Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Η πρωτεύουσα του Λιβάνου προ δεκαετιών αποκαλούνταν «Παρίσι της Ανατολής», με πλούσια κουλτούρα, πολυπολιτισμική παρουσία και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά από Μεσόγειο, Μέση Ανατολή και Μεσοποταμία.

Ο εμφύλιος πόλεμος στις δεκαετίες ’80 και ’90, η πολυδιάσπαση της χώρας σε χριστιανούς φαλαγγίτες, σουνίτες και σιίτες μουσουλμάνους, η έντονη παρουσία Παλαιστινίων προσφύγων, η εισβολή της Συρίας το 1975, η επιρροή των Αγιατολάχ της Τεχεράνης στους σιίτες της Αμάλ και Χεζμπολάχ, οι συχνοί αεροπορικοί βομβαρδισμοί από το Ισραήλ, η τεράστια διαφθορά στον πολιτικό και επιχειρηματικό κόσμο της χώρας, οι δύο πόλεμοι με το Ισραήλ, η προβληματική κατάσταση στα νότια σύνορα της χώρας με το Ισραήλ, η διασπορά μεγάλου μέρους του πληθυσμού σε διάφορα κράτη, η αδυναμία σύστασης συμπαγών ενόπλων δυνάμεων, ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία έχουν προκαλέσει πολύ βαθιά τραύματα στην κοινωνία του Λιβάνου.

Η Αραβική Ανοιξη, οι ασταθείς κυβερνήσεις, ο ανταγωνισμός Ιράν – Σαουδικής Αραβίας για επιρροή στους πολιτικούς κύκλους έχουν μεταξύ άλλων προκαλέσει τεράστιες διαφορές, ενώ η οικονομία εδώ και αρκετούς μήνες έχει πάρει την κατιούσα. Η Covid-19 το τελευταίο διάστημα έχει αρκετά εξαπλωθεί, ενώ η επί του παρόντος κυβέρνηση των τεχνοκρατών δεν μπορεί να αποδώσει καρπούς. Η κατάσταση είναι τραγική και αδιέξοδη και η καταστροφή στο λιμάνι της Βηρυτού η χαριστική βολή σε μια πραγματικά πολύπαθη χώρα, ενώ μέχρι προ ημερών ο κόσμος ήταν συνέχεια στους δρόμους διαμαρτυρόμενος για την πλήρη κατάλυση του κράτους.

Πρώτον: Δεν διαφαίνεται με τα μέχρι στιγμής στοιχεία οι φονικές εκρήξεις να οφείλονται σε σαμποτάζ-δολιοφθορά ή κάποια ενέργεια ισχυρών εξωγενών παραγόντων. Το Ισραήλ, που έχει πολλές φορές βομβαρδίσει (διαχρονικά) προάστια της Βηρυτού (κυρίως βάσεις των Ιρανών και της Χεζμπολάχ), από την αρχή τόνισε ότι δεν έχει καμία εμπλοκή. Είναι διαφορετική η περίπτωση των μεταμεσονύκτιων αεροπορικών και πυραυλικών βομβαρδισμών κατά συριακών πόλεων, βάσεων με χημικά όπλα ή βάσεων των Ιρανών φρουρών της Επανάστασης από την ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία. Επίσης, η σιιτική ριζοσπαστική πολιτικοστρατιωτική οργάνωση Χεζμπολάχ με ανακοίνωσή της στον τηλεοπτικό σταθμό Αλ Μανάρ και στη γνωστή εφημερίδα «Αλ Ναχάρ» απέκλεισε την οποιαδήποτε ανάμιξή της.

Δεύτερον: Το νιτρικό αμμώνιο NH4NO3 κακώς είχε αποθηκευτεί επί επτά χρόνια στο λιμάνι της λιβανέζικης πρωτεύουσας. Είναι γνωστή η ιστορία με το πλοίο σημαίας Μολδαβίας, Ρώσο «ιδιοκτήτη» και ύπουλες διασυνδέσεις του με εταιρίες-φαντάσματα. Υπάρχουν πολλές αναφορές που ζητούσαν ή απόσυρση ή καταστροφή του φορτίου ή ένταξη στο υλικό των λιβανικών ενόπλων δυνάμεων. Υπάρχουν πολλά τέτοια φορτία σε λιμάνια της Μεσογείου που προέρχονται από το Ιράν ή τη Ρωσία. Ακόμα και στη Χάιφα του Ισραήλ υπάρχουν αποθήκες με τέτοια υλικά και απαιτείται πολύ μεγάλη προσοχή. Το νιτρικό αμμώνιο είχε απασχολήσει και τη χώρα μας το 2018, ανοικτά της Κρήτης. Το φορτίο κατασχέθηκε και είπαν ότι μεταφέρθηκε σε περιοχή των Σερρών για καταστροφή κ.λπ., αλλά πολλά δεν ακούσαμε έκτοτε, ούτε μάθαμε (ήταν η περίπτωση του πλοίου «Ανδρομέδα»).

Από μόνο του το νιτρικό αμμώνιο δεν είναι επικίνδυνο. Είναι η μίξη του με άλλες ουσίες και συστατικά που το καθιστά πολύ ισχυρό εκρηκτικό (είναι στερεάς-κρυσταλλικής μορφής) και το όλο φορτίο ήταν στις αποθήκες/υπόστεγα αριθμός 12 στο λιμάνι της Βηρυτού.

Τρίτον: Στον Λίβανο εδρεύει πολυεθνική στρατιωτική και ναυτική δύναμη του OHE γνωστή ως UNIFIL, στην οποία συμμετέχει και η χώρα μας με πλοίο επιφανείας από το 2006, σε εφαρμογή της απόφασης 1701 του ΣΑ/ΟΗΕ, με την οποία «τερματίστηκε» ο δεύτερος πόλεμος του Λιβάνου (διάρκειας 34 ημερών) μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ. Η τελευταία είναι από τις κορυφαίες αντάρτικες και υβριδικές δυνάμεις που έχει εκπαιδευτεί από τους Ιρανούς και έχει παρουσία σε Συρία, Ιράκ, Υεμένη, ενώ διαθέτει τεράστιο πυραυλικό οπλοστάσιο.

Η πολυεθνική χερσαία και ναυτική δύναμη του ΟΗΕ -όπως μου έλεγαν χθες από τη Βηρυτό- είχε επίσης επισημάνει το πολύ επικίνδυνο φορτίο. Διοικείται από τον Ιταλό υποστράτηγο Στέφανο Nτεκόλ και αριθμεί 10.000 άνδρες από 43 χώρες. Η Ελλάδα συμμετέχει κυρίως με το πλήρωμα του πλοίου μας στην αποστολή, ενώ υπολογίσιμες δυνάμεις διαθέτουν η Γαλλία, η Γερμανία, η Πολωνία, η Τουρκία, η Ινδονησία, η Μαλαισία, η Γκάνα και η Ιταλία. Πολλές ασιατικές, αφρικανικές και λατινοαμερικανικές χώρες διατηρούν αξιωματικούς-συνδέσμους εκεί.

Τέταρτον: Παρόμοιο συμβάν είχε λάβει χώρα το 1947 στο Τέξας με έκρηξη σε λιμάνι της πολιτείας νιτρικού αμμωνίου (2.300 τόνων) που προκάλεσε 510 θανάτους και πάνω από 1.000 τραυματίες. Ηταν το μεγαλύτερο σε αριθμό απωλειών ατύχημα (βιομηχανικό) στην ιστορία των ΗΠΑ. Το 2015 είχαμε άλλο ένα περιστατικό στην πόλη Τιαντζίν της Κίνας, με 173 θανάτους και περίπου 700 τραυματίες.

Πέμπτον: Δεν είναι το ίδιο -που κάποιοι ανέφεραν- με την περίπτωση στη ναυτική βάση της Κύπρου «Ευάγγελος Φλωράκης» τον Ιούλιο του 2011. Τότε είχαμε εκρήξεις πυρομαχικών μέσα σε ναυτική μονάδα, και από υπερβολική ζέστη είχαν διογκωθεί κάποια κοντέινερ και έγινε μία φονική έκρηξη, που προκάλεσε 13 θανάτους στελεχών του κυπριακού Ναυτικού και 63 τραυματίες. Το πλοίο μετέφερε στρατιωτικό υλικό από το Μπαντάρ Αμπάς του Ιράν στη Συρία (Λαττάκεια). Τελικά, λόγω των κυρώσεων του ΟΗΕ δεν ξεφορτώθηκε, και μετά από κάποιο διάστημα αποφασίστηκε αυτό να γίνει στο Μαρί (1.400-1.600 τόνοι).

Αν και υπήρχαν αναφορές για παραμόρφωση κάποιων τμημάτων του, δυστυχώς η έκρηξη δεν αποφεύχθηκε και προκάλεσε το θάνατο στελεχών, μεταξύ των οποίων και του κυβερνήτη της βάσης. Δικάστηκαν ο τότε υπουργός Αμυνας Κώστας Παπακώστας και από στρατοδικείο ο τότε αρχηγός της Εθνικής Φρουράς αντιστράτηγος ε.α. Πέτρος Τσαλικίδης. Πάντως, στην Κύπρο ειδικά το 2015 είχαν συλληφθεί στελέχη της Χεζμπολάχ που προετοίμαζαν επιθέσεις σε ισραηλινούς στόχους.

Εκτον: Χρονικά και μόνο το τραγικό συμβάν συμπίπτει με την τελική έκδοση της απόφασης (αύριο Παρασκευή) του Διεθνούς Δικαστηρίου στην Ολλανδία σχετικά με τη δολοφονία του φιλοδυτικού πρωθυπουργού του Λιβάνου Ραφίκ Χαρίρι στη Βηρυτό το 2005… Κατηγορούμενοι είναι τέσσερα υψηλόβαθμα στελέχη της εξτρεμιστικής Χεζμπολάχ, μεταξύ των οποίων ο Χασάν Μέχρι και ο Τζαμίλ Αγιάζ. Εδώ και χρόνια δεν τους έχει δει κανένας και πιθανότατα η εξτρεμιστική οργάνωση τους έχει κρύψει, για να μην εντοπιστούν ποτέ και προσαχθούν στη Χάγη. Δεν είναι λίγοι πάντως (ειδικά συνωμοσιολόγοι) που συνδέουν τις σχετικές ημερομηνίες…

Από την έντυπη έκδοση

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr