Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Η κόντρα συνεχίζεται σε πολιτικό επίπεδο μεταξύ των κυβερνήσεων Μπόικο Μπορίσοφ και Ζόραν Ζάεφ καθώς και στο πλαίσιο των επαφών της ειδικής  διμερούς επιστημονικής επιτροπής η οποία συστάθηκε για την επίλυση εκκρεμών ζητημάτων βάσει του άρθρου 8, παράγραφος 2 της διμερούς συμφωνίας που υπεγράφη σε ανώτατο επίπεδο τον Αύγουστο του 2017. Η ΥΠΕΞ της Βουλγαρίας Εκατερίνα Ζαχαρίεβα δεν έδωσε το «πράσινο φως» για να προχωρήσει η διαδικασία της Ε.Ε. με τα Σκόπια (είναι  από κοινού με την Αλβανία), ενώ το μέχρι στιγμής αδιέξοδο καλείται να χειριστεί η τρέχουσα γερμανική προεδρία της Ε.Ε.

Νέα συνάντηση

Γνωστοί αναλυτές και ειδικοί των δύο γειτονικών κρατών, όπως οι Βούλγαροι Αγκελ Ντιμιτρόφ και Κίριλ Τοπάλοφ ως και ο Σκοπιανός Ντράγκι Γκεοργκίεφ επισημαίνουν ότι δεν επιτεύχθηκε πρόοδος στον πρόσφατο γύρο των επαφών στις 15-16 Οκτωβρίου, ενώ αναφέρουν ότι πιθανότατα θα λάβει χώρα άλλη μία συνάντηση μέχρι τα τέλη του 2020 και ότι έχουν προγραμματιστεί πέντε συναντήσεις μέσα στην επόμενη χρονιά. Και οι δύο πλευρές υπογραμμίζουν ότι δεν έχουν επιλυθεί ζητήματα που αφορούν στη λεγόμενη «μακεδονική γλώσσα» των Σκοπιανών και σε θέματα ιστορικά που αφορούν π.χ. άτομα τα οποία επικαλούνται ως δικά τους τα δύο μέρη  (π.χ. τον γνωστό κομιτατζή επί οθωμανικής κατοχής της Μακεδονίας Γκότσε Ντέλτσεφ), τον οποίο αμφότεροι τιμούν σε ονόματα πόλεων, αγάλματα, πανεπιστημιακές έδρες κ.λπ.

Η Σόφια ήταν η πρώτη που αναγνώρισε τα Σκόπια το 1992 με το όνομα Μακεδονία, αλλά δεν αναγνωρίζει την όποια μακεδονική εθνότητα και γλώσσα, υποστηρίζοντας ότι οι Σκοπιανοί είναι Βούλγαροι τους οποίους για τα δικά τους συμφέροντα βάφτισαν ως Μακεδόνες οι Γιουγκοσλάβοι κομμουνιστές του Τίτο, ενώ η γλώσσα των Σκοπιανών είναι κατασκευασμένη πολιτικά και είναι βουλγαρική διάλεκτος στην οποία περίτεχνα και δόλια ενέταξαν σερβοκροατικές ρίζες και γλωσσικά μορφώματα (σημειώνεται ότι οι Αλέξης Τσίπρας και Νίκος Κοτζιάς την αποδέχθηκαν ως ξεχωριστή γλώσσα!), ενώ γνωστοί ξένοι γλωσσολόγοι όπως ο Ιταλός Βιτόρε Πισάνι, ο Γερμανός Φρίντριχ Σολτς και ο Αυστριακός Οτο Κροστέινερ την αποκαλούν «γλωσσικό ιδίωμα για να καλύψει τα κενά του Μεσοπολέμου, ως και γλώσσα που απλά κατασκευάστηκε για να εξυπηρετήσει από το 1944 αποσταθεροποιητικούς κομμουνιστικούς σκοπούς». Επίσης η Σόφια δεν αποδέχεται την όποια ύπαρξη «Μακεδόνων» στη Νοτιοδυτική Βουλγαρία, δηλαδή στη γεωγραφικά λεγόμενη «Μακεδονία του Πιρίν» και συγκεκριμένα στις περιοχές Μπλαγκόεβγκραντ-Γκότσε Ντέλτσεφ (Ανω Νευροκόπι), Σαντάνσκι κ.λπ.

Σύμφωνα με πληροφορίες του υπογράφοντα από τη μικτή επιστημονική επιτροπή οι Βούλγαροι έχουν προτείνει 14 αλλαγές στα σκοπιανά βιβλία, ενώ για την καταγωγή γνωστών κομιτατζήδων (που υπόψη, διέπραξαν δολοφονίες και επέσυραν πολλά δεινά σε ελληνικούς πληθυσμούς εκείνα τα χρόνια), όπως των Νίκο Κάρεφ, Ντάμε Γκρούεφ, Γιάνε Σαντάνσκι, Αποστόλ Πέτκοφ, Κρίστο Τατάρσεφ κ.ά. επικρατεί χάσμα απόψεων και θέσεων. Μπορεί σε πολιτικό επίπεδο να πραγματοποιούνται επαφές μέχρι και στον στρατιωτικό τομέα (λόγω ΝΑΤΟ), όμως είναι τόσο βαθιά ριζωμένες οι ιστορικές και γλωσσικές διαφορές που δύσκολα γεφυρώνονται ενώ υπάρχουν ισχυρές πολιτικές, στρατιωτικές, ακαδημαϊκές και επιστημονικές δυνάμεις και στις δύο χώρες που επιμένουν πολύ στις θέσεις τους.

ΟΙ ΣΚΛΗΡΟΙ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ

Κεντρικό πρόσωπο της βουλγαρικής σκληρής θέσης είναι ο εκ των αναπληρωτών του πρωθυπουργού και υπουργός Αμυνας Κρασιμίρ Καρακατσάνοφ (με ιστορικούς, οικογενειακούς δεσμούς με την περιοχή του Πιρίν) που θεωρείται ως ο Βούλγαρος μακεδονολόγος (από πολιτικής πλευράς), που είχε  μάλιστα επικρίνει το 2017-2018 τη στάση μας στις επαφές με τους Ζάεφ-Ντιμιτρόφ, που οδήγησαν στις Πρέσπες. Επίσης η Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών, το Ινστιτούτο Βουλγαρικής Γλώσσας, το Ινστιτούτο Ιστορικής Ερευνας και το γνωστό επιστημονικό Κέντρο Μεθόδιος και Κύριλλος απορρίπτουν τον «μακεδονισμό» των Σκοπιανών σε Ιστορία, πολιτισμό, και γλώσσα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι  είναι τόσο έντονες οι διαφορές  πολιτιστικών, ιστορικών σχέσεων-θέσεων, που ανάμεσα στις δύο χώρες δεν υφίσταται σιδηροδρομική σύνδεση, ενώ το οδικό δίκτυο από τις παραμεθόριες πόλεις των Σκοπίων Στρούμιτσα και Ράντοβιτς προς τις βουλγαρικές συνοριακές πόλεις Σαντάνσκι, Ραζιόγκ, Μπλαγκόεβγκραντ, Κιουστεντίλ κ.ά. είναι απηρχαιωμένο. Επίσης πάνω από 70.000 Σκοπιανοί έχουν λάβει βουλγαρικά διαβατήρια, μεταξύ των οπαίων και πρώην υψηλά ιστάμενα πολιτικά πρόσωπα (πρώην πρωθυπουργός Γκεοργκέφσκι).

Συμπερασματικά, τα προβλήματα είναι πολλά και παραμένουν ενώ κάποιες προσπάθειες συγκερασμού (;) είναι πιθανότατα να αναληφθούν εκ νέου από το Βερολίνο, με άγνωστο τι τελικά θα επιτευχθεί και αν.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση