Την ίδια ώρα, το γύρο του Διαδικτύου έκαναν εικόνες από τις θερμικές κάμερες που έδειχναν το Λεκανοπέδιο Αττικής με πυρωμένα τσιμέντα και άσφαλτο στην Ομόνοια να χτυπάει 96άρι! Το πρώιμο κύμα καύσωνα έπληξε Ελλάδα, Κύπρο και Τουρκία, ωστόσο το καλοκαίρι έχει ήδη μπει και οι ευρωπαϊκές χώρες βρίσκονται και φέτος απέναντι στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης, με τα εντονότερα και πιο παρατεταμένα φαινόμενα.

Οι θερμοκρασίες – ρεκόρ που καταγράφονται κάθε τόσο αναδεικνύουν τον ελλιπή εξοπλισμό των πόλεών μας απέναντι στο μεταβαλλόμενο κλίμα. Με 40 βαθμούς Κελσίου, μοιραία κανείς εκτιμάει τα πράσινα πάρκα, τους δεντροφυτεμένους δρόμους, τους κλιματιζόμενους δημόσιους χώρους.

Αστική θερμονησίδα

Οι ευρωπαϊκές, και όχι μόνο, πόλεις μετατρέπονται σε βάσεις ηφαιστείου, με το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας (σ.σ. η θερμοκρασία στο εσωτερικό των αστικών περιοχών είναι αυξημένη σε σχέση με τις περιαστικές, αγροτικές) να αναγκάζει πολίτες και πολιτεία να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα.

Στη Βιέννη της Αυστρίας, μία εκ των βιωσιμότερων πόλεων για να ζει κανείς, σύμφωνα με τον σχετικό δείκτη του «Economist Intelligence Unit», όταν η ζέστη γίνει αποπνικτική, οι κάτοικοι μπορούν να περπατήσουν σε δρόμους που δροσίζονται από «ντους ομίχλης» με ψεκαστήρια. Οπως σημειώνει ρεπορτάζ του «Euronews», oι «δροσεροί δρόμοι» είναι ένα σχέδιο της δημοτικής αρχής, που ταυτόχρονα έχει σχεδιάσει ποδηλατικές διαδρομές, ώστε να αποφεύγεται η χρήση αυτοκινήτων που επιδεινώνει το κλίμα. Μεταξύ των πρωτοβουλιών είναι η δενδροφύτευση 4.500 δέντρων κάθε χρόνο. Παράλληλα, η πόλη διαθέτει 1.000 δημόσιες βρύσες πόσιμου νερού κι ένα ευρύ δίκτυο δημόσιων πισινών, που χτίστηκαν ήδη από τη δεκαετία του 1920.

Η Φραγκφούρτη έχει ποντάρει στο πράσινο. Η οικονομική πρωτεύουσα της Γερμανίας μπορεί να υπερηφανεύεται ότι διαθέτει 200.000 δέντρα, που σύμφωνα με έρευνα του 2021 μπορούν να μειώσουν τη θερμοκρασία ακόμα και 12 βαθμούς. Η πόλη διαθέτει «διαδρόμους εξαερισμού» (Luftleitbahnen) σε σημεία που δεν υπάρχουν ψηλά κτίρια ή συστοιχίες δέντρων, τραβώντας δροσερότερο αέρα από κοντινές περιοχές. Η «luftleitbahnen» στον ποταμό Νίντα, για παράδειγμα, επιτρέπει σε 40.000 κ.μ. κρύου αέρα ανά δευτερόλεπτο να εισρέουν στην πόλη τις καλοκαιρινές νύχτες. Προϋπόθεση στην κατασκευή νέων κτιρίων να έχουν -κυριολεκτικά- πράσινες οροφές, καλυπτόμενες με φυτά.

Η Ισπανία έχει πικρή εμπειρία από τις περιόδους καύσωνα, ενώ πέρυσι η Βαλένθια κατέγραψε το ευρωπαϊκό ρεκόρ με 46,8 βαθμούς. Η χώρα καλείται να ανακουφίσει τους πολίτες από τα θερμικά φορτία, ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν καταγραφεί θάνατοι εξαιτίας της αφόρητης, αποπνικτικής ατμόσφαιρας.

Η Μαδρίτη έχει ανοίξει «κλιματικά καταφύγια» σε κλιματιζόμενους δημόσιους χώρους, όπως βιβλιοθήκες και κοινοτικά κέντρα, κατά τη διάρκεια του περσινού καύσωνα και δημιούργησε μια ψηφιακή εφαρμογή, για να επιταχύνει την είσοδο στις δημοτικές πισίνες της πόλης, που σε μεγάλο βαθμό είναι επιδοτούμενες. Το 2019 εκπονήθηκε το σχέδιο «Μαδρίτη, Νησί των Χρωμάτων», μια «πράσινη ζώνη» 75 χιλιομέτρων γύρω από την πρωτεύουσα. Θερμογραφικές εικόνες από κοντινές περιοχές, το 2022, έδειξαν ότι οι θερμοκρασίες του εδάφους είχαν ήδη μειωθεί κατά 2°C μέσα σε δύο χρόνια, ανέφερε το «Politico».

«Επιχείρηση» – δροσιά προωθούν οι πόλεις

Βιέννη: Δρόμοι δροσιάς με ψεκασμούς νερού, ενίσχυση δικτύου ποδηλατοδρόμων, επένδυση στη δεντροφύτευση, διαθέσιμες δημόσιες κρήνες και πισίνες.

Φραγκφούρτη: 200.000 δέντρα, «διάδρομοι εξαερισμού», πράσινες οροφές.

Μαδρίτη: «Κλιματικά καταφύγια», εφαρμογή για εύκολη πρόσβαση στις πισίνες, πράσινη ζώνη 75 χλμ γύρω από την πόλη με δεντροφυτεύσεις.

Νυρεμβέργη: Γραμμές του τρένου καλύφθηκαν με γρασίδι για μείωση της θερμοκρασίας.

Νόργουιτς: Aρχιτέκτονες έχτισαν 100 κοινωνικές κατοικίες με βόρειο και νότιο προσανατολισμό, με οριζόντια σκίαστρα πάνω από τα παράθυρα που βλέπουν προς το νότο, για να κρατήσουν μακριά τη ζέστη.