Γράφει ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος

» Πρώτον, την προώθηση και, ενδεχομένως, την ολοκλήρωση των προσπαθειών του να ανακτήσει τον αποτελεσματικό έλεγχο της ίδιας της Ουκρανίας ή τμήματος στα ανατολικά της χώρας (έχει «αρρωστημένες» και διαχρονικά έμμονες ιδέες για την Ουκρανία).

» Δεύτερον, επιδιώκει να προκαλέσει συνεχή και αλλεπάλληλα προβλήματα στο ΝΑΤΟ και κατ’ επέκταση να αλλάξει προς το συμφέρον της Μόσχας την ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική ασφαλείας που είναι σε ισχύ από τα μέσα της δεκαετίας του ’90.

Μεγάλη δυναμική

Οι ρωσικές στρατιωτικές προετοιμασίες μπορούν να υποστηρίξουν κάθε μορφής στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία από τον Βορρά (Λευκορωσία), την Ανατολή (Ντονμπάς) και τον Νότο (Μαύρη Θάλασσα), που θα μπορούσε να δώσει το «πράσινο φως» στον Πούτιν για τον πολιτικό και στρατιωτικό έλεγχο του Κιέβου, αλλά και άλλων μεγάλων ουκρανικών πόλεων (Χάρκοβο, Ντνίπρο κ.ά.), επιτρέποντάς του να υπαγορεύσει όρους που θα επιτύχουν τον πρώτο στόχο. Μια τέτοια εισβολή, ωστόσο, θα μπορούσε να υπονομεύσει τις προσπάθειές του για την επίτευξη του δεύτερου στόχου, επειδή θα μπορούσε να συσπειρώσει τη συμμαχία του ΝΑΤΟ γύρω από την ανάγκη να ανταποκριθεί σε μια τόσο δραματική και πρωτοφανή πράξη επιθετικότητας.

Μια μαζική εισβολή θα συνεπαγόταν επίσης σημαντικούς κινδύνους και ασφαλώς πολύ υψηλό κόστος. Μια ρωσική στρατιωτική δράση επικεντρωμένη γύρω από περιορισμένες χωρικά και γεωγραφικά επιχειρήσεις στη νότια και νοτιοανατολική Ουκρανία (Αζοφική), σε συνδυασμό με μια σύντομη αλλά εκτεταμένη επιχείρηση από τον αέρα, ως και με πυραυλικές προσβολές, θα μπορούσε να φέρει πιθανότατα καλύτερα αποτελέσματα για τον Πούτιν στο να επιτύχει και τους δύο στόχους, καθώς και να μειώσει το πιθανό κόστος και τους πολύπλευρους κινδύνους για τη Ρωσία. Εκτιμώ, λοιπόν, επί του παρόντος ότι:

» Η Ρωσία (αν βέβαια έτσι αποφασίσει ο Πούτιν και μόνο) δεν θα πραγματοποιήσει μια ολοκληρωτική μηχανοκίνητη και αρματοκεντρική (με τεθωρακισμένα) εισβολή για να κατακτήσει όλη την Ουκρανία αυτόν τον χειμώνα. Οι ρωσικές δυνάμεις -αν και πάλι ο Πούτιν αποφασίσει- θα αναπτυχθούν κυρίως στο κατεχόμενο από το 2014-2015 Ντονμπάς (ανατολικά). Οι τωρινές καιρικές συνθήκες, σε συνδυασμό με τις πολύ πυκνά δασώδεις και ελώδεις περιοχές από Βορρά (Λευκορωσία), μειώνουν την ευελιξία των Ρώσων.

» Η Ρωσία μπορεί πάντως να εξαπολύσει αεροπορική και πυραυλική επίθεση σε ολόκληρη την ελεύθερη Ουκρανία, σε συνδυασμό με μια απροκάλυπτη χερσαία ανάπτυξη στο κατεχόμενο Ντονμπάς (περίπου 35-40% των επαρχιών Ντόνετσκ και Λουκάνσκ είναι ήδη υπό κατοχή).

» Η Ρωσία μπορεί να πραγματοποιήσει περιορισμένης εμβέλειας χερσαίες εισβολές (συμβατικές βόρεια και δυτικά από το κατεχόμενο Ντονμπάς ή και βόρεια από την Κριμαία, από Μπελγκορόντ έναντι Χαρκόβου, ως και από Κριμαία προς Μικολαέφ, Χέρσον ή και την Οδησσό).

Πιο πιθανό

Εκτιμάται ότι αν αποφασίσει πολεμική ενέργεια, μια κλιμακωτή αεροπορική επίθεση στη μη κατεχόμενη (δυτική) Ουκρανία είναι πιο πιθανή από μια εισβολή που αποσκοπεί στην κατάληψη μεγάλων περιοχών της μη κατεχόμενης Ουκρανίας, συμπεριλαμβανομένων του Κιέβου και άλλων μεγάλων πόλεων (όπου η Ρωσία δεν είναι καθόλου συμπαθής). Ο Πούτιν θα μπορούσε να ξεκινήσει την αεροπορική και πυραυλική εκστρατεία ή και περιορισμένες χερσαίες εισβολές στη νοτιοανατολική και νότια Ουκρανία, προτού οι ρωσικές δυνάμεις ολοκληρώσουν τις αναπτύξεις και τις προετοιμασίες και διμερείς με το Μινσκ κατά μήκος των βόρειων ουκρανικών συνόρων με τη Λευκορωσία (πιθανότατα μέχρι τέλη Φεβρουαρίου).

Μια ρωσική αεροπορική και πυραυλική επίθεση που στοχεύει τόσο την κατεχόμενη όσο και τη μη κατεχόμενη Ουκρανία θα μπορούσε να αποτελέσει μια μεγαλύτερη βραχυπρόθεσμη πρόκληση για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, από μια εισβολή για την κατάληψη του μεγαλύτερου μέρους της Ουκρανίας, με τον ίδιο τρόπο που μια κατάσταση ζωντανής ομηρίας δημιουργεί μεγαλύτερη ένταση και πολυπλοκότητα συγκριτικά με μια ολοκληρωμένη δολοφονία. Μια μερική επίθεση που διατηρεί ανοικτή και δυνατή την επιλογή να προχωρήσει παραπέρα αυξάνει την πίεση στη Δύση να ικανοποιήσει κάποιες από τις απαιτήσεις του Πούτιν για να τον αποτρέψει από περαιτέρω χρήση βίας και επιπρόσθετη κατάληψη εδαφών. Η αποφυγή ολοκληρωτικής κίνησης κατά του Κιέβου, ως και των άλλων μεγάλων πόλεων της Ουκρανίας επιτρέπει στον Πούτιν να συνεχίσει να απαιτεί παραχωρήσεις από τη Δύση που υπερβαίνουν τα αμιγώς ουκρανικά ζητήματα, όπως γενικές και γραπτές δεσμεύσεις να μην επεκταθεί περαιτέρω το ΝΑΤΟ ή να μην υλοποιηθούν τα πυραυλικά σχέδια (της στρατηγικής αντιπυραυλικής άμυνας) της Συμμαχίας σε Ντεβεσέλου (Ρουμανία) και Ρετζίκοβο (Πολωνία στη Βαλτική).

Σκοπός

Μια αεροπορική και πυραυλική επίθεση που αφήνει την Ουκρανία ονομαστικά ανεξάρτητη με μια πολιορκημένη και φοβισμένη κυβέρνηση και λαό επιτρέπει στον Πούτιν να παρατείνει την κρίση. Μπορεί να συνεχίσει τις προσπάθειές του να μεγιστοποιήσει την ένταση και τις τριβές μεταξύ της Ουκρανίας, των Ηνωμένων Πολιτειών και των Ευρωπαίων συμμάχων της Αμερικής (ιδιαίτερα των Γερμανών, δεδομένης της ακραίας τρωτότητάς τους στην ενεργειακή ασφυξία και στους άθλιους εκβιασμούς της Ρωσίας), χρησιμοποιώντας τις απειλές για συνεχιζόμενες αεροπορικές επιθέσεις, αλλά και την οικονομική καταστροφή της Ουκρανίας. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην ανάπτυξη μιας συνεκτικής απάντησης στην πιθανή πορεία δράσης του Πούτιν, πέραν ​​από τις άλλες προσπάθειές τους να αποτρέψουν και να θέσουν προϋποθέσεις για να ανταποκριθούν στις ρωσικές απειλές (διπλωματικές κ.ά.).

Οι στόχοι του Ρώσου προέδρου

• Ο Πούτιν συνολικά στοχεύει να εξαναγκάσει την Ουκρανία να προβεί σε περαιτέρω παραχωρήσεις στις ρωσικές απαιτήσεις σχετικά με το κατεχόμενο Ντονμπάς.
• Να εξαναγκάσει την Ουκρανία να αποδεχθεί μια νέα έκδοση των Συμφωνιών του Μινσκ ή μια εντελώς διαφορετική συμφωνία που θα κάνει ακόμη περισσότερες παραχωρήσεις και που θα υπονομεύει την ουκρανική κυριαρχία.
• Να εξαναγκάσει την Ουκρανία να τροποποιήσει το Σύνταγμά της για να αποκλείσει την αναφορά για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
• Να διαταράξει τη συνοχή της ουκρανικής κυβέρνησης, προκαλώντας αποσταθεροποίηση στην Ουκρανία και εξαναγκάζοντας τη σε παραχωρήσεις που θα εξοργίζουν τους Ουκρανούς πατριώτες.
• Να πλήξει καίρια την ουκρανική οικονομία και να ωθήσει σε υποβάθμιση και ηττοπάθεια τον ουκρανικό στρατό, που θα αδυνατεί να θέσει όρους για περαιτέρω αιτήματα στις ρωσικές στρατιωτικές δραστηριότητες. Θα ήταν, επίσης, πιο πιθανό να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι με κόστος αποδεκτό για τον Πούτιν απ’ ό,τι μια μηχανοκίνητη ενέργεια κίνηση κατά μήκος της βόρειας ακτής της Αζοφικής Θάλασσας και μόνο.

Η παράταση της κρίσης και η αντίδραση της Δύσης

Εάν το Κρεμλίνο μπορέσει να παρατείνει την κρίση με τους όρους του, θα αυξήσει το κόστος για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στο να αποτρέψουν τον Πούτιν από το να παρατείνει την κρίση, αυξάνοντας γρήγορα τους κινδύνους για τις δυνάμεις του και το κόστος για την προβληματική Ρωσική οικονομία, αμέσως μόλις ξεκινήσει τη σύγκρουση είτε μεταφέροντας εμφανώς δυνάμεις στο κατεχόμενο Ντονμπάς είτε με πολύ λιγότερες πιθανότητες επίθεση στη μη κατεχόμενη Ουκρανία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ θα μπορούσαν καλύτερα να αποτρέψουν ή να διακόψουν μια τέτοια κίνηση, αναπτύσσοντας και χρησιμοποιώντας επίγεια και θαλάσσια συστήματα αεράμυνας και πυραυλικής άμυνας και μαχητικά stealth για να καταρρίψουν ρωσικά επανδρωμένα αεροσκάφη.

Ο σκοπός τέτοιων δυτικών στρατιωτικών επιχειρήσεων θα στόχευε στο να επιβληθεί αρκετά υψηλό κόστος στη Ρωσία και φυσικά να πείσει τον Πούτιν στο να αποφύγει ή να τερματίσει την επιχείρηση. Οι απροκάλυπτες ρωσικές αναπτύξεις δυνάμεων στο Ντονμπάς με ή χωρίς ρωσική αεροπορική κάλυψη θα πρέπει να πυροδοτήσουν την πλήρη σειρά των σφοδρών αμερικανικών και ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους θα πρέπει, επίσης, να καθορίσουν ένα όριο στο οποίο οι συνεχιζόμενες μυστικές αναπτύξεις της Ρωσίας στο κατεχόμενο Ντονμπάς θα πυροδοτήσουν εξ αρχής μια απάντηση. Αλλά η ρωσική πορεία δράσης, συμπεριλαμβανομένης και της εμπλοκής από τον αέρα και με χρήση πυραυλικών συστημάτων, ασκεί τεράστια πίεση στη σχέση των ΗΠΑ με τους «απρόθυμους» εταίρους τους, ιδιαίτερα με τη Γερμανία.

Αβεβαιότητα

Ωστόσο, η ρωσική στρατιωτική επιθετικότητα, εκτός από μια πλήρους κλίμακας εισβολή, ακόμη και μια εκτεταμένη αεροπορική εκστρατεία, δίνει στον Πούτιν την πρωτοβουλία και δημιουργεί αβεβαιότητα για το πώς θα επιλύσει τελικά την κρίση ο Ρώσος πρόεδρος, ο οποίος χρησιμοποίησε αυτή την προσέγγιση με αρκετή επιτυχία στη Συρία και αλλού. Ανοίγεται χώρος για πολλές συζητήσεις και διαφωνίες σχετικά με τις απαντήσεις των ΗΠΑ, των Ευρωπαίων συμμάχων τους, αλλά και της Ουκρανίας. Η συνεχιζόμενη ρωσική οικονομική πίεση στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στη Γερμανία, εν μέσω μιας τέτοιας κρίσης μπορεί να προκαλέσει ζητήματα για τη συνοχή της συμμαχίας. Οι ΗΠΑ και οι άλλοι εταίροι τους στο ΝΑΤΟ πρέπει ωστόσο να αποδεχθούν τον κίνδυνο σοβαρής πίεσης, ακόμη και συναφών προβλημάτων στη σχέση ΗΠΑ-Γερμανίας και ΝΑΤΟ-Γερμανίας και να απαντήσουν συντριπτικά και αποφασιστικά σε αυτήν την πιο περιορισμένη μορφή ρωσικής επιθετικότητας.

Το να επιτρέπουμε στον Πούτιν να εξαναγκάσει σημαντικές παραχωρήσεις από την Ουκρανία ή τη Δύση μέσω περιορισμένης επιθετικότητας αποτελεί μεγαλύτερο κίνδυνο για τη συνοχή, την αξιοπιστία και ακόμη και την επιβίωση της συμμαχίας του ΝΑΤΟ από ό,τι η ανταγωνιστικότητα της Γερμανίας και άλλων απείθαρχων μελών του ΝΑΤΟ. Είναι απαραίτητο να επιβληθούν παραλυτικές κυρώσεις στη Ρωσία, που είναι όμως πολύ πιθανό να βλάψουν λόγω στρατηγικής, οικονομικής και ενεργειακής αλληλεξάρτησης και ορισμένους Δυτικούς συμμάχους. Ολα αυτά βέβαια ενδέχεται να λάβουν χώρα αν ο Ρώσος πρόεδρος απορρίψει τις διπλωματικές επαφές και προχωρήσει στην υιοθέτηση ακραίων επιλογών.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

H αναδημοσίευση του παραπάνω άρθρου ή μέρους του επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το ELEFTHEROSTYPOS.GR με ενεργό σύνδεσμο στην εν λόγω καταχώρηση.

Ακολούθησε το eleftherostypos.gr στο Google News και μάθε πρώτος όλες τις ειδήσεις

Ειδήσεις σήμερα

• Ανείπωτη τραγωδία στα Καλάβρυτα: Εντοπίστηκαν νεκροί και οι τρεις ορειβάτες
• Δολοφονία Άλκη: Αναζητείται 20χρονος ύποπτος για συνέργεια – «Βομβα» Κούγια για τις σχέσεις συνδέσμων και ιδιοκτητών ομάδων
• Κορονοϊός: Γιατί έχουμε 100 θανάτους την ημέρα – Τι λένε στον Ε.Τ. οι Λύτρας, Τζανάκης, Παρασκευής
• Δολοφονία Άλκη: Εκκολαπτήρια ποινικών οι σύνδεσμοι οπαδών
• ΚΙΝΑΛ: Οι ίσες αποστάσεις φέρνουν γκρίνιες
• Ουκρανία ώρα μηδέν: Ποια θα είναι η απάντηση του ΝΑΤΟ σε επίθεση της Ρωσίας

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr