Θύματα ενδοοικογενειακής βίας οι ίδιες, δυσκολεύονται να «σπάσουν» τη σιωπή τους και να καταγγείλουν στις αρμόδιες Αρχές τον τύραννο σύζυγο ή σύντροφό τους, παραμένοντας έτσι για χρόνια σε μια κόλαση.

Και ενώ τα τελευταία χρόνια λειτουργεί ένα μεγάλο δίκτυο ενημέρωσης και προστασίας για τα θύματα βίας, παρατηρείται μια ανησυχητική αύξηση των περιστατικών κακοποίησης καθώς και γυναικοκτονιών.

Οι αριθμοί «μιλούν» μόνοι τους: 10.131 γυναίκες προσπάθησαν να «αποδράσουν» απ’ τον δυνάστη τους καταγγέλλοντάς τον (2022) στις Αρχές. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα και πρόσφατα στοιχεία απ’ το Δίκτυο Δομών της γενικής γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το 2023 (τη 1η Ιανουαρίου έως και 31 Οκτωβρίου) 4.160 γυναίκες απευθύνθηκαν στα Συμβουλευτικά Κέντρα, ενώ στους ξενώνες φιλοξενήθηκαν 194. Το ίδιο διάστημα η γραμμή SOS 15900 δέχτηκε 7.074 κλήσεις, εκ των οποίων οι 4.802 αφορούσαν σε περιστατικά βίας.

Αναλυτικά, στο 15900 απευθύνθηκαν για ενδοοικογενειακή βία, σεξουαλική παρενόχληση, βιασμό, πορνεία καθώς και trafficking.  Οσο για την εφαρμογή «panic button» μέχρι στιγμής την έχουν εγκαταστήσει στα κινητά τους 825 γυναίκες. Την ίδια στιγμή και  σχετικά με τις γυναικοκτονίες στο πλαίσιο της ενδοοικογενειακής βίας το 2022 αποτέλεσαν το μεγαλύτερο ποσοστό των καταγεγραμμένων ανθρωποκτονιών με θύματα γυναίκες (53,3%).

«Αυτόν βρήκες, με αυτόν θα μείνεις…»

Τους λόγους για τους οποίους το θύμα διστάζει να ανοιχτεί και να καταγγείλει στις αρχές τον δυνάστή του εξηγούν οι σύμβουλοι της Γραμμής SOS 15900. Είναι οι άνθρωποι που έρχονται καθημερινά σε επαφή με δεκάδες γυναίκες που αποφασίζουν να κάνουν το πρώτο βήμα, που τις ενθαρρύνουν να βγουν από την αποµόνωση, να κατανοήσουν ότι δεν είναι µόνες και ότι δεν ευθύνονται για τη βία που υφίστανται.

«Πολλές γυναίκες μπορεί να υπομένουν μια κακοποιητική συμπεριφορά λόγω των παιδιών  ή λόγω οικονομικών ζητημάτων, ενδεχομένως να έχουν οικονομική εξάρτηση απ’ τον σύζυγό τους. Ο ίδιος ο σύζυγος να έχει αποκόψει το θύμα απ’ το εργασιακό του περιβάλλον ώστε να έχει και τον πλήρη έλεγχο. Μια άλλη παράμετρος είναι να τρέφει το θύμα ακόμη αισθήματα για τον σύντροφό του, να αντιλαμβάνεται την κακοποίηση, αλλά να τον αγαπάει ακόμη. Σημαντικό είναι, ωστόσο, και το ιστορικό της κακοποίησης στην πατρική οικογένεια της γυναίκας, επομένως για εκείνη η βία είναι κάτι το σύνηθες, πιο ανεκτή, όπως ένας άλλος λόγος είναι η πίεση και ο στιγματισμός που δέχονται τα θύματα απ’ τον κοινωνικό περίγυρο: Αυτόν βρήκες, με αυτόν θα μείνεις.  Μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να αισθάνονται ντροπή, να φοβούνται ότι ο νόμος δεν θα τις καλύψει ή και να μη γνωρίζουν τα νομικά τους δικαιώματα», εξηγεί η Κ.Π., κοινωνιολόγος και συντονίστρια στη Γραμμή SOS 15900.

«Καλούν κυρίως από τα μεγάλα αστικά κέντρα όπου υπάρχει καλύτερη ενημέρωση. Μάλιστα, σε περιόδους όπου τρέχει μια ενημερωτική καμπάνια παρατηρείται μεγάλη αύξηση στις κλήσεις που δεχόμαστε» επισημαίνει η ψυχολόγος και σύμβουλος στη γραμμή 15900 Ρ.Κ.

Οπως λέει, οι περισσότερες γυναίκες που απευθύνονται στη γραμμή είναι Ελληνίδες, 25 έως 54 ετών, από όλα τα κοινωνικά στρώματα, ενώ το 80% των περισταστικών αφορούν σε ενδοοικογενειακή βία.

Ιδιαίτερα ενθαρρυντικό είναι το ότι στη Γραμμή SOS 15900 η οποία δίνει τη δυνατότητα και σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άµεσα µε έναν φορέα αντιµετώπισης της έµφυλης βίας, καλούν πλέον φίλοι, γείτονες, αδέλφια ζητώντας να πληροφορηθούν για το πώς μπορούν να βοηθήσουν το θύμα κακοποίησης.

«Είναι σημαντικό το τρίτο πρόσωπο να είναι υποστηρικτικό απέναντι στη γυναίκα που πέφτει θύμα. Ομως, χρειάζεται να δράσει και το ίδιο το θύμα, να κινητοποιηθεί. Εμείς προσεγγίζουμε τη γυναίκα με ενσυναίσθηση, προσπαθούμε να την ανακουφίσουμε, να δούμε τι ακριβώς χρειάζεται. Τις περισσότερες φορές είναι έτοιμη να μιλήσει. Σε αυτό βοηθάει το γεγονός ότι τηρείται το απόρρητο της συµβουλευτικής κι ενηµερώνουμε τη συµβουλευόµενη ότι τηρούνται οι κανόνες της εχεµύθειας».

Η γραμμή στελεχώνεται από ψυχολόγους και κοινωνιολόγους που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας σε 24ωρη βάση, 365 µέρες τον χρόνο.

Σκοπός των παρεχόμενων υπηρεσιών είναι, ανάμεσα στα άλλα, η ενδυνάμωση των γυναικών και η επανάκτηση της αυτοεκτίμησής τους ώστε να μπορέσουν να αναλάβουν την ευθύνη της επαγγελματικής, προσωπικής και οικογενειακής τους ζωής και να πάρουν οι ίδιες τις καλύτερες αποφάσεις για το μέλλον τους. Ταυτόχρονα υπάρχει δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των γυναικών µέσω της διεύθυνσης e-mail: [email protected].

Πέραν του 15900 στη χώρα μας υπάρχουν 44 Συμβουλευτικά Κέντρα, 20 Ξενώνες Φιλοξενίας που προσφέρουν στα θύματα βίας δωρεάν ψυχολογική, εργασιακή, νομική στήριξη και φιλοξενία, καθώς και 18 γραφεία αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας της ΕΛ.ΑΣ.

 Κ.Π., κοινωνιολόγος και συντονίστρια στη Γραμμή SOS 15900

«Πολλές γυναίκες μπορεί να υπομένουν μια κακοποιητική συμπεριφορά λόγω των παιδιών  ή λόγω οικονομικών ζητημάτων, ενδεχομένως να έχουν οικονομική εξάρτηση απ’ τον σύζυγό τους. Ο ίδιος ο σύζυγος να έχει αποκόψει το θύμα απ’ το εργασιακό του περιβάλλον ώστε να έχει και τον πλήρη έλεγχο. […]Σημαντικό είναι, ωστόσο, και το ιστορικό της κακοποίησης στην πατρική οικογένεια της γυναίκας, επομένως για εκείνη η βία είναι κάτι το σύνηθες, πιο ανεκτή, όπως ένας άλλος λόγος είναι η πίεση και ο στιγματισμός που δέχονται τα θύματα απ’ τον κοινωνικό περίγυρο»

Οι αριθμοί

44 Συμβουλευτικά Κέντρα

20 Ξενώνες Φιλοξενίας

18 γραφεία ενδοοικογενειακής βίας στην ΕΛ.ΑΣ.

10.131 γυναίκες κατήγγειλαν ενδοοικογενειακή βία το 2022

1η Ιανουαρίου-31 Οκτωβρίου 2023: 4.160 γυναίκες απευθύνθηκαν στα Συμβουλευτικά Κέντρα,

194 φιλοξενήθηκαν σε ξενώνες,

7.074 κλήσεις στη γραμμή SOS 15900, εκ των οποίων οι

4.802 αφορούσαν περιστατικά βίας.