Να δώσουμε το «παρών» σε ένα από τα απογεύματα της έγκλειστης ζωής τους για το οποίο οι ίδιοι αισθάνονται υπερήφανοι και όπως λένε χαρακτηριστικά «άξιζε τον κόπο» που έδωσαν 120 ώρες του χρόνου τους για να στήσουν αυτήν την παράσταση. Με εμψυχωτή και οδηγό τους τη σκηνοθέτιδα Αικατερίνη Παπαγεωργίου, τον Γιώργο Πατεράκη και συμπαραστάτες τις ηθοποιούς Αφροδίτη Κατσαρού και Zηνοβία Ανανιάδου.

«Εμπειρία»

«Εγώ είμαι στο θεατρικό εργαστήρι από πέρυσι, ωστόσο την προσπάθεια για αυτήν την παράσταση την ξεκινήσαμε τον περασμένο Οκτώβριο. Πρόκειται για μια τρομερά ελπιδοφόρα εμπειρία. Συναντάς ανθρώπους που έρχονται στην ομάδα από περιέργεια. Γιατί θέλουν να κάνουν κάτι άλλο και γιατί το περιβάλλον της φυλακής είναι πολύ δύσκολο, έχει πολλή ματαίωση. Ερχονται για το κάτι διαφορετικό. Και από εκεί μπαίνουν σε μια διαδικασία να συσπειρώσουν μια ομάδα, να βάλουν έναν στόχο και να τον εκπληρώσουν», λέει η Αικατερίνη Παπαγεωργίου στον «Ε.Τ.» της Κυριακής και συνεχίζει: «Βλέπουμε ανθρώπους να διανύουν μια πολύ μεγάλη διαδρομή και να μετατοπίζονται συθέμελα. Οταν βλέπεις ανθρώπους στην πιο ηττημένη, ματαιωμένη τους στιγμή που βρίσκουν τη δύναμη να υπερασπισθούν έμπρακτα το δικαίωμά τους στη δεύτερη ευκαιρία, λες υπάρχει ελπίδα. Ο άνθρωπος αλλάζει, έχει πολλή δύναμη και πολλή αγάπη μέσα του».

Το πιο συνηθισμένο που οι κρατούμενοι ζητάνε από την Αικατερίνη Παπαγεωργίου είναι να τους υποδείξει πού μπορούν να συνεχίσουν να ασχολούνται με την υποκριτική βγαίνοντας από τη φυλακή. «Οι περισσότεροι μας ζητάνε να τους γράψουμε ή να τους ενημερώσουμε για θεατρικές ομάδες και εργαστήρια που υπάρχουν και μπορούν να βρουν φεύγοντας από εδώ. Ενα από τα μέλη της ομάδας μας αποφυλακίσθηκε πριν από ενάμιση μήνα και μολονότι γύρισε στο σπίτι του και στην οικογένειά του και υπό κανονικές συνθήκες δεν θα ήθελε να ξαναπατήσει το πόδι του στις φυλακές, ζήτησε να παίρνει άδεια για να συμμετέχει στις πρόβες προκειμένου να μην κρεμάσει την ομάδα. Αυτό για εμάς είναι τρομερή εκπλήρωση», προσθέτει.

Ο μουσικός

Μιλήσαμε με έναν από τους κρατουμένους που έπαιξαν μουσική στην παράσταση. «Είμαι 28 ετών, μουσικός και στην παράσταση παίζω κλαρίνο. Και συμμετέχω και σε άλλη ομάδα που λέγεται Λυρική. Δήλωσα συμμετοχή στο εργαστήρι γιατί ήθελα να δω άλλα πράγματα, γιατί είμαι δραστήριος τύπος. Παίζω και φτιάχνω μουσική και μου αρέσει. Είμαι γεννημένος για τη μουσική και παίζω από τα 8 μου χρόνια. Ο παππούς μου με έβαλε σε αυτόν τον δρόμο λέγοντάς μου ότι θα συναντούσα πολλά εμπόδια, που όμως έπρεπε να προσπαθήσω να ξεπεράσω. Δυστυχώς, δεν τα κατάφερα και βρίσκομαι στον Κορυδαλλό εδώ και 14 μήνες. Δραστηριότητες εδώ έχουμε πολλές. Εχουμε το σχολείο, έχουμε το θέατρο, που μας δίνει τη δυνατότητα να ξεφύγουμε από τη φυλακή, να δούμε τον ουρανό καθαρό χωρίς σύρματα από πάνω», μας λέει.

Και συνεχίζει λέγοντας πως όταν βγει από τη φυλακή ονειρεύεται να δει τα παιδιά του και τη γυναίκα του: «Οταν μου πουν ότι φεύγω από εδώ, θα είναι σαν να ξαναγεννιέμαι. Η οικογένειά μου είναι αυτή που με στηρίζει εδώ».

Ο φωτιστής

Ενα από τα μέλη του εργαστηρίου που έπαιξαν στην παράσταση υπήρξε επί δεκαετίες υπεύθυνος φωτισμού σε θεατρικές παραστάσεις και συναυλίες. «Εκανα μελέτες και στήσιμο φωτισμού σε παραστάσεις και συναυλίες. Ξεκίνησα το 1971 ως βοηθός και το 1976 στο θέατρο της Αλίκης Βουγιουκλάκη έγινα φωτιστής. Εχω συνεργαστεί με πολλούς καλλιτέχνες, όπως η Αλίκη Βουγιουκλάκη, ο Τόλης Βοσκόπουλος, ο Θανάσης Βέγγος, ο Σταύρος Παράβας και πολλοί άλλοι. Εχω δουλέψει στα περισσότερα θέατρα της Αθήνας και σε μερικά της Θεσσαλονίκης. Οταν φύγω από τη φυλακή, θα ήθελα να καταφέρω να έχω τη δυνατότητα να μην ξανακάνω τη βλακεία να επιστρέψω εδώ», λέει και προσθέτει: «Εχω ξανασυμμετάσχει σε θεατρικό εργαστήρι σε άλλη φυλακή, δεν ήταν η πρώτη μου φορά αυτή. Είναι μια δράση που μας βοηθάει να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα της κράτησης κι εμένα προσωπικά με βοήθησε ως προς την κοινωνικοποίηση. Θα ευχόμουν αυτή η δράση να μπορούσε να υπάρχει και στην κοινωνία. Ισως αυτό, εμάς που δεν έχουμε βαρύ παραβατικό ιστορικό, να μας βοηθούσε να μην είμαστε εδώ».

Ο πρωτάρης

Ενα ακόμα μέλος του εργαστηρίου αναφέρει: «Με αυτήν τη δράση αποκτάς εμπειρίες, γνωριμίες με ανθρώπους από άλλες πτέρυγες που δεν τους ήξερες πριν και μπαίνεις σε έναν χώρο πρωτόγνωρο. Δεν είχε τύχει στο παρελθόν να ασχοληθώ με το θέατρο. Ξεκίνησε εδώ ένα πρόγραμμα να ανεβάσουμε μια παράσταση και δήλωσα συμμετοχή. Σιγά σιγά μπήκα στα γρανάζια της μηχανής και μετά βρέθηκα να κάνω πράγματα που ούτε τα είχα φανταστεί ποτέ για τον εαυτό μου. Και όταν τελειώνει όλη η διαδικασία και βλέπεις όλη αυτήν την τελική φάση, σκέφτεσαι ότι ήταν ωραίο και σίγουρα άξιζε τον κόπο. Δουλέψαμε 120 ώρες για την περσινή παράσταση, τους “Πέρσες”, και άλλες τόσες για τη φετινή παράσταση. Ολο αυτό το διάστημα ήταν σαν να κάνεις μια απόδραση για 120 ώρες. Ηταν σαν να είσαι έξω, να μιλάς με ανθρώπους από την κοινωνία, να μιλάς λίγο διαφορετικά και να βρίσκεσαι για λίγο έξω από τα κάγκελα και τα συρματοπλέγματα της φυλακής. Σε άλλες συνθήκες».

ΘΕΡΜΗ ΥΠΟΔΟΧΗ

Πλατιά χαμόγελα, αίσθημα μετάνοιας

Οι 26 κρατούμενοι-μέλη του θεατρικού εργαστηρίου του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κορυδαλλού Ι, που συμμετείχαν στο ανέβασμα της «Αντιγόνης» του Σοφοκλή, μαζί με τις δύο ηθοποιούς, μας υποδέχθηκαν με πλατιά χαμόγελα και ήταν όλοι τους πρόθυμοι να συνομιλήσουμε και να απαντήσουν στις ερωτήσεις μας. Εκτός από τα πεπραγμένα του εργαστηρίου και της προετοιμασίας της παράστασης, ήταν έντονη η ανάγκη τους να μιλήσουν για τον λόγο που βρέθηκαν πίσω από τα κάγκελα. Ολοι είχαν αντίληψη των λαθών τους που τους οδήγησαν σε αυτήν την κατάσταση και αυτό που ζητούσαν ήταν μια δίκαιη ποινή και επιτάχυνση των διαδικασιών της Δικαιοσύνης, έτσι ώστε να έχουν μπροστά τους έναν συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα κράτησης. Η Δικαιοσύνη, άλλωστε, είναι και το βασικό αίτημα της συγκεκριμένης τραγωδίας που επέλεξαν να ανεβάσουν. Οταν η Αντιγόνη αψηφά την εντολή του Κρέοντα και θάβει τον νεκρό αδελφό της, Πολυνείκη, δεν κάνει τίποτε άλλο από το να υπακούσει στους νόμους των θεών και στην αγάπη της για τον αδελφό της. Αναζητά το δίκαιο πέρα από τους νόμους των ανθρώπων και, τελικά, αποδεικνύεται ότι αυτό ήταν με το μέρος της.

ΦΩΤΟ: ΕΛΙΝΑ ΓΙΟΥΝΑΝΛΗ