Σε κάποια σημεία της χθεσινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε στο Βερολίνο, ο αρχηγός των Χριστιανοδημοκρατών θύμισε Ευρωπαίο ηγέτη του παρελθόντος. Ιδίως εκεί που προειδοποίησε πως αν η κυβέρνηση που φιλοδοξεί να σχηματίσει με το SPD ως το Πάσχα (20-21 Απριλίου) «αποτύχει να λύσει τα προβλήματα και να επαναφέρει την εμπιστοσύνη των πολιτών στη Δημοκρατία, τότε το 2029 ή και νωρίτερα η επόμενη αλλαγή κυβέρνησης ίσως να μην είναι ομαλή». «Αυτή είναι στ’ αλήθεια η τελευταία προειδοποίηση προς τα κόμματα του δημοκρατικού κέντρου να βρουν κοινές λύσεις», έκρουσε τον κώδωνα.

Αυτό ήταν ένα σήμα συναγερμού για το ενδεχόμενο αντιδημοκρατικής εκτροπής εάν ανέλθει στην εξουσία η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), η οποία δέχθηκε τα συγχαρητήρια των Ελον Μασκ και Βίκτορ Ορμπαν για τον διπλασιασμό των ποσοστών της στο 20,8% στις εκλογές της Κυριακής, με όπλο την ακραία αντιισλαμική και αντιμεταναστευτική ρητορεία – ζήτησε να απελαύνονται ακόμη και παρανομούντες πολίτες γερμανικής υπηκοότητας, αν έχουν ξένες ρίζες.

Σε κατάσταση ευφορίας, η επικεφαλής του AfD, Αλίς Βάιντελ, έθεσε ως εφικτό στόχο την κατάκτηση της εξουσίας στις επόμενες εκλογές, με το σκεπτικό ότι η Χριστιανική Ενωση (CDU/CSU) και οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) θα διαλύσουν τον γάμο τους λόγω αδυναμίας συνεννόησης σε ζητήματα όπως το Μεταναστευτικό – και τότε θα έρθει η ώρα της Εναλλακτικής για τη Γερμανία. Αρχικά η Βάιντελ έριξε πονηρά γέφυρες στο CDU, δηλώνοντας πρόθυμη να συζητήσει μαζί της για κυβερνητικό συνασπισμό και στη συνέχεια κατήγγειλε την άρνησή του ως «μπλόκο στη Δημοκρατία». Μάλιστα, η Βάιντελ και ο συμπρόεδρος του AfD, Τίνο Χρούπαλα, εκδήλωσαν την αισιοδοξία τους ότι σύντομα θα ξεπεράσουν το CDU στις δημοσκοπήσεις.

Ο Μερτς δείχνει να παίρνει πολύ σοβαρά την ακροδεξιά απειλή, σε μια χώρα που δεν έχει κανένα ιστορικό περιθώριο εφησυχασμού. «Συνεργάτες μου στην ανατολική Γερμανία (σ.σ. όπου το AfD ήρθε παντού πρώτο κόμμα, με εξαίρεση το Βερολίνο) μου λένε ότι απέχουμε λίγα χρόνια από αυτούς. “Εάν δεν επιλύσεις τα προβλήματα, θα έχεις κι εσύ το ίδιο πρόβλημα”, μου είπαν. Γι’ αυτό πρέπει να συνεργαστούμε ώστε να στερήσουμε από αυτό το κόμμα το εύφορο έδαφος», τόνισε. Για τον σκοπό αυτόν ευχήθηκε να προχωρήσουν το ταχύτερο δυνατόν οι «καλές και εποικοδομητικές συνομιλίες με τo SPD», εγκαινιάζοντας ήδη τις πρώτες επαφές με τον μετριοπαθή γενικό γραμματέα των Σοσιαλδημοκρατών, Ματίας Μιρς.

Οι συνομιλίες θα γίνουν χωρίς τον βαριά ηττημένο ηγέτη του SPD, Ολαφ Σολτς, ο οποίος ανέλαβε την ευθύνη για την «πικρή ήττα» (το SPD σημείωσε το χειρότερο αποτέλεσμα από ιδρύσεώς του, το 1875, πέφτοντας στο 16,4%) και τόνισε ότι θα παραμείνει στη θέση του ως τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης. Δικαιολογώντας την αποτυχία του, ο Σολτς είπε ότι η κυβέρνησή του «αντιμετώπισε τη χειρότερη κρίση από το 1945». Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις προβλέπονται δύσκολες, επειδή το κοινό κυβερνητικό πρόγραμμα θα πρέπει να εγκριθεί από την κομματική βάση του SPD και η αριστερή τάση αναμένεται να φέρει αντιρρήσεις στο Μεταναστευτικό.

Εναλλακτικά, ο Μερτς είπε ότι μπορεί να συνεργαστεί à la carte και με τους Πράσινους, που έχασαν τρεις ποσοστιαίες μονάδες, πέφτοντας στο 11,7%, ιδίως στο θέμα της συνταγματικής αλλαγής της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, προκειμένου να αυξηθούν οι δαπάνες όχι μόνο για την άμυνα, αλλά και για τις ειρηνικές υποδομές. Σε αυτό το σκέλος, ο Μερτς μπορεί να ποντάρει ακόμη και στο Linke, το οποίο χάρις σε ένα εντυπωσιακό φίνις ανέβηκε στο 8,8%, αφήνοντας εκτός Βουλής, με 4,97%, τη «διασπάστρια» Σάρα Βάγκενεχτ, η οποία το φυσάει και δεν κρυώνει… Εκτός Βουλής, με 4,3%, έμειναν και οι Φιλελεύθεροι (FDP) του πρώην υπουργού Οικονομικών, Κρίστιαν Λίντνερ, ο οποίος ανακοίνωσε την αποχώρησή του από την πολιτική.

ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ

«Στο παρά πέντε πριν από τα μεσάνυχτα η Ευρώπη»

«Η Ευρώπη βρίσκεται στο παρά πέντε πριν από τα μεσάνυχτα, γι’ αυτό πρέπει να ενισχύσουμε την ενότητά μας, τόνισε σε δραματικούς τόνους ο νικητής των γερμανικών εκλογών, χαμηλώνοντας κάπως τους τόνους απέναντι στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ αναφορικά με τις εν θερμώ δηλώσεις του το βράδυ της Κυριακής. Ενώ προχθές ο Φρίντριχ Μερτς είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες «αδιαφορούν σε μεγάλο βαθμό για την τύχη της Ευρώπης, γι’ αυτό η ίδια πρέπει σταδιακά να αποκτήσει την ανεξαρτησία της», χθες ήταν πιο συμβιβαστικός.

Ο Μερτς εκτίμησε ότι το ΝΑΤΟ εξακολουθεί να λειτουργεί καλά, εγκωμίασε την καλή σχέση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, με τον γενικό γραμματέα της Συμμαχίας, Μαρκ Ρούτε, και τάχθηκε υπέρ της παρουσίας νατοϊκών στρατευμάτων στην Κεντρική και την Ανατολική Ευρώπη.

Παράλληλα, διεμήνυσε στον Τραμπ ότι οι Ευρωπαίοι ενδιαφέρονται να διατηρήσουν καλή σχέση με την Αμερική, την οποία εξακολουθούν να βλέπουν ως εταίρο. «Το “America First” δεν σημαίνει “America Alone” και αν οι σχέσεις μας χειροτερεύσουν, αυτό θα αποβεί εις βάρος και των δύο πλευρών», τόνισε.

Σε ό,τι αφορά τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν, ο Μερτς ξεκαθάρισε πως θα είναι απαράδεκτη για την Ευρώπη οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία επιτευχθεί ερήμην της Ουκρανίας.

ΜΕΓΑΛΟΠΡΕΠΕΣ ΑΔΕΙΑΣΜΑ ΣΤΗ ΜΕΡΚΕΛ

Ο Φρίντριχ Μερτς δεν έδειξε καμία αβρότητα στην ιστορική εσωκομματική του αντίπαλο, την Ανγκελα Μέρκελ, η οποία σφράγισε με τη 16ετή παρουσία της στην Καγκελαρία τα γερμανικά και ευρωπαϊκά δρώμενα. «Δεν έχω δει ακόμη κανένα συγχαρητήριο μήνυμα από την Ανγκελα Μέρκελ», δήλωσε απαξιωτικά, συμπληρώνοντας ότι «μπορεί και να μου ξέφυγε, επειδή έλαβα εκατοντάδες SMS το βράδυ της Κυριακής».

Ε. Ε.: ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΧΩΡΙΣ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ

Τον σχηματισμό κυβέρνησης στη Γερμανία το ταχύτερο δυνατόν ευχήθηκε η επικεφαλής της διπλωματίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Κάγια Κάλας, επειδή η Ε.Ε. «θα πρέπει να πάρει γρήγορα αποφάσεις» για τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα και τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες. «Η γερμανική συμμετοχή είναι απαραίτητη και δεν πρέπει να καθυστερούμε», τόνισε η Εσθονή αξιωματούχος.

Η «ακτινογραφία» της ψήφου των Γερμανών

 Οι Γερμανοί ψηφοφόροι προσήλθαν μαζικά στις κάλπες προχθές με ποσοστό συμμετοχής που έφτασε στο 82,5%, ρεκόρ 40ετίας, επιλέγοντας στην πλειοψηφία τους αλλαγή. Πολλοί γύρισαν την πλάτη στα κόμματα του προηγούμενου τρικομματικού συνασπισμού του «φωτεινού σηματοδότη» -Σοσιαλδημοκράτες (SPD), Πράσινοι και Φιλελεύθεροι (FDP)- που καταβαραθρώθηκαν, με τους τελευταίους να μένουν εκτός Κοινοβουλίου.

Αλλοι κόσμοι

Ο μετεκλογικός χάρτης βάφτηκε στα χρώματα της κεντροδεξιάς Χριστιανικής Ενωσης (CDU/CSU) και της ακροδεξιάς Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD), που κυριαρχούν σε Δυτική και Ανατολική Γερμανία αντίστοιχα. Η εικόνα θυμίζει έντονα τον χάρτη πριν από τη γερμανική επανένωση του 1990, με την Ακροδεξιά στη θέση του κομμουνιστικού καθεστώτος. Οι ψηφοφόροι της Ανατολικής Γερμανίας έκλιναν προς τα ακροδεξιά, καταψηφίζοντας τους Σοσιαλδημοκράτες, που είχαν κυριαρχήσει σε πολλές περιφέρειες στις εκλογές του 2021, σχολίασαν πολιτικοί αναλυτές.

Αλλαγή ρότας

Πολλοί εκλογείς άλλαξαν προτιμήσεις σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές προ τετραετίας και μετακινήθηκαν σε όλο το πολιτικό φάσμα. Η μεγαλύτερη «μετανάστευση» ψηφοφόρων έγινε από όσους είχαν ψηφίσει τους Σοσιαλδημοκράτες το 2021 και καθόρισε τα τελικά αποτελέσματα. Περίπου δύο εκατομμύρια πρώην ψηφοφόροι του SPD επέλεξαν αυτήν τη φορά CDU/CSU και 720.000 AfD. Από περίπου μισό εκατομμύριο στράφηκαν σε κόμματα της Αριστεράς.

Μεγάλο χάσμα

Παραδοσιακά οι άνδρες ψηφίζουν περισσότερο συντηρητικά κόμματα σε σύγκριση με τις γυναίκες. Το χάσμα μεταξύ των δύο φύλων στην κάλπη επιβεβαιώθηκε σε έναν βαθμό και σε αυτήν την εκλογική αναμέτρηση. Το 30% των ανδρών ψήφισε CDU/CSU έναντι 27% των γυναικών. Ακροδεξιά επέλεξε το 24% των ανδρών έναντι 17% των γυναικών. Αντίστροφα το 18% των γυναικών ψήφισε Σοσιαλδημοκράτες έναντι 15% των ανδρών.

Χάσμα γενεών

Οι νέοι ψήφισαν «αντισυστημικά», επιλέγοντας από τα δύο άκρα του πολιτικού φάσματος ακροδεξιά και ακροαριστερά σχήματα. Στην ηλικιακή ομάδα 18-24 ετών το Linke ήρθε πρώτο με 25%, το AfD έλαβε 21%, ενώ ακολουθούν με 13% και 12% οι παραδοσιακές παρατάξεις CDU/CSU και SPD αντίστοιχα. Με μικρές διακυμάνσεις, ανάλογη είναι η εικόνα και στην ομάδα 25-34 ετών. Οσο αυξάνεται η ηλικία, τόσο αυξάνονται τα ποσοστά προτιμήσεων προς CDU/CSU και SPD, ενώ παράλληλα μειώνονται οι ψήφοι σε Ακροδεξιά, Αριστερά και Πράσινους.

Διαφοροποίηση

Οι ψηφοφόροι διαφοροποιήθηκαν και ανάλογα με τη βαθμίδα εκπαίδευσης που έχουν ολοκληρώσει. Οι απόφοιτοι της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης ψήφισαν κατά 32% CDU/CSU, κατά 28% AfD και κατά 20% Σοσιαλδημοκράτες. Οι ψηφοφόροι με Πανεπιστημιακή Εκπαίδευση επέλεξαν κατά σειρά προτίμησης την Κεντροδεξιά (27%), τους Πράσινους (19%) και την Κεντροαριστερά (16%) και σε χαμηλότερα ποσοστά ακροδεξιά και αριστερά κόμματα.

Ικανοποίηση Αθήνας για την εκλογή Μερτς

Τηλεφωνική επικοινωνία με τον νικητή των γερμανικών εκλογών, Φρίντριχ Μερτς, είχε χθες ο Κυριάκος Μητσοτάκης. O πρωθυπουργός συνεχάρη τον ηγέτη του CDU για την εκλογική νίκη του, η οποία, όπως τόνισε, είναι σημαντική για την πολιτική οικογένεια του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, για τη Γερμανία, αλλά και για όλη την Ευρώπη.

Εξάλλου, η εκλογή του Φρίντριχ Μερτς και των Χριστιανοδημοκρατών στη Γερμανία και το γεγονός ότι εκτός απροόπτου θα είναι ο επόμενος καγκελάριος έφερε ικανοποίηση στο Μέγαρο Μαξίμου, καθώς εκτιμάται ότι θα συμβάλει στην εμβάθυνση των σχέσεων της Αθήνας με το Βερολίνο.

Με τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή ήπειρο να είναι καταιγιστικές τόσο σε οικονομικό όσο και σε διπλωματικό επίπεδο, η ελληνική κυβέρνηση αισθάνεται δικαιωμένη από τη στάση της και τις προτάσεις που έκανε εδώ και καιρό μέσω του Κυριάκου Μητσοτάκη τόσο για την ευρωπαϊκή άμυνα όσο και για το Μεταναστευτικό αλλά και την οικονομία.

«Θετική εξέλιξη»

«Εχουμε κάθε λόγο να είμαστε αισιόδοξοι μετά τη νίκη του κυρίου Μερτς και του κόμματος των Χριστιανοδημοκρατών που ανήκει στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Σημαντική και θετική εξέλιξη. Πιστεύουμε πολύ στην εμβάθυνση των σχέσεών μας με τη Γερμανία. Χαιρετίζουμε το αποτέλεσμα και περιμένουμε να δούμε τον σχηματισμό κυβέρνησης για να τοποθετηθούμε αναλόγως», ήταν η απάντηση του κυβερνητικού εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη, ο οποίος κλήθηκε να σχολιάσει το εκλογικό αποτέλεσμα.

Παρά το γεγονός ότι η Γερμανία βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλά προβλήματα στο εσωτερικό της, τα οποία θα κληθεί να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση συνασπισμού, Μητσοτάκης και Μερτς έχουν ήδη συζητήσει εκτενώς και αναλύσει στο πλαίσιο των επαφών τους εντός του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, στο οποίο ανήκουν, τα φλέγοντα ζητήματα της Ε.Ε.

Ωρα αποφάσεων

Ειδικά όσον αφορά σε θέματα όπως η κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από τα ελλείμματα και η δημιουργία ενός νέου ταμείου, κυβερνητικά στελέχη εκτιμούν ότι ο επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας θα συμβάλει στην προσπάθεια να υπάρξουν αποφάσεις στη σωστή κατεύθυνση.

Πάντως, στο κυβερνητικό στρατόπεδο επικρατεί προβληματισμός για το σημαντικό ποσοστό που κατέγραψε το ακροδεξιό AfD, ωστόσο αυτό που τονίζεται είναι ότι η καλύτερη απάντηση στους ακραίους είναι οι πολιτικές που έχουν αποτέλεσμα, όπως, για παράδειγμα, η δίκαιη αλλά αυστηρή αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος στην Ελλάδα.