Η χθεσινή εξέλιξη επιτρέπει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να χρησιμοποιήσει πόρους του ΠΔΠ ως εγγύηση για την έκδοση ομολόγων ύψους 750 δισ. ευρώ στις αγορές, προκειμένου να χρηματοδοτήσει το ταμείο ανάκαμψης, δηλαδή το μέσο, το οποίο θα στηρίξει τα κράτη μέλη για την επανεκκίνηση των οικονομιών τους.

Αναφορικά με την Ελλάδα, από το ΠΔΠ και το ταμείο ανάκαμψης στη χώρα μας αναλογούν 72 δισ. ευρώ την παραπάνω επταετία, εκ των οποίων 60 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις.

Επιπλέον, η έγκριση του ΠΔΠ ανοίγει τον δρόμο για τη χρηματοδότηση και των άλλων χρηματοπιστωτικών εργαλείων της Ε.Ε., όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, το InvestEU, τα οποία θα φέρουν πρόσθετα δάνεια με ευνοϊκούς όρους στα κράτη μέλη.

Στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης μεταξύ της γερμανικής Προεδρίας και της Ευρωβουλής, οι ευρωβουλευτές πέτυχαν την αύξηση των πόρων του ΠΔΠ κατά 15 δισ. ευρώ, τα οποία θα ενισχύσουν ορισμένα κοινοτικά εμβληματικά προγράμματα, μεταξύ άλλων, το Εrasmus+ για τη διακίνηση φοιτητών και εκπαιδευτικού προσωπικού, το πρόγραμμα για την υγεία EU4Health.

Με την αύξηση αυτή η συνολική προικοδότηση του ΠΔΠ θα φτάσει τα 1,085 τρισ. ευρώ την παραπάνω περίοδο.

Οι δύο πλευρές συμφώνησαν επίσης επί της αρχής ότι η αποπληρωμή του δανεισμού των 750 δισ. ευρώ της ΕΕ για το ταμείο ανάκαμψης θα πρέπει να γίνει μέσω νέων ιδίων πόρων και όχι με αύξηση της συνεισφοράς των κρατών μελών. Για τον σκοπό αυτό εγκρίθηκε ένας χάρτης πορείας, που θα αρχίσει να υλοποιείται σταδιακά από το 2021.

Οικολογικό χαράτσι

Ο πρώτος ίδιος πόρος θα προέλθει από το επόμενο έτος και θα επιβληθεί στο μη ανακυκλωμένο πλαστικό που παράγει κάθε χώρα. Θα εφαρμοστεί ένας ενιαίος συντελεστής καταβολής στο βάρος των απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών τα οποία παράγονται σε κάθε κράτος μέλος και δεν ανακυκλώνονται.

Ο ενιαίος συντελεστής είναι 0,80 ευρώ ανά χιλιόγραμμο. Το βάρος των απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών που δεν ανακυκλώνονται υπολογίζεται ως η διαφορά μεταξύ του βάρους των απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών που παράγονται σε ένα κράτος μέλος, κατά τη διάρκεια ενός δεδομένου έτους, και του βάρους των απορριμμάτων πλαστικών συσκευασιών που ανακυκλώνονται, κατά το συγκεκριμένο έτος.

Επειδή όλα τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν ίδια αντιμετώπιση, η Κομισιόν προχώρησε σε ετήσιες κατ’ αποκοπήν μειώσεις στη συνεισφορά, η οποία για την Ελλάδα ανέρχεται σε 33 εκατ. ευρώ.

Πέραν των μη ανακυκλωμένων πλαστικών, ο χάρτης πορείας περιλαμβάνει έναν ίδιο πόρο που βασίζεται στο Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ETS), αρχής γενομένης από το 2023, ενδεχομένως σε συνδυασμό με μηχανισμό συνοριακής προσαρμογής άνθρακα, οποίος θα επιβάλει φόρο στα εισαγόμενα προϊόντα από τρίτες χώρες που δεν καταβάλλουν τις ίδιες προσπάθειες με την Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.

Ψηφιακή εισφορά

Περιλαμβάνει επίσης μια ψηφιακή εισφορά (από το 2023) και έναν ίδιο πόρο που βασίζεται στον φόρο επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, καθώς και μια χρηματοδοτική συνεισφορά που πρέπει να πραγματοποιήσει ο επιχειρηματικός τομέας ή μια νέα κοινή βάση φορολογίας εταιρειών (από το 2026).

Για την περίοδο 2021-2027, τα ακόλουθα κράτη μέλη επωφελούνται από ακαθάριστη μείωση των ετησίων συνεισφορών τους: Αυστρία 565 εκατ. ευρώ, Δανία 377 εκατ. ευρώ, Γερμανία 3,671 δισ. ευρώ, Ολλανδία 1,921 δισ. ευρώ, Σουηδία 1,069 δισ. ευρώ.

Σχετικά με τις δαπάνες των κονδυλίων του ταμείου ανάκαμψης, το Κοινοβούλιο εξασφάλισε ότι θα πραγματοποιούνται τακτικές συνεδριάσεις μεταξύ των τριών θεσμικών οργάνων για την αξιολόγηση της χρήσης τους.

Οπως τονίζεται στη συμφωνία, τα έκτακτα κονδύλια του ταμείου ανάκαμψης, που παρέχονται εκτός του τακτικού προϋπολογισμού για την επανεκκίνηση της οικονομίας που έχει πληγεί σοβαρά από την πανδημία, θα δαπανώνται με διαφανή τρόπο και το Κοινοβούλιο, από κοινού με το Συμβούλιο, θα ελέγχουν τυχόν αποκλίσεις από τα προηγουμένως συμφωνηθέντα.

Το 30% του ΠΔΠ αλλά και του ταμείου ανάκαμψης θα χρησιμοποιηθεί σε δράσεις για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.