Θεωρείται σοβαρή μορφή κακοποίησης με επικράτηση στις ΗΠΑ 1.000 στις 2,5 εκατ. περιπτώσεων παιδικής κακοποίησης. Ωστόσο, αν και σπάνια μορφή κακοποίησης, μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, όπως π.χ. συνεχιζόμενη κακοποίηση, πολλαπλές νοσηλείες, ακόμα και θάνατο του θύματος (ποσοστό θνησιμότητας 10%). Η διαταραχή προσποίησης που επιβάλλεται στους άλλους ή «σύνδρομο Munchausen δι’ αντιπροσώπου», περιγράφηκε το 1977 από τον Βρετανό παιδίατρο S. R. Meadow.

Ο ΙΔΙΟΣ ΥΠΗΡΞΕ αργότερα πραγματογνώμονας σε πολλές περιπτώσεις μητέρων που κατηγορήθηκαν για βρεφοκτονία χρησιμοποιώντας τον ομώνυμο νόμο του («σε μια οικογένεια ένας αιφνίδιος θάνατος είναι τραγωδία, δύο είναι ύποπτοι και τρεις είναι φόνος, εκτός κι αν αποδειχθεί κάτι άλλο»). Ειδικά για θανάτους που συμβαίνουν τον πρώτο χρόνο ζωής, δεν είναι εύκολη η διάκριση μεταξύ του προηγούμενου συνδρόμου, του αιφνίδιου θανάτου βρέφους (5-11% είναι καμουφλαρισμένα εγκλήματα) και εγκληματικής πράξης. Υπάρχουν, επίσης, και οι περιπτώσεις ψυχωτικού breakdown της μητέρας που σχετίζονται με σοβαρό τραυματισμό ή φόνο του παιδιού της.

ΣΕ ΜΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ανασκόπηση περίπου 800 περιστατικών (2017), βρέθηκε ότι σχεδόν όλοι οι θύτες ήταν γυναίκες (περίπου 98%) και μητέρες των θυμάτων (σχεδόν 96%), μέσης ηλικίας 27,5 ετών, 45% είχαν σχέση με επαγγέλματα Υγείας, 23,5% με μαιευτικές επιπλοκές ή ιστορικό παιδικής κακομεταχείρισης (30%). Οι συχνότερες ψυχιατρικές τους διαγνώσεις ήταν διαταραχές προσποίησης στις ίδιες (σχεδόν 31%), διαταραχές προσωπικότητας (σχεδόν 19%) και κατάθλιψη (14%). Από ανασκόπηση μελετών έκβασης, προέκυψε αποχωρισμός θύματος-θύτη (37%), έλλειψη παρακολούθησης (22%), φυλάκιση (14%) ή θεραπεία του θύτη (10%), θάνατος του θύματος (12%) και επανάληψη (75%).

ΣΗΜΑΔΙΑ για εγρήγορση είναι ιστορικό πολλαπλών νοσηλειών του παιδιού χωρίς συγκεκριμένη ιατρική διάγνωση, με παράξενα ή ανεξήγητα συχνά συμπτώματα στην προσπάθεια εξαπάτησης του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, όταν υποχωρούν στο νοσοκομείο αλλά επανέρχονται στο σπίτι, όταν ανευρίσκεται αίμα ή χημικές κ.λπ. ουσίες στο αίμα, στα ούρα ή στα κόπρανα του παιδιού (σε ένα περιστατικό μας ή μητέρα έκανε αφαιμάξεις και εμπότιζε με το αίμα του παιδιού τα κόπρανά του για να πείσει τους γιατρούς ότι είχε αναιμία), σε επανειλημμένα σημάδια δηλητηρίασης ή πνιγμού και ιδιαίτερα όταν το πρόσωπο φροντίδας έχει ιατρικές ή νοσηλευτικές γνώσεις.

Η ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ έγνοια των ειδικών πρέπει να είναι η προστασία του παιδιού, που συχνά γίνεται με την τοποθέτησή του σε εναλλακτικό πλαίσιο φροντίδας (όπως έγινε και στην περίπτωση ενός άλλου περιστατικού μας με 45 νοσηλείες για υποτιθέμενους σπασμούς). Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται ευαισθητοποίηση των λειτουργών Υγείας, εγρήγορση, διεπιστημονική προσέγγιση και συνεργασία για την προστασία των πιο ευάλωτων παιδιών και την αποτροπή θυματοποίησής τους από τους ίδιους, δυστυχώς, τους γεννήτορές τους.

Γράφει ο Γεράσιμος Α. Κολαΐτης (Καθηγητής Παιδοψυχιατρικής, διευθυντής Παιδοψυχιατρικής Κλινικής ΕΚΠΑ, ΓΝΠ «Η Αγία Σοφία», διευθυντής Σπουδών ΠΜΣ Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ «Ψυχική Υγεία και Ψυχιατρική Παιδιών & Εφήβων»)

Ειδήσεις σήμερα

Ρούλα Πισπιρίγκου: Στην ανακρίτρια το μεσημέρι για τον θάνατο της μικρής Τζωρτζίνας

Πόλεμος στην Ουκρανία: Παγκόσμιο σοκ από τη σφαγή στην Μπούκα [Σκληρές εικόνες]