Πύραυλοι έπεφταν στο Τελ Αβίβ, όμως ο Μπάιντεν επισκέφθηκε το Ισραήλ για να δείξει έμπρακτα την υποστήριξή του. Εστειλε ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή για να αποτρέψει τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ από το να ανοίξει το βόρειο μέτωπο, αλλά και πιο πρόσφατα, για να αντιμετωπίσει την εμπλοκή των ανταρτών Χούτι στην Υεμένη. Πίεσε για δισεκατομμύρια δολάρια ως πρόσθετη στρατιωτική βοήθεια στο Ισραήλ και υποστήριξε τον πόλεμο στη Γάζα, παρόλο που γινόταν όλο και πιο αντιδημοφιλής (και μάλιστα μέσα σε προεκλογική χρονιά).

Καμία δέσμευση

Σε αντάλλαγμα, ο Μπάιντεν ζήτησε από τον Νετανιάχου να δεσμευτεί για ένα παλαιστινιακό κράτος μόλις τελειώσει ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς. Και ο Νετανιάχου είπε δημόσια όχι. Οι Ηνωμένες Πολιτείες φέρόνται τώρα να εμπλέκονται πιο ενεργά με άλλους ηγέτες και κόμματα στο Ισραήλ σχετικά με το μέλλον της Γάζας και των Παλαιστινίων γενικότερα. Το πρόβλημα είναι ότι η αντίθεση σε ένα παλαιστινιακό κράτος εκτείνεται πολύ πέρα από το γραφείο του πρωθυπουργού. Ο Νετανιάχου έχει αναμφισβήτητα τους δικούς του λόγους για την απόρριψη του παλαιστινιακού κράτους. Η κυβέρνησή του βασίζεται στην υποστήριξη των ακροδεξιών σιωνιστικών επικεφαλής κομμάτων που υποστηρίζουν τη μαζική εκδίωξη των κατοίκων της Γάζας από τη Λωρίδα. Αν υποστήριζε το παλαιστινιακό κράτος, ο εκκεντρικός και προβληματικός συνασπισμός θα κατέρρεε και η κυβέρνησή του θα τελείωνε. Και οι δημοσκοπήσεις πεντακάθαρα δείχνουν ότι αν διεξαχθούν νέες εκλογές, ο Νετανιάχου θα μείνει χωρίς δουλειά και θα αντιμετωπίσει νομικά προβλήματα, ακόμα και φυλάκιση.

Στη συνέχεια, υπάρχουν οι ευρύτερες πρακτικές δυνατότητες εφαρμογής μιας λύσης δύο κρατών, οριοθετώντας τα πάντα, από τα δικαιώματα σε υδάτινους πόρους έως τον εναέριο χώρο και χαράσσοντας τη γεωγραφία «από τον ποταμό μέχρι τη θάλασσα» χωρίς να διχοτομεί το Ισραήλ στη διαδικασία. Τα πιο τρομακτικά πολιτικά προβλήματα θα ήταν η μετεγκατάσταση των 700.000 παράνομων Ισραηλινών εποίκων από τη Δυτική Οχθη ως και η αιώνια πρόκληση της περίπτωσης του καθεστώτος της Ιερουσαλήμ. Υπάρχει όμως και κάτι βαθύτερο πίσω από την αντίθεση του Νετανιάχου: μια θεμελιωδώς διαφορετική αντίληψη της βασικής αιτίας της σφαγής της 7ης Οκτωβρίου και του τρέχοντος πολέμου. Κατά την άποψή του, μια λύση δύο κρατών θα επιδεινώσει απλώς την απειλή που θέτει η Χαμάς.

Στην αμερικανική αφήγηση, το πλαίσιο της 7ης Οκτωβρίου είναι η αποτυχία της ειρηνευτικής διαδικασίας Ισραήλ-Παλαιστινίων της εποχής του 1990. Σε αυτή την αφήγηση, η προσέγγιση του Ισραήλ για το «κόψιμο του γρασιδιού» -σκοτώνοντας μαχητές χωρίς ταυτόχρονα να παρέχει στους Παλαιστίνιους πραγματικές πολιτικές ή οικονομικές ευκαιρίες- είναι βέβαιο ότι θα αποτύχει. Επομένως, η ειρήνη ξεκινά με την παροχή αυτών των ευκαιριών και ενός μονοπατιού προς μια λύση δύο κρατών.

Στην εκδοχή του Ισραήλ για τα γεγονότα, το λάθος ήταν η αποχώρηση του Ισραήλ από τη Γάζα το 2005, η οποία έδωσε στη Χαμάς ένα καταφύγιο για να σχεδιάσει, να εκπαιδεύσει και τελικά να εξαπολύσει μια σχετικά ανεμπόδιστη επίθεση στο Ισραήλ τον περασμένο Οκτώβριο. Το Ισραήλ σημειώνει ότι όχι μόνο επέτρεψε, αλλά ενθάρρυνε το Κατάρ να διοχετεύσει χρήματα στη Γάζα για να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης, ενώ θεωρεί ότι μερικά από τα κεφάλαια πιθανότατα δαπανήθηκαν για όπλα. Το Ισραήλ ισχυρίζεται, επίσης, ότι οι άδειες εργασίας που επιτρέπουν σε χιλιάδες πολίτες της Γάζας να κερδίζουν υψηλότερους μισθούς στο Ισραήλ έγιναν ένα μέσο για τη Χαμάς για τη συλλογή πληροφοριών. Κατά την άποψη του Ισραήλ, μια λύση δύο κρατών το μόνο που θα κάνει είναι να επιδεινώσει αυτό το πρόβλημα.

Ποσοστά-σοκ

Η Παλαιστινιακή Αρχή θεωρείται ευρέως ως αδύναμη και διεφθαρμένη. Σχεδόν 9 στους 10 Παλαιστίνιους θέλουν να παραιτηθεί ο πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς. Εν τω μεταξύ, το 57% και το 82% των Παλαιστινίων της Δυτικής Οχθης ενέκριναν την επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο και η συνολική υποστήριξη προς την ισλαμιστική οργάνωση έχει αυξηθεί και στις δύο περιοχές.

Λοιπόν, το Ισραήλ ρωτά, τι θα εμπόδιζε τη Χαμάς ή μια παρόμοια ομάδα να σφετεριστεί τον έλεγχο ενός παλαιστινιακού κράτους όπως έκαναν στη Γάζα; Αυτή δεν είναι μόνο η άποψη του Νετανιάχου αλλά και αρκετών Ισραηλινών.

Μόλις το 35% των Ισραηλινών πίστευε στην ειρηνική συνύπαρξη

Η υποστήριξη για μια λύση δύο κρατών μεταξύ των Ισραηλινών μειώνεται εδώ και μία δεκαετία, σύμφωνα με το «Pew Research Center». Σε μια έρευνα που διεξήχθη αρκετούς μήνες πριν από την επίθεση της Χαμάς, μόλις το 35% των Ισραηλινών πίστευε ότι δύο κράτη θα μπορούσαν να «συνυπάρξουν ειρηνικά». Οπως παρατήρησε πρόσφατα ο Ισραηλινός πρόεδρος Χέρτζοκ στο Νταβός, κανένας Ισραηλινός «με το σωστό μυαλό του» δεν είναι πρόθυμος να σκεφτεί ειρηνευτικές συμφωνίες. Ακόμη και αν ο Νετανιάχου αποχωρούσε από την πολιτική σκηνή, αυτή η ισραηλινή αντίθεση μπορεί να παραμείνει.

Αυτό αφήνει τις Ηνωμένες Πολιτείες με λίγους μοχλούς επιρροής. Μπορεί να προσφέρουν σχέδια για εκ νέου σχεδίαση του χάρτη, αλλά αυτό δεν θα μπει στην ουσία του θέματος. Μπορεί να υποσχεθεί κίνητρα όπως η εξομάλυνση των σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία, αλλά ο φόβος μιας άλλης 7ης Οκτωβρίου θα υπερκεράσει τυχόν πιθανά οφέλη. Προϋποθέσεις μπορούν να συνδέονται με τη στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ, αλλά αυτό ενδέχεται να επιδεινώσει την ανασφάλεια του Ισραήλ και, κατά συνέπεια, την αδιαλλαξία. Αν γίνει σωστά, η ανοικοδόμηση θα μπορούσε να ενισχύσει την αμοιβαία εμπιστοσύνη που απαιτείται για μια πιο διαρκή πολιτική διευθέτηση. Ισως η πορεία προς τα εμπρός είναι να ξεκινήσει με τα μικρότερα.

Ασφάλεια

Οπως σημείωσε ο Χέρτζογκ, ο μέσος Ισραηλινός «θέλει να ξέρει: Μπορεί να μας υποσχεθεί πραγματική ασφάλεια στο μέλλον;». Μετά το «τραύμα» της 7ης Οκτωβρίου, θα χρειαστεί χρόνος για να χτιστεί τέτοια εμπιστοσύνη. Οι στρατιωτικοί ηγέτες του Ισραήλ έχουν υποστηρίξει ότι η ασφάλειά του απαιτεί σχεδιασμό για το τέλος του πολέμου και την ανοικοδόμηση της Γάζας. Ο Νετανιάχου αντιστάθηκε σε οποιαδήποτε τέτοια συζήτηση, αλλά η αμερικανική πίεση μπορεί να αλλάξει τον συλλογισμό του. Αν γίνει σωστά, η ανοικοδόμηση θα μπορούσε να ενισχύσει την αμοιβαία εμπιστοσύνη που απαιτείται για μια πιο διαρκή πολιτική διευθέτηση. Ενας τέτοιος αυξανόμενος ρυθμός είναι βέβαιο ότι θα απογοητεύσει τους πάντες (βεβαίως τους Παλαιστίνιους που λαχταρούν κρατική υπόσταση, καθώς και τους δεξιούς Ισραηλινούς που αντιστέκονται σε κάθε σκέψη ανοικοδόμησης της Γάζας, αλλά και την κυβέρνηση Μπάιντεν, η οποία θα προτιμούσε μια μεγάλη νίκη σε αυτό το εκλογικό έτος). Ομως, όπως μεγάλος αριθμός προηγούμενων προέδρων, ο Μπάιντεν μαθαίνει ότι ενώ η δυναμική της Μέσης Ανατολής μπορεί να αλλάξει, η απογοήτευση είναι σταθερή.