Το πωλητήριο έγγραφο του υπουργείου της Οικονομίας που πιστοποιεί την αγορά του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη μέσω δημοπρασίας, όπως και η επιστολή του Γάλλου φιλέλληνα David, είναι δύο μόνο από τα πολύτιμα ντοκουμέντα που έρχονται στο φως με την αφορμή διήμερου συνεδρίου που ξεκινά σήμερα στην Αθήνα.

Τα τεκμήρια αυτά περιλαμβάνονται στο Ψηφιακό Αρχείο του 1821, το οποίο στην ουσία είναι πολλά αρχεία μαζί, αφού συγκεντρώνει όλες τις αρχειακές συλλογές που βρίσκονται σε διάφορους φορείς, π.χ. Εθνική Βιβλιοθήκη, Γενικά Αρχεία του Κράτους, ΕΛΙΑ, και τα «διασυνδέει» σε ένα ενιαίο ψηφιακό αποθετήριο. Η συγκέντρωση αυτή γίνεται στα πλαίσια του φιλόδοξου και πολυεπίπεδου ερευνητικού προγράμματος με τίτλο «Η Ελληνική Επανάσταση του 1821: Ψηφιακό Αρχείο» από το Κέντρο Ερευνας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες (ΚΕΑΕ). Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που δεν ψηφιοποιεί, αν και το έχει κάνει στο παρελθόν σε μικρή κλίμακα, αλλά αξιοποιεί τις ψηφιοποιήσεις που είχαν γίνει στο παρελθόν από τους διάφορους φορείς και δημιουργεί ένα περιβάλλον και ένα εργαλείο έρευνας στο οποίο θα έχουν πρόσβαση ειδικοί και μη.

Πρωτότυπες μελέτες

Στο συνέδριο όλες οι μελέτες που θα παρουσιαστούν είναι πρωτότυπες. Ανάμεσα στις θεματικές που ξεχωρίζουν είναι οι πληροφορίες που δίνουν τα αστυνομικά αρχεία της εποχής για την Επανάσταση (Βάσω Σειρηνίδου, Σταύρος Γριμάνης), οι μουσικές του 1821 (Χάρης Σαρρής), τα ρούχα του 18ου και του 19ου αιώνα στον ελλαδικό χώρο (Ολγα Ευαγγελίδου), όψεις της ζωής των επαναστατών του ’21 (Χρήστος Λούκος), οι πολιτικές των Αλβανών στη διάρκεια του Αγώνα (Şükrü Ilicak) κ.ά.

«Οι ψηφιοποιημένες σελίδες είναι χιλιάδες», λέει στον Ελεύθερο Τύπο η πρόεδρος του Δ.Σ. του ΚΕΑΕ και επιστημονική υπεύθυνη του Προγράμματός, καθηγήτρια Αντα Διάλλα και τονίζει ότι το «ψηφιακό αρχείο συγκεντρώνει αρχειακό υλικό, αλλά το ίδιο δεν αποτελεί ένα αρχείο με τον τρόπο που αυτό εννοείται στην παραδοσιακή αρχειονομία. Δεν είναι δηλαδή το αρχείο κάποιου φορέα ή κάποιου προσώπου. Είναι πολλά αρχεία ή μάλλον πολλές αρχειακές συλλογές, οι οποίες προέρχονται από συνεργαζόμενους φορείς που διαθέτουν αρχειακό υλικό (ΓΑΚ, Εθνική Βιβλιοθήκη, Μουσείο Μπενάκη, ΕΛΙΑ) και βρίσκεται σε διαδικασία συνεχών προσθηκών τόσο με τη συνεργασία άλλων φορέων όσο και με την προσθήκη επιπλέον υλικού από τους υπάρχοντες».
Σημαντικό είναι επίσης ότι ως αρχειακό υλικό δεν νοούνται μόνο τα γραπτά τεκμήρια αλλά και διαφορετικού τύπου υλικό, όπως υλικά τεκμήρια, έργα τέχνης, μουσική, βίντεο. Το σημαντικό είναι ότι το υλικό αυτό φιλοξενείται σε ένα κοινό ψηφιακό περιβάλλον με νέες δυνατότητες αναζήτησης, ανάδειξης και κατανόησης.

Η πρόκληση

Η κ. Διάλλα, που θα είναι ανάμεσα στους ομιλητές μιλώντας για την «Ελληνική Επανάσταση, τη Ρωσική Αυτοκρατορία και την παγκόσμια Ιστορία», σημειώνει ότι η μεγαλύτερη πρόκληση για «αυτό το εγχείρημα είναι η δημιουργία θεματικών όρων ή αλλιώς μεταδεδομένων. Η συγκρότηση μεταδεδομένων, η οποία θα μπορούσε να παραλληλιστεί με την ευρετηρίαση στον κόσμο του εντύπου, αποτελεί ένα καινοτόμο εγχείρημα για τις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες όχι μόνο στον ελληνικό χώρο αλλά και διεθνώς. Κι αυτό διότι δεν έχουν ακόμα τυποποιηθεί διαδικασίες και δεν έχουν συγκροτηθεί σχετικοί κανόνες».

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου