Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος

Το βέβαιο είναι ότι οι σημερινές Ενοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας δεν χαρακτηρίζονται από ηττοπάθεια του παρελθόντος και, ασφαλώς, δεν έχουν τα χάλια της περιόδου 2014-2015, όταν υπέστησαν δεινή υποχώρηση και απώλεια εδαφών στο Ντονμπάς και ειδικά στο Ντεμπέλτσεβο και στο μέτωπο της Αζοφικής.

Παρόλο που η Μόσχα επιμένει ότι δεν σχεδιάζει να εισβάλει στην Ουκρανία, αρκετοί Ρώσοι πολιτικοστρατιωτικοί σχολιαστές -τις τελευταίες εβδομάδες- υποστηρίζουν ότι η χώρα τους μπορεί εύκολα να επικρατήσει και να καταλάβει τον δυτικό της γείτονα υπερθεματίζοντας ότι δεν υπάρχει η δυνατότητα Κίεβο και Δύση να αποφύγουν την ήττα.

Ωστόσο, μια αντίθετη αφήγηση εμφανίστηκε -απροσδόκητα- στα ρωσικά ΜΜΕ. Συγκεκριμένα, δύο Ρώσοι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες και ένας ειδικός της Ακαδημίας Επιστημών σε θέματα ασφάλειας που αφορούν την Ουκρανία αμφισβήτησαν το επίμονο επιχείρημα ότι η Ρωσία θα αντιμετωπίσει εύκολα τις ουκρανικές δυνάμεις σε δύο 24ωρα στο πεδίο της μάχης ή θα επιβληθεί μέσω ειρηνευτικής επιχείρησης. Και ενώ καμία από αυτές τις προειδοποιητικές φωνές δεν υποστηρίζει ότι ο ρωσικός στρατός δεν θα κέρδιζε (έστω και δύσκολα) τον πρώτο γύρο των μαχών, και οι τρεις βλέπουν ένα αποτέλεσμα με δυνητικά τραυματικές επιπτώσεις και συνέπειες για τη Ρωσική Ομοσπονδία, μεσομακροπρόθεσμα.

Προειδοποίηση Νο1

Η πρώτη από αυτές τις «αιρετικές» διαφωνίες από τη φαινομενικά κυρίαρχη γραμμή στη Μόσχα προέρχεται από τον Μιχαήλ Χονταρενόκ, έναν απόστρατο συνταγματάρχη που επί χρόνια υπηρέτησε ως ανώτερος αξιωματικός στη Διεύθυνση Επιχειρήσεων του Ρωσικού Γενικού Επιτελείου. Σίγουρα δεν είναι ειρηνιστής ή αντίπαλος της χρήσης ρωσικών δυνάμεων για την προώθηση των εθνικών συμφερόντων της χώρας του, όμως επιμένει με επιχειρήματα ότι η Μόσχα πρέπει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα, αντί να ζει σε έναν φανταστικό κόσμο της δικής της δημιουργίας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν πρόκειται για μια πιθανή ένοπλη αντιπαράθεση με την Ουκρανία (όπως γράφει στο «Novoye Voyennoye Obozreniye» στις 3 Φεβρουαρίου). Το άρθρο αναδημοσιεύτηκε σε αρκετές εφημερίδες και τονίζεται ότι η εκτίμηση του Χονταρενόκ αντιπροσωπεύει «μια σπάνια περίπτωση που ο αναγνώστης μπορεί να εξοικειωθεί με την άποψη ενός στρατιωτικού για έναν πιθανό ρωσικό πόλεμο με την Ουκρανία» (σ.σ.: ο Χονταρενόκ είναι τακτικά σχολιαστής και σε ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές).

Ο απόστρατος συνταγματάρχης του Γενικού Επιτελείου επικρίνει σφοδρότατα όσους ισχυρίζονται ότι η Ρωσία μπορεί να νικήσει την Ουκρανία μέσα σε λίγες ώρες, όσους προσθέτουν ότι οι Ουκρανοί δεν θα πολεμήσουν και όσους εκτιμούν ότι η Δύση δεν θα κάνει τίποτα αποτελεσματικό για να βοηθήσει το Κίεβο ή να βλάψει τη Ρωσία. Κανένας από αυτούς τους ισχυρισμούς δεν είναι σοβαρός επισημαίνει ο αρθρογράφος.

» Πρώτον, γράφει ότι Ουκρανοί θα πολεμήσουν. Το έκαναν το 2014, αναγκάζοντας τη Μόσχα να εγκαταλείψει τα σχέδιά της για την προσάρτηση της «Novorossiya» από το έδαφος της Νοτιοανατολικής Ουκρανίας.

» Δεύτερον, οι Ουκρανοί είναι ακόμη πιο εχθρικοί προς τη Ρωσία σήμερα απ’ ό,τι ήταν πριν από επτά χρόνια και ο στρατός τους είναι καλύτερα εκπαιδευμένος και εξοπλισμένος από τη Δύση.

» Τρίτον, η ρωσική δύναμη πυρός, αν και συντριπτική, δεν θα μπορέσει να καταστρέψει όλες τις ουκρανικές δυνάμεις ή να αποτρέψει την εμφάνιση ενός σοβαρού κινήματος αντιρωσικής αντίστασης στις πόλεις της Ουκρανίας, αν η Μόσχα προχωρήσει σε κατάληψη μεγάλων περιοχών.

» Τέταρτον, ο έλεγχος του εναέριου χώρου από τη Ρωσία δεν εγγυάται την επικράτηση – όπως θα έπρεπε να θυμούνται οι Ρώσοι από τα μαθήματα στο Αφγανιστάν (επαρχίες Χεράτ, Κανταχάρ, Ζαμπούλ) και από τον πρώτο πόλεμο της Τσετσενίας.

» Πέμπτον, οι ρωσικές απειλές ένωσαν τη Δύση με διαφόρους τρόπους που η Μόσχα δεν περίμενε και οδήγησαν τη διατλαντική συμμαχία/ΝΑΤΟ σε δράση προς πιο σθεναρή υποστήριξη της Ουκρανίας, κάτι που σίγουρα ενισχύει το Κίεβο και θα προκαλέσει απώλειες στις ρωσικές δυνάμεις ακόμα κι αν δεν μπορούν να αποτρέψουν οι Ουκρανοί μια αρχική ρωσική νίκη.

Προειδοποίηση Νο2

Η δεύτερη κατάθεση διαφορετικής εκτίμησης ενάντια στην περίπτωση που η Ρωσία επεκτείνει την εισβολή της στην Ουκρανία προέρχεται από τον απόστρατο στρατηγό Λεονίντ Ιβασόφ, που έγραψε ένα άρθρο ως επικεφαλής της Πανρωσικής Συνέλευσης Αξιωματικών. Αυτή η ομάδα βετεράνων έχει μέχρι τώρα υποστηρίξει σταθερά την ενίσχυση του ρωσικού στρατού και τη χρήση του για την προβολή ισχύος, ενώ έχει επικρίνει τις ρωσικές κυβερνήσεις στο παρελθόν επειδή δεν την υλοποίησαν. Στο άρθρο του, ο Iβασόφ ξεκαθαρίζει ότι δεν πιστεύει ότι η χώρα του μπορεί να κάνει μια πραγματική νίκη στην Ουκρανία. Ακόμα και αν εξασφαλίσει έναν στρατιωτικό θρίαμβο στον πρώτο γύρο, η Ρωσία θα έχει μπει σε έναν δρόμο προς την καταστροφή λόγω της διεθνούς απομόνωσης που θα προκύψει εκ των παραλυτικών και αυστηρών κυρώσεων. Πράγματι, λέει ο απόστρατος στρατηγός, σε γλώσσα που χρησιμοποίησε νωρίτερα εναντίον των πρώην ηγετών του Κρεμλίνου, Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και Μπόρις Γέλτσιν, ένας τέτοιος τυχοδιωκτισμός θα οδηγήσει στην «τελική καταστροφή του ρωσικού κράτους και στην εξόντωση του γηγενούς πληθυσμού της χώρας» .

Αναφερόμενος στα άρθρα των δύο -δεδομένα και έντονα πατριωτικού δυναμικού αναλυτών- ο σχολιαστής της «Rosbalt», Iβάν Πρεομπράζνσκι, γράφει ότι είναι προφανής «η επιρροή της εμπειρίας της Κριμαίας», η οποία επηρέασε τους περισσότερους Ρώσους αναλυτές να πιστεύουν σε εύκολες νίκες, αλλά τα πράγματα δεν είναι πάντα τα ίδια…

Η ανώτατη πολιτική ηγεσία στο Κρεμλίνο, αναμφίβολα, κατανοεί ότι τις απόψεις αυτών των δύο ειδικών συμμερίζονται και πολλοί άλλοι εν ενεργεία αξιωματικοί στον στρατό, αλλά, όπως υποστηρίζει ο συγγραφέας του «Rosbalt», δεν είναι σαφές πώς θα αντιδράσει το Κρεμλίνο.

Προειδοποίηση Νο3

Τέλος, η τρίτη… προειδοποίηση προς το Κρεμλίνο είναι αυτή που προέρχεται από έναν γνωστό στρατιωτικό αναλυτή της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών για την Ουκρανία. Αλλά, αν μη τι άλλο, η κρίση του Βίκτωρ Μιρονένκο, ο οποίος είναι επικεφαλής του Κέντρου Ουκρανικής Ερευνας στο Ινστιτούτο Ευρώπης της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, είναι ακόμη πιο επικριτική σε σχέση με οποιαδήποτε περαιτέρω ρωσική επιθετικότητα κατά της Ουκρανίας. Υποστηρίζει ότι όποιος σκέφτεται να εισβάλει στην Ουκρανία τώρα θα πρέπει να θυμάται ότι ο Κόκκινος Στρατός, στο απόγειο των δυνάμεών του στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πολέμησε «σχεδόν μια οκταετία για να ειρηνεύσει τη Δυτική Ουκρανία και ότι η εισβολή τώρα θα μπορούσε να προκαλέσει ένα ρωσικό Βιετνάμ ή ένα νέο Αφγανιστάν».

Ο ΠΟΥΤΙΝ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ

Αυτές οι τρεις κριτικές από μόνες τους, φυσικά, είναι απίθανο να επηρεάσουν τον Πούτιν, αν έχει ήδη δεσμευτεί για μια εκ νέου εισβολή. Αλλά επισημαίνονται δύο παράγοντες που πρέπει να έχουμε κατά νου:

» Πρώτον, το ρωσικό στρατιωτικό κατεστημένο δεν είναι τόσο… μονόχνοτο όσο πολλοί στη Μόσχα και στη Δύση φαίνεται να πιστεύουν.

» Δεύτερον, όσοι στη Μόσχα «προειδοποιούν» τώρα για μια τέτοια κίνηση, μαζί με εκείνους που τους ακούνε, είναι απίθανο να τα ξεχάσουν, αν στην πραγματικότητα η Μόσχα προχωρήσει σε ενέργεια κατά του Κιέβου και εμφανιστούν μαζικά τα προβλήματα.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής