«Η Χίος, η Λέσβος, η Σάμος, η Λέρος και η Κω απαριθμούν σήμερα περισσότερους από 42 χιλιάδες μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων πολλών παιδιών, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Τον Απρίλιο του 2019, στα νησιά υπήρχαν μόνο 14.000 αιτούντες άσυλο», προσθέτει.

«Πέρυσι, η Ελλάδα ήταν ένας από τους βασικούς προορισμούς για μετανάστες και πρόσφυγες στην Ευρώπη… Η ελληνική κυβέρνηση δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα – και η ΕΕ δεν κινητοποιείται ενόψει της ανθρωπιστικής κρίσης. Υπάρχει ανάγκη για δράση τώρα. Η ΕΕ έχει ήδη εγκαταλείψει τις χώρες υποδοχής. Το 2015, χιλιάδες άνθρωποι έφτασαν στην Ευρώπη χωρίς να περάσουν από έλεγχο… Ο χρόνος είναι λίγος ώστε να αποφευχθεί μια άλλη κρίση: Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, ο αριθμός των μεταναστών που περνούν παράνομα από την Τουρκία στην Ελλάδα αυξάνεται ξανά. Αυτό θα μπορούσε να επιδεινώσει την κατάσταση».

Σε συνέντευξη που παραχώρησε περιοδικό Focus, ο Γερμανός εμπειρογνώμονας σε θέματα μετανάστευσης Γκέραλντ Κνάους, αναφέρει ενδεικτικά τέσσερις λόγους για τους οποίους η ΕΕ πρέπει να δράσει άμεσα και να στηρίξει την Ελλάδα.

1. Η αξιοπιστία της Ευρώπης σε κίνδυνο

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θεωρεί ότι αποτελεί μία κοινότητα αξιών. Αυτό δημιουργεί δύο προσδοκίες: Πρώτον, ότι δεν γίνονται αποδεκτές μακροχρόνιες συνθήκες απάνθρωπης διαβίωσης στα hot spot. «Η ανθρωπιστική κατάσταση δεν είναι αποδεκτή», δεν υπάρχει φαγητό, δεν υπάρχουν γιατροί, υπάρχει πολλή βία και το κλίμα στα ελληνικά νησιά έχει επίσης αλλάξει». Όχι μόνο η κατάσταση των προσφύγων, αλλά και οι δυσκολίες για τους κατοίκους της περιοχής απαιτούν την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.

Δεύτερον, αυτό σημαίνει ότι χώρες ,όπως η Ελλάδα ή η Ιταλία, οι οποίες οφείλουν μόνο στη γεωγραφική τους θέση το γεγονός ότι είναι χώρες υποδοχής για πρόσφυγες και μετανάστες, δεν μένουν μόνες με αυτό το βάρος. Την περασμένη Τετάρτη πραγματοποιήθηκε γενική απεργία στα νησιά Λέσβος, Χίος και Σάμος σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τους υπερπλήρεις προσφυγικούς καταυλισμούς .Οι δήμαρχοι και οι ενώσεις όλων των επαγγελμάτων ζήτησαν την άμεση αποσυμφόρηση των νησιών. Εάν η ΕΕ «στρέψει αλλού το βλέμμα της» από τις ανάγκες των προσφύγων και των κατοίκων στα ελληνικά νησιά, κινδυνεύει η αξιοπιστία της».

2. Περισσότερα προσφυγικά και μεταναστευτικά ρεύματα προς την Ευρώπη

Αν η ελληνική κυβέρνηση μετεγκαταστήσει τους πρόσφυγες στην ενδοχώρα χωρίς περαιτέρω προφυλάξεις κι ένα καλά οργανωμένο σχέδιο, αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει ανεπιθύμητες επιπτώσεις στο προσφυγικό.

Αυτό επισημαίνει ο Γερμανός εμπειρογνώμονας: «Εάν αυτή είναι η μόνη λύση, υπάρχει φόβος ότι ο ίδιος αριθμός προσφύγων θα επιστρέψει στα νησιά… Η Ελλάδα δεν είναι αυτή τη στιγμή σε θέση να εξετάσει τους αιτούντες άσυλο και να τους στείλει πίσω στην Τουρκία», επισημαίνει και προσθέτει: «Αυτό θα επιδείνωνε την κατάσταση – η οποία τελικά θα γινόταν αισθητή όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Όπως και το 2015, το προσφυγικό θα μπορούσε να τεθεί εκτός ελέγχου.Τα Βαλκάνια δεν είναι προετοιμασμένα γι ‘αυτό».

«Αν η Ελλάδα και η ΕΕ δεν καταλάβουν την κατάσταση, η βαλκανική οδός θα βρεθεί και πάλι υπό μαζική πίεση», επισημαίνει ο Κνάους και προτείνει το εξής: «Η λύση θα ήταν να καθοριστεί μια προθεσμία και να στείλουμε πίσω όλους όσοι επιστρέφουν στην ελληνική επικράτεια…. Για να γίνει αυτό, η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερο προσωπικό που θα αναλάβει την εξέταση αιτούντων άσυλο σε σύντομο χρονικό διάστημα έτσι ώστε να μπορέσει να δημιουργήσει αξιοπρεπείς συνθήκες υποδοχής».

3. Κινδυνεύει να καταρρεύσει η προσφυγική συμφωνία με την Τουρκία

«Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ώστε η προσφυγική συμφωνία να μην καταρρεύσει», επισημαίνει ο Γερμανός ειδικός. «Η Μέρκελ διαπραγματεύτηκε προσωπικά την προσφυγική συμφωνία Ε.Ε- Τουρκίας το 2016. Η συμφωνία ορίζει ότι η Ελλάδα μπορεί να στείλει πίσω όλους τους μετανάστες που έχουν έρθει παράνομα μέσω Τουρκίας στα ελληνικά νησιά από τον Μάρτιο του 2016 και δεν τους έχει χορηγηθεί άσυλο. Η Τουρκία λαμβάνει πρόσθετη οικονομική ενίσχυση ύψους έξι δισεκατομμυρίων ευρώ για τους πρόσφυγες. Σε περίπτωση που καταρρεύσει η συμφωνία, θα αυξηθεί η πιθανότητα νέας προσφυγικής κρίσης στην Ευρώπη», θεωρεί ο Κνάους.

4. Οι ευρωπαϊκές πολιτικές για το άσυλο τείνουν να γίνουν άσκοπες

«Πρέπει να γίνεται συνεχής συζήτηση για τη μεταρρύθμιση του συστήματος ασύλου. Εάν η ΕΕ εξακολουθεί να κρατάει αποστάσεις, οι προσπάθειες αυτές είναι άσκοπες». «Αν δεν κατανοήσουμε την κατάσταση στην Ελλάδα, τότε όλες οι συζητήσεις σχετικά με τη μεταρρύθμιση της πολιτικής ασύλου και των συνόρων στην ΕΕ είναι καταδικασμένες να αποτύχουν», επισημαίνει ο Κνάους. «Εάν δεν το καταφέρουμε σε χώρες όπου έχουμε συμφωνία, δεν θα το καταφέρουμε σε άλλες χώρες υποδοχής όπου δεν έχουμε ακόμα συμφωνία», προσθέτει.