Ο πρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Ανδρέας Μπουντουβής, μιλάει στον «Ε.Τ.» για τις απαιτητικές ισορροπίες που καλείται να διαχειριστεί το Ιδρυμα υπό την απειλή της πανδημίας, τη στήριξη που η Πολιτεία οφείλει να παρέχει στο Πολυτεχνείο, αλλά και για την πρόσφατη επίθεση από κουκουλοφόρους που δέχθηκε το κτίριο της Διοίκησης, υπογραμμίζοντας ότι δεν υπάρχουν «ειδικές συνταγές» αλλά «πρέπει να κοιτάξουμε τη διεθνή πρακτική».

Πώς έχει διαχειριστεί το ΕΜΠ την οργάνωση των μαθημάτων, με την πανδημία να έχει ανατρέψει όλα τα δεδομένα στην εκπαιδευτική διαδικασία;

H μεγαλύτερη δυσκολία έγκειται στην αδυναμία να εκτιμηθεί η εξέλιξη της πανδημίας από μέρα σε μέρα, αλλά και με ορίζοντα μερικών μηνών. Ο σχεδιασμός του εκπαιδευτικού προγράμματος σε κάθε Σχολή του ΕΜΠ έχει διαμορφωθεί και ήδη υλοποιείται κατά ένα μέρος με φυσική παρουσία, κατά προτεραιότητα σε εργαστηριακές ασκήσεις, και κατά το μεγαλύτερο μέρος με εξ αποστάσεως διδασκαλία. Η εξ αποστάσεως διδασκαλία, μειώνει τις μετακινήσεις φοιτητών και διδασκόντων με μέσα μεταφοράς, με θετική επίδραση στον περιορισμό της πανδημίας και στη δική τους προστασία και αποτρέπει τον συγχρωτισμό σε κλειστούς χώρους, ο οποίος τείνει να ενισχύεται όσο πλησιάζει ο χειμώνας. Επίσης, είναι αναπόφευκτη σε μαθήματα με μεγάλο αριθμό φοιτητών λόγω της απαραίτητης αραιής διάταξης των φοιτητών σε κλειστούς χώρους και τις συνακόλουθες αυξημένες ανάγκες σε αίθουσες και διδακτικό προσωπικό – όπου υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις. Εξάλλου, η συνύπαρξη διδασκαλίας με φυσική παρουσία και εξ αποστάσεως για την ίδια ομάδα φοιτητών την ίδια ημέρα απαιτεί την ύπαρξη ειδικών μεταβατικών «ζωνών» στο ωριαίο πρόγραμμα και αυτό, σε συνδυασμό με τη σειριακή εκτέλεση εκπαιδευτικών διαδικασιών, υπερδιογκώνει τις χρονικές απαιτήσεις εκτέλεσης του ημερήσιου εκπαιδευτικού προγράμματος. Συνεπώς, ο συνδυασμός διδασκαλίας εξ αποστάσεως και με φυσική παρουσία είναι δύσκολο εγχείρημα με μεγάλη αβεβαιότητα και ρευστότητα υλοποίησης λόγω της πανδημίας.

Πώς διαχειρίζεστε την περίπτωση των πρωτοετών, που υπό αυτές τις συνθήκες καλούνται να έχουν την πρώτη τους επαφή με την εκπαιδευτική διαδικασία;

Επιθυμούμε κατά το δυνατόν μεγαλύτερο εγκλιματισμό των πρωτοετών στο ΕΜΠ. Γι΄ αυτό οι σχολές έχουν επιδιώξει να έχουν εργαστήρια πρωτοετών με φυσική παρουσία και, βέβαια, σε πολύ περισσότερα τμήματα/βάρδιες απ’ ό,τι σε κανονικές συνθήκες. Ενδεικτικά αναφέρω ότι στη Σχολή Χημικών Μηχανικών τα εργαστήρια Ανόργανης Χημείας και τα εργαστήρια προγραμματισμού υπολογιστών των πρωτοετών γίνονται με φυσική παρουσία. Οι πρωτοετείς μας έχουν ήδη εμπειρία από τα σχολεία τους στο προηγούμενο εξάμηνο και συνεπώς είναι αρκετά εξοικειωμένοι με την εξ αποστάσεως διδασκαλία, τουλάχιστον διαδικαστικά και τεχνικά. Διαπιστώνουμε ότι, όπως και το προηγούμενο εξάμηνο έτσι και τώρα, οι φοιτητές, πρωτοετείς και μεγαλύτεροι, είναι συνεργάσιμοι και υπεύθυνοι.

Η τηλεκπαίδευση δεν υποκαθιστά τη «ζωντανή» εκπαίδευση της άμεσης, προσωπικής επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης διδασκόντων και διδασκομένων. Είναι, όμως, η μόνη επιλογή υπό τις παρούσες συνθήκες, διεθνώς. Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι η αντίξοη κατάσταση είναι προσωρινή και η επάνοδος στην εκπαιδευτική κανονικότητα δεν είναι πολύ μακριά. Τα κενά εκπαίδευσης που προκύπτουν, ειδικά στην εργαστηριακή άσκηση που είναι σημαντική για τους μηχανικούς, είναι σοβαρά και θα επιδιωχθεί η αποκατάστασή τους, στη μεγαλύτερη δυνατή έκταση, μετά την επάνοδο στην κανονικότητα. Είναι μεγάλη πρόκληση να υπηρετηθεί η απόλυτη προτεραιότητα της προστασίας της υγείας της κοινότητας του ΕΜΠ σε συνδυασμό με την παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης.

Ηδη -και αυτό είναι αναπόφευκτο- έχουν εμφανιστεί κρούσματα, ευτυχώς πολύ λίγα μέχρι στιγμής, και ανησυχητικά περιστατικά. Αυτό επιβάλλει την καθημερινή επανεκτίμηση και προσαρμογή του εκπαιδευτικού προγράμματος, που μπορεί να οδηγήσει σε διακοπή λειτουργίας εργαστηρίων ή χρήσης αιθουσών και συνακόλουθα σε αλλαγή από τη μια μορφή διδασκαλίας στην άλλη ή σε αναβολή εκτέλεσης εργαστηριακών ασκήσεων και, φυσικά, σε καραντίνα. Ακολουθούνται τα σχετικά πρωτόκολλα του ΕΟΔΥ, για την εφαρμογή των οποίων το ΕΜΠ προσπαθεί να κάνει το καλύτερο δυνατόν.

Πώς θεωρείτε ότι θα μπορούσε να συμβάλει η Πολιτεία ώστε να σας βοηθήσει να ανταποκριθείτε στα νέα απαιτητικά δεδομένα;

Η συμβολή της Πολιτείας οφείλει να έχει δύο βασικές πλευρές: τον σοβαρό σχεδιασμό και την επαρκή χρηματοδότηση. Ενδεικτικά, σε ό,τι αφορά στο πρώτο, η κάθε Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που εκδίδεται οφείλει να εκτιμά ρεαλιστικά τα πραγματικά δεδομένα των πανεπιστημίων αλλιώς θα προσκρούει σε ελλείψεις και αδυναμίες και αναπόφευκτα θα αποτύχει σε ό,τι σοβαρό αποσκοπεί. Επίσης, τα όποια προβλεπόμενα έκτακτα μέτρα, για παράδειγμα η πρόσληψη έκτακτου εκπαιδευτικού προσωπικού ή η προμήθεια ειδικού εξοπλισμού για την υποστήριξη της εξ αποστάσεως διδασκαλίας, δεν είναι δυνατόν να αποδώσουν έγκαιρα (και ενώ διαρκεί η πανδημία) αν δεν προβλέπεται η άμεση δρομολόγησή τους και η ταχύτατη, απαλλαγμένη γραφειοκρατίας, υλοποίησή τους. Σε ό,τι αφορά στο δεύτερο, η πρόσληψη εκπαιδευτικού προσωπικού, ειδικά έκτακτου, η προμήθεια υγειονομικού υλικού, η ενίσχυση του προσωπικού καθαριότητας, η πύκνωση των δρομολογίων των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς είναι από τα πλέον σημαντικά.

Πριν από λίγες μέρες το ΕΜΠ δέχθηκε μια επίθεση από αγνώστους. Πώς θεωρείτε ότι μπορούν να εξαλειφθούν αυτά τα περιστατικά από τους πανεπιστημιακούς χώρους;

Αυτές οι επιθέσεις ακραίας παραβατικότητας, εκτός από την αποκρουστική βία που τις χαρακτηρίζει, καταστρέφουν δημόσια περιουσία, κλονίζουν το αίσθημα ασφάλειας της κοινότητας και αμαυρώνουν την εικόνα του ΕΜΠ εντός και εκτός Ελλάδος. Για την αντιμετώπισή τους δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε «ειδικές» συνταγές αλλά να κοιτάξουμε τη διεθνή πρακτική. Εντός και εκτός campus δεν μπορεί παρά να ισχύουν οι (ίδιοι) νόμοι. Η νομιμότητα είναι απαραίτητο να εφαρμόζεται, και αυτό είναι ευθύνη κατά κύριο λόγο της Πολιτείας.

Από την έντυπη έκδοση