Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Στην προ σχεδόν δύο μηνών συνάντηση των δύο προέδρων, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, Μπάιντεν και Ερντογάν συμφώνησαν να έχουν συνεχώς ανοικτό «κανάλι επικοινωνίας», μέσω των Καλίν και Σάλιβαν (οι οποίοι σημειωτέον γνωρίζονται από την εποχή που ο δεύτερος ήταν μεταξύ των κορυφαίων συμβούλων της πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον).

Η ατζέντα

Οι Σάλιβαν και Καλίν επικεντρώθηκαν στα πλείστα περιφερειακά ζητήματα, με προεξάρχουσα την ανάπτυξη της τουρκικής στρατιωτικής δύναμης στο διεθνές αεροδρόμιο της Καμπούλ στο Αφγανιστάν, τις βραδείες εξελίξεις στη Λιβύη, την ιρανική πυραυλική και στρατιωτική διάσταση και απειλή στον Κόλπο και στη Θάλασσα του Ομάν για την (ελεύθερη ναυσιπλοΐα), τις προεκτάσεις και επιπτώσεις των φονικών πυρκαγιών στην περιοχή μας, καθώς και την επικρατούσα κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, μετά τις απειλητικές και αναθεωρητικού χαρακτήρα ανακοινώσεις σχετικά με την τουρκική-τουρκοκυπριακή επιλογή της διχοτόμησης της Κύπρου και τη σταδιακή άρση της περιφραγμένης περιοχής των Βαρωσίων/Αμμοχώστου.

Αφγανιστάν – Λιβύη

Ο Καλίν τόνισε ότι αναφορικά με το Αφγανιστάν, οι Ταλιμπάν σε ορισμένες περιοχές έχουν καταλάβει αγροτικές και ημιαστικές περιοχές, αλλά στις μεγάλες πόλεις της χώρας οι αφγανικές δυνάμεις αντέχουν. Πρόσθεσε ότι η Αγκυρα θα συνεχίσει να συνδράμει στην εκπαίδευση -όπως κάνει επί χρόνια-του αφγανικού στρατού και της αστυνομίας. Αμερικανοί και Τούρκοι με τη συνδρομή του ΝΑΤΟ φέρεται να διατηρούν στενή σχέση στα επιμέρους περιφερειακά μέτωπα. Πάντως αρκετοί Αφγανοί έχουν ενταχθεί στο αμερικανικό πρόγραμμα κάλυψης και υποστήριξης, και επειδή ανησυχούν για την κυοφορούμενη εκδικητική στάση των Ταλιμπάν (λόγω του ότι συνεργάστηκαν 20 χρόνια με τις δυνάμεις ΗΠΑ-ΝΑΤΟ), ζητούν πολιτικό άσυλο και καθεστώς ειδικού τύπου. Οι Αμερικανοί τούς συγκεντρώνουν στη μεγάλη βάση του Φορτ Λι στη Βιρτζίνια για την περαιτέρω ρύθμιση της νέας ζωής, ως και εκείνης των οικογενειών τους, στις αμερικανικές Πολιτείες.

Σχετικά με την κατάσταση στη Λιβύη, διαπίστωσαν ως αργή την όλη πολιτική διαδικασία προς τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές, που είναι να διεξαχθούν προς τα τέλη του χρόνου, ενώ χαρακτήρισαν ως θετική εξέλιξη το πρόσφατο άνοιγμα του παραλιακού δρόμου από τη Μισράτα της Δυτικής Λιβύης προς τη Σύρτη.

Ανατολική Μεσόγειος

Σχετικά με την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Καλίν ήταν πολύ «σφικτός» ειδικά στο Κυπριακό, εμμένοντας στο ότι δεν έχει μέλλον η διζωνική-δικοινοτική ομοσπονδία και ότι η μόνη «προσφερόμενη» λύση είναι η ύπαρξη των δύο κρατών. Επιπλέον υποστήριξε ότι το άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων θα προσφέρει μεγάλες επενδυτικές ευκαιρίες και σε Αμερικανούς.

Στα υπόλοιπα ζητήματα του ΝΑΤΟ (π.χ. Ρωσία σε Μαύρη Θάλασσα-Νότιο Καύκασο-Ουκρανία κ.ά.), οι δύο πλευρές, λόγω του ρωσικού παράγοντα, φέρεται να βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος.

Στο μέτωπο των παρατεταμένων χρονικά, ως και φονικών πυρκαγιών στη Νοτιοδυτική Τουρκία, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου ευχαρίστησε για τη διάθεση εναέριων μέσων δασοπυρόσβεσης την Κροατία, τη Γαλλία, την Ισπανία, τη Ρουμανία, ως επίσης τη Μόσχα, για τη διάθεση 5 αεροπυροσβεστικών, ως και 3 ελικοπτέρων, καθώς και το Κίεβο για την αποστολή τριών υδροπλάνων.

Κινητικότητα

Πάντοτε τον Σεπτέμβριο παρατηρείται μία σχετική κινητικότητα στο Κυπριακό, αφού λαμβάνουν χώρα υψηλόβαθμες επαφές στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Αυτή τη διάσταση -και παρά την ανυπαρξία συγκλίσεων στο Κυπριακό- θέλουν να την «εκμεταλλευθούν» οι του ΟΗΕ, για αυτό και κινούνται προς την πραγματοποίηση κάποιας συνάντησης τότε ανάμεσα στον Νίκο Αναστασιάδη και στον κατοχικό ηγέτη Ερσίν Τατάρ.

Ο Πορτογάλος γ.γ./ΟΗΕ αναμένεται να έχει συναντήσεις για το Κυπριακό με τους ηγέτες Ελλάδας-Τουρκίας-Κύπρου και Μ. Βρετανίας, γι’ αυτό, και παρά την έλλειψη έστω οριακής προόδου στο Κυπριακό, θα έβλεπε θετικά μία συνάντηση Αναστασιάδη – Τατάρ. Ο τελευταίος θα βρίσκεται εκείνο το διάστημα στην αμερικανική μεγαλούπολη, όπου θα έχει συναντήσεις με στελέχη γνωστών μη κυβερνητικών οργανώσεων. Ο Νίκος Αναστασιάδης -σύμφωνα με πληροφορίες μας- θα βρίσκεται στη Νέα Υόρκη το χρονικό διάστημα μεταξύ 26-29 Σεπτεμβρίου. Πάντως, με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, δεν φαίνεται στο προσκήνιο ως πιθανή η σύγκληση νέας πενταμερούς, παρά την κυοφορούμενη βρετανική κινητικότητα.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής