Στο πολύ πρόσφατο παρελθόν, δυτικές κυβερνήσεις διατύπωσαν σειρά κατηγοριών εναντίον της Ρωσίας, ενώ ΜΜΕ αποκάλυψαν και άλλα στοιχεία που κάνουν λόγο για επιθετική ρωσική συμπεριφορά. Στις 5 Σεπτεμβρίου, οι ΗΠΑ και άλλες εννέα δυτικές χώρες κατηγόρησαν τη Ρωσία ότι ευθύνεται για μια σειρά κυβερνοεπιθέσεων κατά της Ουκρανίας ήδη από το 2020 και για πολυάριθμες άλλες επιθέσεις, κυρίως με σκοπό την κατασκοπεία, κατά στόχων σε ολόκληρο τον κόσμο από τότε.

Οι κατηγορίες και οι αποκαλύψεις λαμβάνουν χώρα εν μέσω μιας όλο και πιο επιθετικής ρωσικής εκστρατείας δολιοφθοράς στην Ευρώπη, καθώς και αυξανόμενων απειλών από τη Μόσχα ότι η δυτική στήριξη στην Ουκρανία θα προκαλέσει ρωσικά αντίποινα. Τουλάχιστον από τα τέλη του 2023, αλλά και πιο πολύ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024, οι ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας έχουν χρηματοδοτήσει μια τεράστια εκστρατεία δολιοφθορών σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αλλά από την αρχή του καλοκαιριού, η Ρωσία φαίνεται να έχει αυξήσει την ανοχή της στον κίνδυνο.

Υπάρχουν πολλά γεγονότα που θα μπορούσαν να αυξήσουν περαιτέρω την όρεξη της Ρωσίας για ανάληψη ρίσκου πριν από το τέλος του έτους. Η ολοένα και πιο μεγάλη ως προς τον κίνδυνο εκστρατεία δολιοφθορών της Μόσχας στην Ευρώπη υποδηλώνει ότι τα όρια που έχει θέσει το Κρεμλίνο για πιο επιθετικές συμπεριφορές μειώνονται συνεχώς. Οι δυτικές χώρες πιθανότατα θα μεταφέρουν περισσότερα όπλα μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία και θα χαλαρώσουν περαιτέρω τα όρια χρήσης τους – αυτό είναι ιδιαίτερα πιθανό αν ο Τραμπ κερδίσει τις εκλογές, καθώς θα δώσει κίνητρο στον απερχόμενο πρόεδρο Μπάιντεν να καταβάλει προσπάθειες της τελευταίας στιγμής για παροχή βοήθειας στην Ουκρανία. Αλλες εξελίξεις, όπως η αποστολή περισσότερων στρατιωτικών εκπαιδευτών του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία ή η οριστικοποίηση μιας συμφωνίας για τη χρήση των κερδών από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία για τη χρηματοδότηση ενός δανείου ύψους 50 δισ. δολαρίων για την Ουκρανία, θα μπορούσαν, επίσης, να δώσουν περαιτέρω κίνητρα για μια πιο επιθετική ρωσική συμπεριφορά.

Ανεξάρτητα από την ακριβή αφορμή ή τις αφορμές, το Κρεμλίνο διαθέτει πολλές οδούς μέσω των οποίων μπορεί να χρηματοδοτήσει πιο δυναμικές επιθέσεις. Οι ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας θα μπορούσαν να υλοποιήσουν σχέδια δολιοφθοράς κατά στρατιωτικών εγκαταστάσεων και προσωπικού σε ολόκληρη την Ευρώπη. Επιπλέον, οι ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας θα μπορούσαν να κατευθύνουν τους πληρεξουσίους τους να πραγματοποιούν συχνότερες και πιο σκληρές επιθέσεις, όπως εμπρησμούς και άλλες μορφές φθοράς περιουσιών. Η Ρωσία θα μπορούσε, επίσης, να κλιμακώσει την κατάσταση με την οργάνωση επιχειρήσεων και σε αμερικανικό έδαφος. Τέλος, υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους οι υποστηριζόμενοι από το ρωσικό κράτος χάκερ θα μπορούσαν να εντείνουν τις επιθέσεις τους.

Αν και καμία από τις δύο πλευρές δεν επιθυμεί άμεση σύγκρουση, οι πιο σκληρές επιθέσεις που υποστηρίζονται από τη Ρωσία εναντίον δυτικών χωρών, ιδίως εκείνες που προκαλούν θύματα ή μαζικές δυσλειτουργίες στην καθημερινή ζωή, θα χαμήλωναν σταδιακά τον πήχη για πιο άμεση αντιπαράθεση ΝΑΤΟ-Ρωσίας. Παρά τη φαινομενική μείωση του ορίου για την οργάνωση επιθέσεων στο έδαφος του ΝΑΤΟ, η Ρωσία εξακολουθεί να έχει ισχυρά κίνητρα για να αποφύγει να δημιουργήσει ακόμη περισσότερες αντιδράσεις από τα δυτικά κράτη, τα οποία έχουν πολλούς τρόπους να προσφέρουν μεγαλύτερη στήριξη στην Ουκρανία. Οι δυτικές κυβερνήσεις επιδιώκουν, επίσης, σθεναρά να αποφύγουν να εμπλακούν περαιτέρω στον πόλεμο της Ουκρανίας. Παρ’ όλα αυτά, μια πιο πολεμοχαρής εκστρατεία δολιοφθοράς που υποστηρίζεται από τη Ρωσία στη Δύση θα αύξανε σταδιακά την πιθανότητα πιο άμεσης αντιπαράθεσης.

Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι μια επαρκώς επιζήμια ρωσική επίθεση θα μπορούσε να αποτελέσει λόγο για την ενεργοποίηση της ρήτρας αυτοάμυνας του άρθρου V του ΝΑΤΟ. Και, επίσης, επειδή οι δυτικές κυβερνήσεις θα δυσκολεύονταν να απαντήσουν στις ρωσικές προκλήσεις με τρόπο που να μην κλιμακώνει τις εντάσεις. Μέχρι στιγμής, τα δυτικά κράτη έχουν βασιστεί σε μεγάλο βαθμό στην αυστηροποίηση των κυρώσεων, αν και έως τώρα η Μόσχα έχει βρει διάφορους τρόπους για να τις παρακάμψει.

Μπροστά σε μια πιο ανταγωνιστική ρωσική εκστρατεία, οι δυτικές κυβερνήσεις θα αναγκαστούν να εντείνουν τις αντιδράσεις τους, αλλά οι λίγες καλές επιλογές σημαίνουν ότι θα πρέπει να βασιστούν σε μέτρα που θα αυξήσουν σταδιακά την πιθανότητα ενός σπιράλ αντιποίνων με τη Ρωσία. Σε αντίθεση με τη Ρωσία, τα κράτη του ΝΑΤΟ θα δίσταζαν να χρηματοδοτήσουν οποιοδήποτε είδος εκστρατείας δολιοφθοράς που θα μπορούσε να βλάψει τους Ρώσους πολίτες ούτε θα ήταν πρόθυμα να συνεργαστούν με εγκληματίες και άλλους πληρεξουσίους, όπως κάνει η Μόσχα, για την υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου. Αυτό σημαίνει ότι ο πιο πιθανός μοχλός πίεσης για τα κράτη του ΝΑΤΟ θα ήταν να παράσχουν στην Ουκρανία περισσότερη υποστήριξη, αλλά αυτό πιθανότατα θα αύξανε, επίσης, περαιτέρω την ανοχή της ίδιας της Ρωσίας στον κίνδυνο. Δεδομένης της υψηλής έντασης και της βαθιάς δυσπιστίας μεταξύ των δύο πλευρών, ένα τέτοιο σπιράλ θα μπορούσε εύκολα να ξεφύγει από τον έλεγχο και πέρα από την Ουκρανία και την Ευρώπη, δεδομένων των πολλών τοποθεσιών όπου η Ρωσία και οι δυτικές κυβερνήσεις ανταγωνίζονται, όπως τμήματα της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.