Τα βασικά θέματα στην ατζέντα του Μπάιντεν είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία (ήδη έχουν συμπληρωθεί 502 ημέρες), η ένταξη του Κιέβου στη διευρυμένη στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ, ως και η απόφαση των ΗΠΑ να εγκρίνουν τη διάθεση πυρομαχικών διασποράς σε υποστήριξη της εν εξελίξει αντεπίθεσης των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων (δεδομένου ότι το Ηνωμένο Βασίλειο και τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν υπογράψει το 2008 τη Συνθήκη του Οσλο για την απαγόρευση χρήσης, κατασκευής και αποθήκευσης βομβών διασποράς). Ο Σούνακ είπε χθες ότι το Λονδίνο δεσμεύεται για τις βόμβες διασποράς, αλλά θα παράσχει στο Κίεβο επιπρόσθετο αριθμό άλλων όπλων.
Ο σύμβουλος του Μπάιντεν για την εθνική ασφάλεια, Τζέικ Σάλιβαν, επεσήμανε χθες ότι το ταξίδι Μπάιντεν θα «δείξει την ηγεσία του προέδρου στην παγκόσμια σκηνή». Μετά το Λονδίνο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα κατευθυνθεί στο Βίλνιους της Λιθουανίας για μια ιδιαίτερα σημαντική Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, ενώ στην πρωτεύουσα της Φινλανδίας την Πέμπτη θα συζητήσει με τους ηγέτες των βόρειων κρατών θέματα σκανδιναβικής, αρκτικής και βαλτικής ασφάλειας. Η Φινλανδία είναι η 31η χώρα που εντάχθηκε προ τριών μηνών στο ΝΑΤΟ. Γνωστοί και κορυφαίοι δυτικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι η δυναμική ηγεσία των Μπάιντεν και Στόλτενμπεργκ έχει καταστήσει το ΝΑΤΟ πανίσχυρη συμμαχία απέναντι στην προκλητική και επιθετική Ρωσία.
Από αύριο ο Μπάιντεν θα βρίσκεται για δύο ημέρες στο Βίλνιους, την πρωτεύουσα της Λιθουανίας, που φέτος φιλοξενεί την 74η ετήσια Σύνοδο Κορυφής της Ατλαντικής Συμμαχίας. Θα συμμετάσχει σε συναντήσεις με πολλούς ηγέτες συμμάχων και συνεργαζόμενων κρατών (Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Νότια Κορέα, Ιαπωνία, Γεωργία, Μολδαβία, καθώς και με τον αρμόδιο επίτροπο της Ε.Ε. για Αμυνα και Εξωτερική Πολιτική, Ισπανό Ζοζέπ Μπορέλ), ενώ θα εκφωνήσει ομιλία στο Πανεπιστήμιο του Βίλνιους. Είναι πιθανό ο πρόεδρος των ΗΠΑ να κληθεί να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με το γιατί ενέκρινε πρόσφατα την παροχή βομβών διασποράς στην Ουκρανία, ένα όπλο που περισσότερα από τα δύο τρίτα των κρατών-μελών του ΝΑΤΟ έχουν απαγορεύσει επειδή έχει ιστορικό πρόκλησης αδιάκριτων απωλειών αμάχων, ενώ ορισμένα από τα υποπυρομαχικά δεν εκρήγνυνται, προκαλώντας δυνητικά θανάτους δεκαετίες αργότερα.
Για τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, η Σύνοδος Κορυφής «θα στείλει ένα σαφές μήνυμα ότι η Συμμαχία είναι ενωμένη και η επιθετικότητα της Ρωσίας απέτυχε, ενώ το ΝΑΤΟ αγωνίστηκε και κατάφερε να γεφυρώσει τις υπάρχουσες διαφορές σε σημαντικά ζητήματα». Σήμερα, στο Βίλνιους, ο Νορβηγός γ.γ. θα καταβάλει μία ύστατη προσπάθεια ώστε να αρθούν οι τουρκικές ενστάσεις για την πλήρη ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ενώ έχει συγκαλέσει συνάντηση ανάμεσα στον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν και τον Σουηδό πρωθυπουργό Κρίστερσον.
ΔΙΑΦΩΝΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΟΝΟ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΙΕΒΟΥ
Υπάρχουν επίσης διαφωνίες σχετικά με το πόσο γρήγορα θα δοθεί πρόσκληση στην Ουκρανία για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Είκοσι τρεις χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ (μέσα στο Σαββατοκύριακο προστέθηκαν η Τουρκία και η Πορτογαλία) θέλουν να προχωρήσουν οι διαδικασίες πολύ γρήγορα, θεωρώντας το ως έναν τρόπο περαιτέρω αποτροπής της ρωσικής επιθετικότητας. Οι ΗΠΑ και 5-6 άλλες είναι θετικές στο αίτημα αλλά υποστηρίζουν χρονικά μια πιο προσεκτική προσέγγιση. Ο ίδιος ο Μπάιντεν σημείωσε σε συνέντευξή του στο CNN, που μεταδόθηκε την Παρασκευή, ότι «δεν νομίζω πως υπάρχει ομοφωνία στο ΝΑΤΟ σχετικά με το αν θα φέρει ή όχι την Ουκρανία στην οικογένεια του ΝΑΤΟ τώρα, αυτή τη στιγμή, εν μέσω πολέμου… Αν ο πόλεμος συνεχίζεται, τότε είμαστε όλοι σε πόλεμο. Είμαστε σε πόλεμο με τη Ρωσία, αν ενταχθεί τώρα».
ΓΙΑ ΣΤΗΡΙΞΗ
Σε 4 κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ βρέθηκε ο Ζελένσκι
Μπαράζ επισκέψεων το τελευταίο τριήμερο του Ουκρανού προέδρου, Β. Ζελένσκι, σε 4 κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, όπου είχε επαφές με τους προέδρους και πρωθυπουργούς της Τσεχίας, της Βουλγαρίας, της Σλοβακίας και της Τουρκίας, ενώ χθες δέχθηκε στη συνοριακή πόλη Λουτσκ της Βορειοδυτικής Ουκρανίας τον Πολωνό πρόεδρο και στενό σύμμαχο της χώρας του, Αντρεϊ Ντούντα.
Από την Κωνσταντινούπολη, όπου είχε συνομιλίες με τον Ερντογάν, ο Ζελένσκι επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Πορτογάλο πρωθυπουργό, Αντόνιο Κόστα, ο οποίος του ανέφερε ότι η Πορτογαλία γίνεται η 23η χώρα-μέλος της Συμμαχίας που υποστηρίζει την ένταξη της Ουκρανίας στην Ατλαντική Συμμαχία, και μάλιστα τάσσεται υπέρ της άμεσης έναρξης των σχετικών διαδικασιών. Βρισκόμενος στη Σόφια είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρουμάνο πρόεδρο Γιοχάνες, που του είπε ότι η Ρουμανία ανοίγει εντός των ημερών ειδικό κέντρο για την εκπαίδευση Ουκρανών πιλότων σε ελικόπτερα και αεροσκάφη (είναι η δεύτερη χώρα μετά την Πολωνία).
Σε Πράγα και Μπρατισλάβα, οι πολιτικές ηγεσίες της Τσεχίας και της Σλοβακίας ανακοίνωσαν νέα πακέτα στρατιωτικής υποστήριξης στην Ουκρανία, ενώ στη Σόφια υπήρξε λεκτική ένταση στη συζήτηση με τον ρωσόφιλο πρόεδρο της Βουλγαρίας Ράντεφ, που έχει ταχθεί κατά της βουλγαρικής στρατιωτικής υποστήριξης στο Κίεβο.
Στη Κωνσταντινούπολη, ο Ζελένσκι έτυχε της ένθερμης υποστήριξης του Ερντογάν για την άμεση προώθηση της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, ενώ υπεγράφη μία λίαν σημαντική συμφωνία διμερούς συνεργασίας σε στρατηγική βιομηχανία, ως και διάθεσης τουρκικής προέλευσης drones στο Κίεβο. Επιπλέον, η Τουρκία εξέφρασε εκ νέου την υποστήριξή της στην Ουκρανία για το θέμα της Κριμαίας. Αίσθηση, πάντως, προκάλεσε η επιστροφή από την Τουρκία στην Ουκρανία των 5 αρχηγών της γενναίας αντίστασης του Συντάγματος της Αζοφικής, που πολέμησε επί μήνες στο τεράστιο χαλυβουργείο της Αζοφστάλ στη Μαριουπολη. Οι αξιωματικοί Προκοπένκο, Χομένκο, Παλαμάρ, Σλέγκα και Βολίνσκι επέστρεψαν στη Λουτσκ και τιμήθηκαν ως ήρωες από τον Ζελένσκι, παρόντος του Πολωνού προέδρου Ντούντα αλλά και των οικογενειών τους.
Για όλες αυτές τις ενέργειες του Ερντογάν, ρωσικοί προεδρικοί και πολιτικοί κύκλοι εμφανίζονται δυσαρεστημένοι με τον Τούρκο πρόεδρο, υποστηρίζοντας ότι η Αγκυρα παραβίασε (!) συμφωνίες. Τέλος, Ερντογάν και Ζελένσκι συζήτησαν το θέμα της διεθνούς συμφωνίας για τα σιτηρά, που βρίσκεται σε πολύ δύσκολο σημείο λόγω των ρωσικών αντιδράσεων. Κατά την παρουσία του στην Κωνσταντινούπολη, ο Ουκρανός πρόεδρος έγινε δεκτός από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο στον Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου.