Το να τεθεί πάντως σε ισχύ το μέτρο υπόκειται, και στις δύο περιπτώσεις, στο πράσινο φως του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπως επίσης και η υιοθέτηση από την ΕΕ ενός νέου μηχανισμού, που αποκαλείται «πέδη ανάγκης» κι επιτρέπει την κατεπείγουσα αναστολή του καθεστώτος εξαίρεσης από τις βίζες.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε αποφανθεί τον Δεκέμβριο του 2015 ότι η Ουκρανία εκπληρώνει όλα τα κριτήρια προκειμένου να εξαιρεθούν από την υποχρέωση να υποβάλλουν αιτήσεις να τους δίνονται βίζες οι υπήκοοί της, υπενθυμίζει σε ανακοίνωσή του το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξ ονόματος των 28.

Όμως η υιοθέτηση του μέτρου καθυστέρησε, κυρίως λόγω της κρίσης των προσφύγων και των μεταναστών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρειάστηκε να καταρτίσει και να παρουσιάσει τον Μάιο τροποποιημένες προτάσεις, λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες πολλών ευρωπαϊκών χωρών για την κατάργηση των θεωρήσεων διαβατηρίου για συνολικά πάνω από 100 εκατομμύρια ανθρώπους: όχι μόνο τους πολίτες της Ουκρανίας και της Γεωργίας αλλά και του Κοσόβου και πάνω απ? όλα της Τουρκίας, παρότι η τελευταία προς το παρόν δεν θεωρείται πως πληροί τα κριτήρια της ΕΕ.

Το Παρίσι και το Βερολίνο ειδικά αξίωσαν να υπάρξει η «πέδη ανάγκης», που θα επιτρέπει να αναστέλλεται η άρση των θεωρήσεων εισόδου άμεσα.

Ο μηχανισμός αυτός, που αποτελεί ακόμη αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα στα κράτη μέλη της ΕΕ και το ΕΚ, μπορεί να ενεργοποιείται και για νέους λόγους, όπως για παράδειγμα μια μαζική μετάβαση υπηκόων τρίτων χωρών στο χώρο Σένγκεν ή η παραμονή τους σε ευρωπαϊκές χώρες πέραν της εγκεκριμένης διάρκειας χωρίς βίζα.

Η εξαίρεση από τις βίζες θα μπορεί επίσης να αναστέλλεται αν μια χώρα η οποία ωφελείται από αυτή δεν τηρεί τις δεσμεύσεις της όσον αφορά την «επανεισδοχή» των υπηκόων της που διαπιστώνεται πως παραμένουν παράτυπα στην ΕΕ, ή μεταναστών που μεταβαίνουν παράτυπα από το έδαφός τους στην Ευρώπη.