Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, αποφάσισε να μη στείλει αντιπρόσωπο από την κυβέρνηση, παρά την προσέγγιση που σημειώθηκε το τελευταίο διάστημα μεταξύ Ουάσιγκτον και Αβάνας. Σύμφωνα με εκπρόσωπο του Λευκού Οίκου, επελέγησαν να παραστούν στην επικήδεια εκδήλωση, ο σύμβουλος επί θεμάτων ασφαλείας Μπεν Ρόουντς και ο Τζέφρι ντε Λαουρέντις, τον οποίο ο Ομπάμα έχει ορίσει για πρεσβευτή στην Αβάνα. Ούτε ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό, παρέστη στην εκδήλωση που έγινε -αντί για κηδεία- μετά τις επικρίσεις που δέχτηκε στη χώρα του για τα επαινετικά λόγια που είπε για τον ιστορικό ηγέτη της Κούβας.
Από την Ευρώπη, οι περισσότεροι ηγέτες επέλεξαν τη λύση της αντιπροσωπίας. Ο μόνος αρχηγός ευρωπαϊκής χώρας που παρέστη ήταν ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Ο Γάλλος πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, εκπροσωπήθηκε από την υπουργό Περιβάλλοντος, Σεγκολέν Ρουαγιάλ, ενώ η Γερμανία από τον πρώην καγκελάριο, Γκέρχαρντ Σρέντερ. Ο πρώην βασιλιάς της Ισπανίας, Χουάν Κάρλος, πήγε στην Αβάνα αντί για το γιο του, βασιλιά Φίλιππο. Επίσης, παρόντες δήλωσαν οι ηγέτες της Κένυας, της Γουινέας, της Νότιας Αφρικής αλλά και o 92χρονος μαρξιστής πρόεδρος της Ζιμπάμπουε -ο οποίος βρίσκεται στη εξουσία από το 1980!
Η Λατινική Αμερική, όπως ήταν φυσικό, είχε τη μεγαλύτερη εκπροσώπηση ηγετών: ο πρόεδρος του Ισημερινού Ραφαέλ Κορέα, της Βολιβίας Εβο Μοράλες, της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο, της Νικαράγουα Ντανιέλ Ορτέγκα, του Μεξικού Ενρίκε Πένια Νιέτο, της Ονδούρας Χουάν Ερνάντες Αλβαράδο και του Παναμά Χουάν Κάρλος Βαρέλα.
Η «Γκάρντιαν» συγκρίνει την εκδήλωση για το θάνατο του Φιντέλ Κάστρο με την κηδεία του Ούγκο Τσάβες, τονίζοντας ότι ήταν περίπου το ίδιο «αμφιλεγόμενη» όσον αφορά τις παρουσίες των ξένων προέδρων και πρωθυπουργών. Στην κηδεία του Τσάβες οι ΗΠΑ είχαν στείλει διπλωματική αντιπροσωπία και ο πιο επιφανής από τους ξένους ηγέτες, ήταν ο πρώην πρόεδρος του Ιράν, Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, ο οποίος επικρίθηκε έντονα στην Τεχεράνη από τους θρησκευτικούς ηγέτες, οι οποίοι τον έψεξαν για την παρουσία του σε χριστιανική τελετή.
Σε αντιδιαστολή, η βρετανική εφημερίδα αναφέρει την κηδεία του Γιόσιπ Μπροζ Τίτο που κυβέρνησε τη Γιουγκοσλαβία για 35 χρόνια. Στην κηδεία του παρευρέθηκαν 4 βασιλείς και 6 πρίγκιπες, 31 πρόεδροι κρατών, 22 πρωθυπουργοί και 47 υπουργοί Εξωτερικών από χώρες και των δύο πλευρών του Ψυχρού Πολέμου.
Φθίνει η κληρονομιά του Φιντέλ
Οι Κουβανοί κάτω των 25 ετών, τα περισσότερα που γνωρίζουν για το «Λίδερ Μάξιμο» τα έχουν ακούσει από διηγήσεις των μεγαλυτέρων. Και στις χώρες της Λατινικής Αμερικής, όμως, που η εικόνα του Κάστρο παραμένει εκείνη του διώκτη του ιμπεριαλισμού και του αιώνιου επαναστάτη, η κληρονομιά του αρχίζει να φθίνει. Οι μεγάλες χώρες της Λ. Αμερικής, η Βραζιλία και η Αργεντινή, έχουν πλέον ηγέτες που θαυμάζουν ελάχιστα -έως καθόλου- το καθεστώς της Κούβας. Στη Βολιβία, τη Βενεζουέλα, τον Ισημερινό, οι κυβερνήσεις των Εβο Μοράλες, Νικολάς Μαδούρο και Ραφαέλ Κορρέα αντιμετωπίζουν πολύ σοβαρά προβλήματα και αμφισβητούνται από τους πολίτες με συχνές διαδηλώσεις. Η «σκιά» του Κάστρο γίνεται όλο και πιο αχνή, όχι μόνο για τα κεντροδεξιά πολιτικά κόμμα της Νότιας Αμερικής αλλά και τα κεντροαριστερά, που θεωρούν ότι η Κούβα πρέπει να προβεί σε σημαντικές αλλαγές.
ΑΛΙΚΗ ΚΟΤΖΙΑ
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου