Οι απλές καθημερινές οδηγίες υγιεινής, που επαναλαμβάνει διαρκώς ο Σωτήρης Τσιόδρας και η κοινή λογική θα μας βοηθήσουν στην… πρώτη ημέρα της επόμενης ημέρας, κατά την οποία οι έξοδοι και οι επαφές μας θα είναι συχνότερες. Μέχρι να βρεθεί το εμβόλιο, για το οποίο αγωνίζεται η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, μπορούμε να βοηθήσουμε στη μείωση της διασποράς του ιού με την προσαρμογή της καθημερινότητάς μας στα νέα δεδομένα.

Ο ιατρός Δημόσιας Υγείας, Γιώργος Ντουνιάς, καθηγητής Επαγγελματικής και Περιβαλλοντικής Υγείας στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΕΣΔΥ), μας βοηθά να οργανώσουμε τις πρώτες μας εξόδους. Αλλωστε, η ΕΣΔΥ ιδρύθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1928 για τον «κορονοϊό» της εποχής του, τον δάγκειο πυρετό. Τότε είχε νοσήσει και ο ίδιος ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όπως και το μισό Υπουργικό Συμβούλιο και ο γηραιός πολιτικός, αντιλαμβανόμενος την κρισιμότητα των καιρών, υιοθέτησε, μαζί με τον υπουργό Υγιεινής, Απόστολο Δοξιάδη, την πρόταση της Κοινωνίας των Εθνών για δημιουργία Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας στην Ελλάδα. Οπως κι έγινε.

«Εχουμε να κάνουμε με ένα νέο ιό για τον οποίο ακόμα μαθαίνουμε. Αρα χρειάζονται, πάνω από όλα, κοινή λογική και κάποιοι βασικοί κανόνες. Δεν ξεχνάμε την ατομική υγιεινή, κρατάμε φυσικές αποστάσεις, δεν συναθροιζόμαστε σε χώρους που δεν αερίζονται καλά», λέει στον Ελεύθερο Τύπο της Κυριακής ο κ. Ντουνιάς. «Οταν μπαίνουμε σε χώρους που δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς και υπάρχει συγχρωτισμός, θα πρέπει να φοράμε μάσκα. Στον ανοιχτό χώρο δεν υπάρχει λόγος. Προσέχουμε να πλένουμε αρκετές φορές την ημέρα τα χέρια μας με σαπούνι και, αν γίνεται, ζεστό νερό. Αν δεν έχουμε πρόσβαση σε νερό, τότε χρησιμοποιούμε αντισηπτικό».

› Μάσκες, γάντια, αποστάσεις

Για τον λειτουργό της Δημόσιας Υγείας πρέπει να υπάρχει ιδιαίτερη προσοχή σε κλειστούς χώρους, όπως το μετρό. Οσο μπορούμε, να αποφεύγουμε την επαφή με πόμολα και χειρολαβές και φυσικά να φοράμε γάντια και μάσκα. Ωστόσο, δεν θα πρέπει να αγγίζουμε τη μάσκα ή το πρόσωπο με τα γάντια εφόσον έχουμε ακουμπήσει κοινές επιφάνειες. «Είναι η τελευταία και η καλύτερη άμυνα: Να μην αγγίζουμε το πρόσωπο. Αυτό πρέπει να μας γίνει δεύτερη φύση όσο είναι δυνατόν».

Οσο για το είδος της μάσκας, επισημαίνει πως περισσότερη σημασία έχει η σωστή χρήση της. «Τις απλές υφασμάτινες πρέπει να τις πλένουμε και να τις στεγνώνουμε καλά πριν τις χρησιμοποιήσουμε ξανά. Καλό είναι επίσης να έχουμε πάντα μια δεύτερη μαζί μας, σωστά φυλαγμένη στην τσάντα ή την τσέπη».

 › Σερβίτσια

Μαζί με τη σταδιακή χαλάρωση των μέτρων θα αυξηθούν και οι κοινωνικές επαφές. Οταν λοιπόν βρεθούμε με φίλους στο σπίτι, τι πρέπει να προσέχουμε στη χρήση των σερβίτσιων;

«Δεν έχουμε ειδικές αναφορές για πιρούνια, κουτάλια, ότι, δηλαδή, μπορεί να αποτελέσουν πηγή μετάδοσης. Η παλαιότερη γνώση μας, από την εποχή της φυματίωσης, δεν έδειχνε κάτι τέτοιο. Ωστόσο και εδώ θα επικαλεστώ την κοινή λογική. Αν κάποιος βήξει στο χέρι του και αμέσως πιάσει το σερβίτσιο, τότε πρέπει να το πλύνουμε. Κάποια στιγμή θα ξαναβρεθούμε με τους αγαπημένους μας, δεν γίνεται διαφορετικά. Ας βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο, όχι με φοβίες, αλλά με κοινή λογική. Ο ιός είναι εκεί έξω, δεν έχει εξαφανιστεί. Αλλά ας θυμόμαστε τους κανόνες που μάθαμε από τις “ενημερώσεις των 6”. Διότι από αυτές τις συναντήσεις επιτεύχθηκε μια αγωγή στον κόσμο. Δεν τα ξέρουμε όλα, αλλά έχουμε ευαισθητοποιηθεί και ενημερωθεί αρκετά. Επίσης, ας αξιοποιήσουμε όλη τη γνώση που έχουμε για την πρόληψη. Η Δημόσια Υγεία δεν είναι τα νοσοκομεία, είναι τα μέτρα που παίρνουμε. Η πρόληψη σταματά όταν φτάσουμε στη ΜΕΘ».

Αφήνουμε τα παπούτσια έξω από το σπίτι

Τι γίνεται όμως όταν επιστρέφουμε στο σπίτι; Υπάρχει περίπτωση μολυσμένα σωματίδια να έχουν καθίσει στο έδαφος και να κολλήσουν στα παπούτσια μας;

«Καλό είναι να τα σκουπίζουμε μια – δυο φορές πριν μπούμε σε κλειστό χώρο. Στην εργασία μας δεν γίνεται να τα βγάζουμε, όμως στο σπίτι μας, ας τα σκουπίζουμε στο πατάκι και ας τα αφήνουμε έξω», απαντά ο καθηγητής και συνεχίζει: «Οταν βήχουμε ή φτερνιζόμαστε, τα σωματίδια που έχουμε στο στόμα ή τη μύτη μας εκτοξεύονται. Ανάλογα με την ιδιότητά τους (πόσο βαριά είναι, τι αέρας επικρατεί) μπορεί να φτάσουν σε κάποια απόσταση και να πέσουν στο έδαφος ή σε κάποια αντικείμενα. Υπάρχουν διάφορες μελέτες που δείχνουν πόσο μπορεί να παραμείνουν σε διάφορα υλικά, ανάλογα με το υλικό. Για παράδειγμα, τα κιβώτια από ταχυδρομεία, που συνήθως είναι χαρτόνια, καλό είναι να μην τα χρησιμοποιούμε αμέσως ή να τα καθαρίζουμε κάπως αν είναι εφικτό».

Και με τα ρούχα που φοράμε; «Καλό είναι να αερίζονται. Το αέρισμα των ρούχων είναι κάτι που πάντα πρέπει να κάνουμε, πολύ περισσότερο τώρα. Είναι συνήθειες που τις είχαμε από παλιά αλλά τις ξεχάσαμε. Να ανοίγουμε τα παράθυρα του σπιτιού μας να μπαίνουν φως και αέρας. Και όταν έρθει η ώρα του αιρκοντίσιον, να το ρυθμίσουμε ώστε να ανανεώνει τον αέρα και να μην τον ανακυκλώνει. Να κάνουμε σωστή συντήρηση της μονάδας ώστε να μην έχει μύκητες και παράσιτα. Το ίδιο πρέπει να κάνουμε και στο σύστημα του αυτοκινήτου.

Η κοινή λογική επίσης λέει πως είναι διαφορετικά σε ένα παγκάκι μιας πλατείας που βρίσκεται διαρκώς σε φυσικό αερισμό και διαφορετικά στο κάθισμα ενός μέσου μεταφοράς. Αν λοιπόν, ακουμπήσαμε την τσάντα μας στο διπλανό κάθισμα, όταν επιστρέψουμε σπίτι, ας μην την ακουμπήσουμε πάνω στο τραπέζι. Ας την αφήσουμε λίγο έξω. Επίσης, μπορούμε να περάσουμε με αντισηπτικό μέρη της τσάντας, όπως το κούμπωμα, που πιάνουμε συχνά».

Από το 1929

Η ΕΣΔΥ ιδρύθηκε το 1929 από την κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου και τους υπουργούς Υγιεινής Απόστολο Δοξιάδη και Αλέξανδρο Παππά ως Υγειονομική Σχολή Αθηνών, μετά από πρόταση της Οργάνωσης Υγείας της ΚτΕ (μετέπειτα ΟΗΕ) και τη συμβολή του Rockefeller Foundation. Σήμερα το Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας βρίσκεται σε αναστολή εκπαιδευτικής δραστηριότητας καθώς συμπεριλήφθηκε στα 37 νέα τμήματα που «πάγωσαν» με σχετικό νομοσχέδιο. Η συνέλευση του τμήματος με ψήφισμά της ζητά την άρση της αναστολής.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής