Για την παρακολούθηση της σεισμικότητας σε πραγματικό χρόνο στην περιοχή αυτή, έχει διαμορφωθεί ειδική σελίδα στον ιστότοπο του Τομέα Γεωφυσικής και Γεωθερμίας του ΕΚΠΑ, με διαδραστικό χάρτη (Σχήμα 2) ο οποίος συνδυάζει επίκεντρα των πρόσφατων σεισμών, σεισμολογικούς σταθμούς και ενεργά ρήγματα στην περιοχή μελέτης: http://www.geophysics.geol.uoa.gr/stations/gmaps3/santorini_amorgos_zone.php

Τα στοιχεία που δίνει το ΕΚΠΑ

Το Εργαστήριο Σεισμολογίας (ΕΣ) του ΕΚΠΑ (http://dggsl.geol.uoa.gr/), από την έναρξη του σεισμικού σμήνους στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού στις 26 Ιανουαρίου έως και τις 7 Φεβρουαρίου 2025, έχει ανιχνεύσει και εντοπίσει συνολικά πάνω από 11,700 επιλεγμένους σεισμούς με μεθόδους μηχανικής μάθησης (τεχνητής νοημοσύνης), εκ των οποίων άνω των 9,600 με μεγέθη Μ≥1.0.

Στις 6 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν πάνω από 1,400 σεισμοί, με ~400 να έχουν μέγεθος Μ≥2.5, 18 σεισμούς με Μ≥4.0, και 5 σεισμούς με Μ≥4.5, με τον μεγαλύτερο σεισμό να έχει μέγεθος 4.7. Στις 7 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν πάνω από 1,300 σεισμοί, με ~270 να έχουν μέγεθος Μ≥2.5, 8 σεισμούς με Μ≥4.0, και 2 σεισμούς με Μ≥4.5, με τον μεγαλύτερο σεισμό να έχει μέγεθος Μ=4.8.

Οι περισσότεροι σεισμοί εντοπίζονται σε ένα τμήμα μήκους ~12 km νοτιοδυτικά της Ανύδρου, το οποίο ήταν ήδη ενεργό τις προηγούμενες ημέρες. Σύμφωνα με τα στοιχεία καθημερινής ανάλυσης σεισμικών δεδομένων (χωρίς χρήση μεθόδων μηχανικής μάθησης) του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ, κατά την 8η Φεβρουαρίου έχουν καταγραφεί 95 σεισμοί, εκ των οποίων 13 με μεγέθη M≥4.0 και 3 με Μ≥4.5, ενώ ο μεγαλύτερος σεισμός είχε μέγεθος Μ=4.8. Κατά τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται σταδιακά μία μικρή μείωση του αριθμού των σεισμών στην περιοχή.

Συντονιστής της Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων ΕΚΠΑ είναι ο Ευθύμιος Λέκκας, Ομ. Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος.

Τα μέλη της Διεπιστημονικής Επιτροπής Διαχείρισης Κινδύνων και Κρίσεων είναι:

Αντωναράκου Ασημίνα, Καθηγήτρια και Πρόεδρος του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος
Αρκαδόπουλος Νικόλαος, Καθηγητής Χειρουργικής, Πρόεδρος Ιατρικής Σχολής
Βασιλάκης Εμμανουήλ, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος
Διακάκης Μιχαήλ, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος
Ευελπίδου Nίκη – Νικολέττα, Καθηγήτρια Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος
Καβύρης Γιώργος, Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος
Καρτάλης Κωνσταντίνος, Καθηγητής Τμήματος Φυσικής
Λάγιου Παγώνα, Καθηγήτρια Επιδημιολογίας, Κοσμήτορας Σχολής Επιστημών Υγείας
Λέκκας Ευθύμιος, Ομ. Καθηγητής Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, Συντονιστής Επιτροπής
Μαυρούλης Σπυρίδων, Επιστημονικός Συνεργάτης Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος
Πικουλής Εμμανουήλ, Καθηγητής Ιατρικής Σχολής
Σταύρου Πήλιος-Δημήτρης, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Ψυχολογίας
Χατζηχρήστου Χρυσή, Καθηγήτρια Τμήματος Ψυχολογίας
Υπεύθυνος για την προβολή του έργου και των δράσεων της Επιτροπής είναι το μέλος ΕΔΙΠ του Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης κ. Δημήτρης Κουτσομπόλης.

Αποστολή ΕΤ στην Σαντορίνη: Τι λένε οι κάτοικοι για τον χορό των ρίχτερ

Οι περισσότερες από 6.500 σεισμικές δονήσεις από τα τέλη Ιανουαρίου μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού αποτελούν σίγουρα μια πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα σεισμική ακολουθία, που προκαλεί φόβο, αλλά και εκνευρισμό, στους κατοίκους των νησιών, που βλέπουν το φαινόμενο να είναι σε πλήρη εξέλιξη.

Μπορεί να υπήρξε συγκρατημένη αισιοδοξία στις τελευταίες συνεδριάσεις των δύο Επιστημονικών Επιτροπών, της Μόνιμης Eπιστημονικής Eπιτροπής Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου και Μείωσης της Σεισμικής Διακινδύνευσης και της Μόνιμης Επιστημονικής Επιτροπής Παρακολούθησης του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου του ΟΑΣΠ, αυτό, όμως, δεν το νιώθουν οι κάτοικοι, οι οποίοι είναι πλέον αναγκασμένοι να ζουν με τις συνεχείς σεισμικές δονήσεις, αλλά και τον φόβο είτε ενός πολύ ισχυρού σεισμού άνω των 6 ρίχτερ είτε ακόμη και της πλήρους ενεργοποίησης του υποθαλάσσιου ηφαιστείου, του Κολούμπου.

Λίγοι έμειναν

Ο «Ε.Τ.» της Κυριακής βρέθηκε στη Σαντορίνη, το πιο διάσημο ελληνικό νησί στον κόσμο, και στο οδοιπορικό του κατέγραψε τις αντιδράσεις των κατοίκων και των εργαζόμενων του. Είναι οι άνθρωποι που αποφάσισαν να μη φύγουν από το νησί, όπως επέλεξαν να κάνουν χιλιάδες άλλοι συνάνθρωποί τους, οι οποίοι, λόγω του φόβου ενός ισχυρού καταστροφικού, πιθανόν, γεγονότος, έφυγαν με κάθε μέσο από τη Σαντορίνη, ευελπιστώντας ότι θα επιστρέψουν σύντομα μόλις αποκλιμακωθεί η κατάσταση.

Οπως ανέφεραν κάτοικοι της Σαντορίνης, λόγω της συχνής σεισμικής δραστηριότητας, ξυπνούσαν συνέχεια, κάτι το οποίο είναι κουραστικό και εξουθενωτικό. Ωστόσο, οι σεισμοί είναι μικρής διάρκειας και αυτό, όπως υποστηρίζουν, τους ανακουφίζει. Εκείνο για το οποίο, όμως, αγωνιούν οι περισσότεροι είναι το γεγονός πως δεν υπάρχει ολοκληρωμένο σχέδιο διαφυγής. Παράλληλα, επισημαίνουν ότι ανησυχία έχουν προκαλέσει και ορισμένα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, γιατί με τον τρόπο που παρουσιάζουν την εξέλιξη ενός φυσικού φαινομένου τρομοκρατούν τον κόσμο.

«Κανείς δεν ξέρει…»

Η κ. Μαρία Πόπα, διαχειρίστρια της πανσιόν «Santorini Main Square», μιλώντας στον «Ε.Τ.» της Κυριακής είπε: «Η αλήθεια είναι ότι φοβάμαι, αλλά δεν έχω φύγει από το νησί. Είναι τρομακτικό αλλά και κουραστικό γεγονός οι συνεχείς σεισμικές δονήσεις που έχουμε ανά τέσσερα με πέντε λεπτά. Ακούμε τους επιστήμονες, αλλά κανείς δεν ξέρει αν θα γίνει ένας μεγάλος σεισμός, αν θα γίνει κάτι με το ηφαίστειο. Είμαστε στο σκοτάδι. Ελπίζω να είναι κάτι που θα σταματήσει από μόνο του και να γυρίσουμε σε κανονικές συνθήκες».

Η διασπορά ψευδών ειδήσεων είναι κάτι που τρομάζει, αλλά και εκνευρίζει, τον επιχειρηματία κ. Κλεάνθη Πλάκα, όπως λέει. «Νιώθω ότι κάτι παράξενο συμβαίνει στο νησί, κάτι το οποίο δεν το έχουμε ξανανιώσει τόσο έντονα. Βέβαια, γνωρίζουμε ότι είμαστε πάνω σε πολλά ρήγματα σε μια ηφαιστειογενή ζώνη και προσπαθούμε να ενημερωνόμαστε σωστά. Αλλά αυτό που φοβάμαι δεν είναι το κούνημα από τον σεισμό, είναι η κακή δημοσιότητα. Ξένα Μέσα ανέφεραν ότι εκκενώνεται το νησί και έδειχναν εικόνες με το πλοίο να φεύγει γεμάτο κόσμο. Εδώ κάποια Μέσα έδειχναν παραλία που έχει κλείσει εδώ και χρόνια από κατολισθήσεις και ανέφεραν ότι αυτό έγινε τώρα. Δεν διασταυρώνουν τίποτε και απλώς τρομοκρατούν τον κόσμο με fake news». Οπως εξήγησε ο κ. Πλάκας, δεν σκέφτηκε ούτε μία στιγμή να φύγει από το νησί και επεσήμανε ότι προσπαθεί να ενημερώνεται σωστά από επίσημες πηγές ενημέρωσης.

Η αλήθεια είναι ότι η μοναδική διέξοδος διαφυγής από τη Σαντορίνη σε πιθανή φυσική καταστροφή είναι το λιμάνι Αθηνιός και το αεροδρόμιο. Ο δρόμος προς το λιμάνι είναι ένα μεγάλο ζιγκ ζαγκ σε γκρεμό, με τα βράχια να αιωρούνται πάνω από το κεφάλι των επισκεπτών και χωρίς ειδική περίφραξη σε πολλά επικίνδυνα σημεία. Είναι ένα από τα πέντε μέρη που ο καθηγητής Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμιος Λέκκας, εξήγησε ότι είναι επίφοβα για κατολισθήσεις.

«Κακή δημοσιότητα»

Ο επιχειρηματίας κ. Δημήτρης Αλεφραγκής τόνισε στον «Ε.Τ.» της Κυριακής ότι αυτό που προκαλεί ιδιαίτερο φόβο είναι ότι δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής, αφού ένα από τα μέρη που θα χτυπηθούν σε πιθανό πολύ ισχυρό σεισμό είναι και το λιμάνι, ενώ παράλληλα στέκεται και αυτός στην κακή δημοσιότητα που λαμβάνει από κάποια Μέσα η εξέλιξη του σεισμικού φαινομένου.

«Αυτήν τη στιγμή η Σαντορίνη περνάει δύσκολα. Δεν είναι τόσο ο φόβος των δονήσεων όσο ο ψυχολογικός φόβος που σου προκαλούν κάποια Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης όταν λένε για επικείμενο μεγάλο σεισμό και μεγάλη καταστροφή. Γνωρίζουμε ότι το νησί μας είναι ένα σεισμογενές και ηφαιστειογενές νησί. Αλλά το να διαβάζεις στο Διαδίκτυο ότι θα ανοίξει το νησί στα δύο ή να διαβάζεις άρθρα ξένων επιστημόνων που λένε ότι θα εκραγεί το ηφαίστειο και άλλα αδιανόητα πράγματα, τότε εκεί προβληματίζεσαι και φοβάσαι. Βέβαια, όλο αυτό είναι μια καλή αφορμή για να ανοίξει, επιτέλους, η συζήτηση για τα ήδη μεγάλα προβλήματα που έχει το νησί, όπως δρόμοι και υποδομές. Ο περισσότερος κόσμος που έφυγε από το νησί έφυγε από τον πιο επικίνδυνο δρόμο του νησιού. Αυτόν που σε κατεβάζει στο λιμάνι του Αθηνιού. Σε περίπτωση πολύ μεγάλου ισχυρού σεισμού ένα από τα σημεία που θα κλείσουν θα είναι αυτό. Οπότε, δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής μετά. Και αυτό είναι που φοβόμαστε περισσότερο, το ότι δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής. Ο Σαντορινιός δεν φοβάται τον σεισμό. Ξέρει πού ζει και έχει νιώσει και άλλους σεισμούς, όπως το διάστημα 2011-2012, που είχαμε παρόμοιες σεισμικές δονήσεις. Ο Σαντορινιός φοβάται το πού θα πάει αν γίνει ένα καταστροφικό γεγονός. Δεν υπάρχει τρόπος διαφυγής».

Ο κ. Αλεφραγκής, ο οποίος απασχολεί στην επιχείρησή του 15 άτομα, εξήγησε ότι κάποιοι υπάλληλοί του έφυγαν φοβούμενοι από τις συνεχείς σεισμικές δονήσεις. «Καταλαβαίνω κάθε άνθρωπο που πήρε την απόφαση να φύγει. Εγώ δεν το σκέφτηκα αυτό, αλλά σέβομαι εκείνον που ήθελε να φύγει επειδή φοβάται. Από εμένα έφυγαν δύο άτομα που είχαν μικρά παιδιά και είναι απόλυτα σεβαστό. Τους είπα ότι, όταν ηρεμήσουν, τους περιμένω πίσω να συνεχίσουμε. Ξέρετε, ο σεισμός δεν είναι σαν τη φωτιά που τη βλέπεις. Είναι ένα φαινόμενο που δεν ξέρεις πότε θα γίνει και πόσο ισχυρό θα είναι. Οπότε, καταλαβαίνω καθέναν που έφυγε».

«Πού θα πάω;»

Η κ. Μάρθα Θαμνοπούλου, με καταγωγή από την Κατερίνη Πιερίας, μένει στη Σαντορίνη τα τελευταία 30 χρόνια. Οπως λέει, δεν φοβάται τον σεισμό, γιατί είχε ζήσει τον φονικό σεισμό των 6,5 ρίχτερ που είχε γίνει το 1978 στη Θεσσαλονίκη. Εκείνο που τη φοβίζει είναι το πού θα πάει, αν γίνει κάποιος ισχυρός σεισμός, αφού το λιμάνι, που είναι το μέρος διαφυγής, είναι από τα πιο επικίνδυνα σημεία.

«Από όταν ξεκίνησαν οι μικρές δονήσεις και μετά και στις πιο μεγάλες δεν φοβήθηκα. Δεν σκέφτηκα να φύγω από το νησί αυτό που το αγαπώ. Μου φαίνεται πως είναι ένα φαινόμενο που κάποια στιγμή θα ξεσπάσει και θα ηρεμήσει. Δεν ακούω τους επιστήμονες ούτε ανοίγω τηλεόραση. Παραμένω ψύχραιμη και το μόνο που με προβληματίζει και μου δημιουργεί έναν φόβο είναι το γεγονός ότι, αν γίνει κάτι δυνατό, πώς θα φύγουμε. Ο Αθηνιός, το μοναδικό λιμάνι διαφυγής, είναι από τα πλέον επικίνδυνα σημεία. Οπότε, αυτό φοβάμαι, το ότι δεν ξέρουμε ποιον τρόπο διαφυγής θα έχουμε».

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΒΑΛΑΡΗΣ,

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ ΘΗΡΑΣ

«Δεν έχουμε ένα σωστό λιμάνι…»

Ο κ. Παναγιώτης Καβαλάρης, πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας Θήρας, επισημαίνει ότι η νέα δημοτική Αρχή έχει βάλει επί τάπητος τα θέματα Πολιτικής Προστασίας και εξηγεί ότι έχει γίνει ενημέρωση στους κατοίκους -εδώ και έναν χρόνο- για το τι πρέπει να κάνουν εφόσον υπάρξει κάποια καταστροφή.

«Οταν αναλάβαμε τον δήμο, από τα πρώτα πράγματα που έκανε ο δήμαρχος ήταν να ορίσει αντιδήμαρχο Πολιτικής Προστασίας, ενώ ενημερώθηκαν όλοι οι πρόεδροι των Δημοτικών Κοινοτήτων και εκείνοι με τη σειρά τους ενημέρωσαν όπως έπρεπε τους κατοίκους για το τι πρέπει να κάνουν εφόσον έχουμε μια μεγάλη καταστροφή, όπως έναν ισχυρό σεισμό. Αυτήν τη στιγμή το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι ότι δεν έχουμε ένα σωστό λιμάνι, μια καλή διέξοδο από το νησί. Είχε εκπονηθεί ένα σχέδιο για τη δημιουργία, αλλά αυτό έχει “παγώσει” από την πλευρά του κράτους».