Το Ιράν εξαπέλυσε μια άνευ προηγουμένου επίθεση στο Ισραήλ τις πρώτες πρωινές ώρες της 14ης Απριλίου (εκτοξεύτηκαν περισσότεροι από 300 πύραυλοι και μη επανδρωμένα αεροσκάφη). Η απόκρουση της ιρανικής επίθεσης χαιρετίστηκε ως «μεγαλύτερο θαύμα» από τον «Πόλεμο των Εξι Ημερών» του 1967. Παρακάτω καταγράφονται ορισμένα συναρπαστικά στοιχεία για την αεράμυνα του Ισραήλ.

1 Αμυνα τριών επιπέδων: Το σύστημα αεράμυνας του Ισραήλ έχει τρία στρώματα, το καθένα σχεδιασμένο για την αντιμετώπιση απειλών από διαφορετικές αποστάσεις. Το «Iron Dome» («Σιδερένιος Θόλος») παρουσιάστηκε το 2011, αναχαιτίζει πυραύλους και drones μικρού βεληνεκούς και χρησιμοποιείται σε μεγάλο βαθμό για την αντιμετώπιση μη καθοδηγούμενων ρουκετών που εκτοξεύονται από Γάζα και Λίβανο. Το «David’s Sling» («Σφεντόνα του Δαβίδ») είναι επιχειρησιακό από το 2017, στοχεύει απευθείας πυραύλους μεγάλου διαμετρήματος και βαλλιστικούς πυραύλους μικρού βεληνεκούς. Το «Arrow-2», που χρησιμοποιείται από το 2017, στοχεύει βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς και το «Arrow-3» στοχεύει διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους.

2 Εκτόξευση κοντά στον πύραυλο: Το «Iron Dome» χρησιμοποιεί ραντάρ για να ανιχνεύει και να παρακολουθεί πυραύλους και να προσδιορίζει αν είναι πιθανό να χτυπήσουν κατοικημένες περιοχές. Αν ναι, εκτοξεύει έναν πύραυλο αναχαίτισης που εκρήγνυται κοντά στον πύραυλο.

3 «Ο τρελός στρατηγός»: Ο στρατηγός Νταν Γκολντ κέρδισε το Βραβείο Αμυνας του Ισραήλ το 2012 για την αιχμή του δόρατος του συστήματος «Iron Dome», το οποίο έχει κερδίσει παγκόσμια αναγνώριση. Οι άνθρωποι νόμιζαν ότι ήταν «απόλυτα τρελός» για να προωθήσει τη διαδικασία ανάπτυξης.

4 Δαυίδ και Γολιάθ: Αρχικά η «Σφεντόνα του Δαβίδ» ήταν γνωστή ως Magic Wand και πήρε το όνομά της από το όπλο που χρησιμοποίησε ο βιβλικός βοσκός για να σκοτώσει τον γίγαντα Γολιάθ. Το υπ. Αμυνας του Ισραήλ υπέγραψε συμφωνία τον περασμένο Νοέμβριο για την πώληση του «David’s Sling» στη Φινλανδία για 344 εκατ. δολάρια, αν και μέχρι στιγμής έχει απορρίψει αιτήματα (κακώς) ώστε να το προμηθεύσει στην Ουκρανία.

5 Το «Arrow-2» χρησιμοποιήθηκε για την κατάρριψη βαλλιστικού πυραύλου για πρώτη φορά τις εβδομάδες μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Ο πύραυλος εκτοξεύτηκε στην Ερυθρά Θάλασσα από τους Χούτι στην Υεμένη.

6 Αναχαιτίσεις από την ατμόσφαιρα της Γης: Το Ισραήλ βασίστηκε στην επιτυχία του «Arrow-2» αναπτύσσοντας το «Arrow-3», σχεδιασμένο να αναχαιτίζει τις λεγόμενες «εξω-ατμοσφαιρικές απειλές», βαλλιστικούς πυραύλους που πετούν 1.200 χλμ. πάνω από την ατμόσφαιρα της Γης στο υποτροχιακό Διάστημα. Το Ισραήλ είναι μία από τις πέντε μόλις χώρες που μπορούν να αναχαιτίσουν τέτοιους πυραύλους. Το «Arrow-3» χρησιμοποιεί τεχνολογία «hit-to-kill» για να χτυπήσει τους πυραύλους πριν εισέλθουν ξανά στην ατμόσφαιρα της Γης. Το Ισραήλ ολοκλήρωσε συμφωνία για την πώληση του συστήματος αεράμυνας «Arrow-3» στη Γερμανία, αξίας 3,6 δισ. δολ. Τώρα εργάζεται στο «Arrow-4».

7 Το «Iron Beam»: Είναι ένα νέο σύστημα που αλλάζει το παιχνίδι για να αναχαιτίζει τις εισερχόμενες απειλές χρησιμοποιώντας λέιζερ υψηλής ισχύος αντί για πυραύλους.

8 Συγχρονισμός: Η επίθεση του Ιράν συντονίστηκε έτσι ώστε τα drones και οι πύραυλοι με διαφορετικούς χρόνους πτήσης να χτυπήσουν όλα μαζί στις 2 το πρωί της 14ης Απριλίου. Το Ιράν εκτόξευσε περίπου 180 UAV (μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα ή drones), τα οποία χρειάζονται 7 ώρες για να φτάσουν στο Ισραήλ, 120 πυραύλους κρουζ (χρόνος πτήσης 2-3 ώρες) και 100 βαλλιστικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, που χρειάζονται μόλις 12 λεπτά, πετώντας πάνω από την ατμόσφαιρα της Γης με ταχύτητα περίπου 7.500 χλμ. την ώρα.

9 Το σύστημα αεράμυνας του Ισραήλ είναι εξαιρετικά ακριβό, αλλά το να μην… υπάρχει θα κόστιζε ακριβότερα. «Η δημιουργία ενός τέτοιου αμυντικού συστήματος και η παραγωγή του κοστίζουν πολύ», δήλωσε ο Mόσε Πατέλ, διευθυντής του Ισραηλινού Οργανισμού Πυραυλικής Αμυνας («IMDO»).

10 Περίπου το 99% όλων των πυραύλων και των drones του Ιράν καταρρίφθηκαν προτού εισέλθουν στον εναέριο χώρο του Ισραήλ σε μια επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Iron Shield». Η αεροπορική βάση Nevatim στην έρημο Νεγκέβ που φιλοξενεί τα ελίτ μαχητικά αεροσκάφη F-35 ADIR του Ισραήλ εκτιμάται ότι ήταν ο πρωταρχικός στόχος (υπέστη ελαφρές ζημιές).

11 Εξήντα τόνοι TNT: Το Ισραήλ κατέρριψε πυραύλους και drones με συνδυασμένο ωφέλιμο φορτίο 60 τόνων εκρηκτικών TNT σε μια επιχείρηση που στοίχισε περίπου 1,3 δισ. δολ.

12 Το «Top Gun» συναντά το «Star Wars»: Ενας έφεδρος πιλότος της ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας  είπε ότι η κατάρριψη των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και των πυραύλων του Ιράν στις 19 Απριλίου ήταν σαν «το Top Gun να συναντά τον… Πόλεμο των Αστρων». Ο αξιωματικός είπε ότι ήταν η πιο περίπλοκη αποστολή που είχε πετάξει σε 20 χρόνια υπηρεσίας.

13 Η επίθεση του Ιράν, που ονομάστηκε «Operation True Promise», ήταν η πρώτη στο Ισραήλ από ένα εχθρικό κράτος από τον Ιανουάριο του 1991, όταν το Ιράκ είχε εκτοξεύσει περίπου 40 πυραύλους Scud, επί Σαντάμ Χουσεΐν.

14 Το Ιράν είναι πυραυλική υπερδύναμη, αλλά μέχρι… εκεί. Θεωρείται ευρέως ως υπερδύναμη σε τακτικούς βαλλιστικούς πυραύλους και UAV, αλλά η αεροπορία του είναι αδύναμη και ανεπαρκώς συντηρημένη και η αεράμυνά του αποτελείται από εν πολλοίς απαρχαιωμένα συστήματα της Ρωσίας.

15 Αν δεν συνέδραμαν στην αντιμετώπιση της ιρανικής αεροπυραυλικής επίθεσης οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί, τότε το Ισραήλ θα είχε υπολογίσιμες απώλειες.

ΤΙ ΕΔΕΙΞΕ ΤΟ ΧΤΥΠΗΜΑ ΣΤΟ ΙΣΦΑΧΑΝ

Το Τελ Αβίβ μπορεί να σημαδέψει βαθιά στο Ιράν

Η ισραηλινή ανταποδοτική επίθεση της 19ης Απριλίου στο σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-300PMU2 (που είχε αναπτυχθεί γύρω από την πυρηνική εγκατάσταση του Ιράν στο Ισφαχάν) έδειξε την ικανότητα των όπλων του Τελ Αβίβ στο να στοχεύουν βαθιά μέσα στο Ιράν, αποφεύγοντας τον εντοπισμό και την αεράμυνα της Τεχεράνης. Τα ιρανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν αρχικά ότι τρία μικρά drones καταρρίφθηκαν με ελάχιστη ως καθόλου ζημιά. Ωστόσο, μεταγενέστερες αναφορές από τους «New York Times» δείχνουν ότι το Ισραήλ εκτόξευσε πολλούς πυραύλους εκτός ιρανικού εναερίου χώρου και το Ιράν δεν μπόρεσε να τους εντοπίσει ή να τους καταρρίψει.

Ενας πύραυλος φέρεται να χτύπησε τον στόχο του, ενώ ένας δεύτερος εξερράγη στον αέρα. Ισραηλινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι χρησιμοποιήθηκαν επίσης drones με τετρακόπτερα για να παραπλανήσουν την ιρανική αεράμυνα. Σύμφωνα με τους «New York Times», Ισραηλινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι «μια αντιαεροπορική συστοιχία σε ένα στρατηγικά σημαντικό τμήμα του κεντρικού Ιράν χτυπήθηκε από πύραυλο». Η 8η Αεροπορική Βάση Shekari στο βορειοδυτικό Ισφαχάν είναι η μόνη στην περιοχή που είναι γνωστή ότι φιλοξενεί αυτόν τον τύπο αντιαεροπορικού συστήματος που η Τεχεράνη προμηθεύτηκε από τη Ρωσία.

Το ραντάρ στην πληγείσα τοποθεσία περιγράφεται ως ραντάρ Tomb Stone 30N6E2. Το ραντάρ είναι εγκατεστημένο στο πλαίσιο ενός φορτηγού υψηλής κινητικότητας, σύμφωνα με όσα αναφέρουν οι «New York Times», και είναι ορατό σε δορυφορικές εικόνες πριν από την επίθεση. Το Ινστιτούτο απέκτησε δύο δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης της 8ης Αεροπορικής Βάσης Shekari που λήφθηκαν λίγο μετά την επίθεση, με ημερομηνία 19 και 20 Απριλίου 2024. Οι εικόνες δείχνουν τη θέση για τέσσερις εκτοξευτές πυραύλων και ένα κινητό ραντάρ, που έχουν αναπτυχθεί σε κεντρική θέση, υψωμένα σε ανάχωμα. Οι εικόνες μετά την επίθεση δείχνουν ότι το ραντάρ υπέστη εμφανή ζημιά, αλλά η έκταση της ζημιάς είναι ασαφής.

Στις 20 Απριλίου 2024, ένα νέο όχημα εμφανίζεται στην κορυφή του υπερυψωμένου προδρόμου (πιθανόν όχημα ραντάρ αντικατάστασης, αλλά δεν φαίνεται να είναι του ίδιου τύπου με αυτό που προφανώς υπέστη ζημιά).

Σύμφωνα με πληροφορίες του υπογράφοντα το σύστημα S-300 αποτελεί βασικό μέρος της αεράμυνας τόσο για τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ισφαχάν όσο και για την πυρηνική βάση της Nατάνζ. Το ισλαμικό καθεστώς παρέλαβε το σύστημα αεράμυνας S-300 το 2016. Το πυρηνικό συγκρότημα στο Ισφαχάν απέχει 22 χλμ. νότια από την 8η αεροπορική βάση και το εργοστάσιο εμπλουτισμού φυγοκέντρισης αερίου ουρανίου της Νατάνζ βρίσκεται περίπου 105 χλμ. βόρεια από αυτό. Ενα μέρος του πιο επικίνδυνου αποθέματος ουρανίου του Ιράν παράγεται στο επίγειο «Pilot Fuel Enrichment Plant» («PFEP») στη Νατάνζ.

Τα τελευταία χρόνια, η τοποθεσία του Ισφαχάν έχει αποκτήσει σημασία στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Το Ισφαχάν διαθέτει, επίσης, δυνατότητες παραγωγής φυγοκεντριστών, αλλά η ακριβής τοποθεσία τους είναι άγνωστη.

Το εργοστάσιο εμπλουτισμού του Φόρντοου, η δεύτερη θέση του Ιράν για τον εμπλουτισμό ουρανίου με φυγόκεντριση αερίου, απέχει περίπου 250 χλμ. από την αεροπορική βάση. Σύμφωνα με πληροφορίες, το Ιράν ανέπτυξε ένα αμυντικό σύστημα S-300 εκεί το 2016, αλλά ένας διοικητής της αεράμυνας του Ιράν δήλωσε τότε ότι «το S-300 είναι ένα κινητό σύστημα που θα πρέπει να μετακινείται συχνά».

Στο Ιράν επέλεξαν να υποβαθμίσουν το χτύπημα και να παραπλανήσουν το ιρανικό κοινό, ώστε να μη φανεί η ανικανότητα στην αποτροπή μιας μελλοντικής ισραηλινής επίθεση σε μια από τις σημαντικότερες στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην καρδιά της χώρας.