Γράφει η ΒΑΛΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Μια χώρα με πληθυσμό περίπου 44 εκατομμυρίων. Οι περισσότεροι είναι ορθόδοξοι χριστιανοί που μοιράζονται ανάμεσα στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (Πατριαρχείο Μόσχας) και την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, η οποία ανακηρύχθηκε Αυτοκέφαλη από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, Βαρθολομαίο, το 2018. Η παραχώρηση Αυτοκεφαλίας στην Ουκρανική Εκκλησία προκάλεσε «εκρήξεις» στη Μόσχα τόσο σε εκκλησιαστικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Ο Πατριάρχης Μόσχας, Κύριλλος, διέκοψε την επικοινωνία με το Φανάρι, καθώς και με και τις υπόλοιπες Εκκλησίες (ανάμεσά τους και η Ελλαδική Εκκλησία) που την αναγνώρισαν.

«Αυτή η ημέρα θα περάσει στην Ιστορία ως μια ιερή ημέρα. Η ημέρα της οριστικής ανεξαρτησίας από τη Ρωσία», είπε (Δεκέμβριος 2018) ο τότε Ουκρανός πρόεδρος, Πέτρο Ποροσένκο, αναγγέλλοντας από την πλατεία του Ναού της Αγίας Σοφίας στο Κίεβο τον πρώτο Προκαθήμενο της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας, τον Επιφάνιο Ντουμένκο. «Η Ουκρανία κόβει τους δεσμούς που τη συνδέουν με τη Ρωσική Αυτοκρατορία και δεν πρόκειται ποτέ να ξαναγίνει το κανονικό έδαφος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η Ουκρανία δεν ήταν, δεν είναι και δεν θα είναι πλέον κανονικό έδαφος της Ρωσικής Εκκλησίας», είχε τονίσει χαρακτηριστικά.

«Ιστορική επιτυχία»

Ο υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, έκανε λόγο (2019) για «ιστορική επιτυχία» στην προσπάθεια του Κιέβου να χαράξει το μέλλον του, αφήνοντας εμμέσως αιχμές για τη Ρωσία. Ο Ρώσος Πατριάρχης, Κύριλλος, με τον φόβο ότι το Αυτοκέφαλο θα ενισχύσει την Ουκρανία και η Ρωσική Εκκλησία θα χάσει την ακτινοβολία της, καθώς και ένα σημαντικό μέρος του πολυπληθούς ποιμνίου της, απείλησε -με τη στήριξη του Κρεμλίνου- το Φανάρι με σχίσμα. Εκτοτε, το Πατριαρχείο Μόσχας, που έβλεπε -και ως φαίνεται ακόμη βλέπει- πίσω από την υπόθεση Αυτοκεφαλίας οργανωμένο σχέδιο των ΗΠΑ με στόχο την αποδυνάμωσή του, δεν χαμήλωσε τους τόνους. Αντιθέτως, στην προσπάθειά του να επικρατήσει στον παγκόσμιο ορθόδοξο χάρτη, εξακολουθεί να πιέζει τις Ορθόδοξες Εκκλησίες να πειθαρχήσουν στη γραμμή του.

Στο πλαίσιο αυτό πρόσφατα το Πατριαρχείο Μόσχας ίδρυσε εξαρχία εντός των ορίων του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας, προκαλώντας την οργή των Ορθόδοξων Εκκλησιών. Η κίνησή του μεταφράστηκε από κύκλους της Ορθοδοξίας ως  εχθρική. Μάλιστα, πολλοί κάνουν λόγο για εκδικητικό σχέδιο που έχει θέσει σε εφαρμογή το Ρωσικό Πατριαρχείο εις βάρος των Εκκλησιών που στήριξαν την εκκλησιαστική ανεξαρτησία.

Πάντως, τις τελευταίες ημέρες η Ρωσική Εκκλησία, αν και πάντοτε, όπως λέγεται, βαδίζει στο πλευρό του Πούτιν, προσπαθεί να κρατήσει αποστάσεις από τις ενέργειές του. Ο Πατριάρχης Κύριλλος απηύθυνε έκκληση στους αρχιερείς και τον ρωσικό λαό να παρέχουν ολόπλευρη βοήθεια σε όλα τα θύματα, λέγοντας ότι «ο ρωσικός και ο ουκρανικός λαός έχουν κοινή μακραίωνη Ιστορία που ανάγεται στο βάπτισμα των Ρως από τον Αγιο Ισαπόστολο πρίγκιπα Βλαδίμηρο».

Από την πλευρά του ο μητροπολίτης Κιέβου και πάσης Ουκρανίας, Επιφάνιος, δήλωσε: «Παρά τις μακρές, ειλικρινείς και επίμονες προσπάθειες της Ουκρανίας και ολόκληρης της διεθνούς κοινότητας, υπήρξε μια απρόκλητη, ύπουλη, κυνική επίθεση από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία κατά της Ουκρανίας. Κοινή μας αποστολή είναι να αποκρούσουμε τον εχθρό, να προστατεύσουμε την πατρίδα μας, το μέλλον μας και το μέλλον των νέων γενεών από την τυραννία που επιδιώκει να επιφέρει ο επιτιθέμενος με τις ξιφολόγχες του. Η αλήθεια είναι με το μέρος μας. Επομένως, ο εχθρός, με τη βοήθεια του Θεού και με την υποστήριξη όλου του πολιτισμένου κόσμου, θα ηττηθεί».

«Είναι εξαιρετικά σημαντικό», συνέχισε, «να μην υποκύψουμε σε πιθανές εσωτερικές προκλήσεις, να διατηρήσουμε την τάξη, να εκτελούμε τις εντολές των κρατικών και στρατιωτικών Αρχών της Ουκρανίας. […] Κάνω έκκληση στη διεθνή κοινότητα, σε όλους τους θρησκευτικούς ηγέτες του κόσμου, να στηρίξουν την Ουκρανία, να αναγκάσουν τη Ρωσία και τη Λευκορωσία να σταματήσουν αμέσως την επίθεση. Ζητώ από όλους τους ανθρώπους καλής θέλησης να το κάνουν αυτό.

Οσοι ξεκίνησαν και διεξάγουν έναν επιθετικό πόλεμο κατά της Ουκρανίας πρέπει να γνωρίζουν ότι […] είναι δολοφόνοι και εγκληματίες».

Καταδικάζουν Βαρθολομαίος και Ιερώνυμος

Στην παρέμβασή του ο Οικουμενικός Πατριάρχης, Βαρθολομαίος (αριστερά στη φωτό), καταδίκασε την «απρόκλητη» επίθεση της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, ενός «ανεξάρτητου», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «και κυρίαρχου κράτους της Ευρώπης», καθώς και «την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την ωμή βία εναντίον των αμάχων».

Από την πλευρά του ο Αρχιεπίσκοπος, Ιερώνυμος, ανέφερε: «Εύχομαι και προσεύχομαι να σταματήσει αυτός ο πόλεμος τώρα, να πρυτανεύσουν η σύνεση και η λογική και να γίνει αντιληπτό ότι όλα τα ζητήματα μπορούν να διευθετηθούν και να επιλυθούν μέσα από τον διάλογο και τη συνεννόηση και ποτέ με τη βία».