Την περασμένη Παρασκευή, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας έδωσε τον τόνο των προθέσεων της Αγκυρας: «Υπήρξε ένταση με την Ευρώπη λόγω των γεωτρήσεών μας στην Ανατολική Μεσόγειο και με το μνημόνιο που υπογράψαμε με τη Λιβύη για τον καθορισμό θαλάσσιων περιοχών ευθύνης, επειδή η Ε.Ε. δεν ήταν αντικειμενική. Ομως εμείς, ενώ υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματά μας όπως κι αυτά των Τουρκοκυπρίων, είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με όλους, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, εκτός των Ελληνοκυπρίων, για τον δίκαιο διαμοιρασμό του πλούτου της Ανατολικής Μεσογείου. Οταν η Τουρκία έχει τέτοια θετική στάση, είμαστε εναντίον κάθε προσπάθειας αποκλεισμού της χώρας μας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τσαβούσογλου.

Εμπειροι διπλωμάτες και αναλυτές δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να προτείνει η ίδια η Τουρκία να οδηγηθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας της Ανατολικής Μεσογείου. Δηλαδή υφαλοκρηπίδας της Ελλάδας που δεν έχει κηρύξει και της περιοχής που η Τουρκία υποστηρίζει πως της ανήκει, σύμφωνα με το μνημόνιο με τη Λιβύη, αλλά και μέχρι την Κύπρο. Στο ζήτημα του Αιγαίου θεωρείται πως πρέπει προηγουμένως να διευθετηθούν διμερώς και άλλα ζητήματα, όπως το εύρος των χωρικών υδάτων σε συνδυασμό με τον εναέριο χώρο, οι (κατά τους Τούρκους) «γκρίζες ζώνες», με την υποσημείωση ότι αν δεν καταλήξουν κάπου οι διαπραγματεύσεις, θα μπορούν να οδηγηθούν επίσης στη Χάγη.

Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει μια τέτοια πρόταση για κοινή προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο να έρθει προς την Ελλάδα από την κυβέρνηση της Τρίπολης του Σάρατζ, που είχε στείλει, πριν από το μνημόνιο με την Τουρκία, διαβήματα στην Αθήνα για παραχωρήσεις οικοπέδων της Ελλάδας νοτίως της Κρήτης. Η Τρίπολη ζητούσε διευκρινίσεις καθώς θεωρούσε πως οι παραχωρήσεις εφάπτονταν με περιοχές της δικής της υφαλοκρηπίδας.

Στην Αγκυρα έχουν εξετάσει αναλυτικά τις αποφάσεις της Χάγης, όπως για παράδειγμα εκείνη που έχει δικαιώσει τη Λιβύη έναντι της Μάλτας. Το δικαστήριο έδωσε μικρότερο δικαίωμα στη Μάλτα επειδή είναι νησί, παρόλο που είναι κράτος.

Αυτός είναι και ο λόγος που σε περίπτωση που οδηγηθεί το ζήτημα της Ανατολικής Μεσογείου στη Χάγη, η Τουρκία εκτιμά ότι η Ελλάδα δεν θα κερδίσει όλα τα σημεία του Χάρτη της Σεβίλλης. Στο σημείο αυτό, βεβαίως, έχει μεγάλη αξία η θέση που έχει διατυπώσει η Ελλάδα επί υπουργίας Εξωτερικών Ευάγγελου Βενιζέλου για καθορισμό ενιαίας υφαλοκρηπίδας από τον Εβρο μέχρι και το Καστελλόριζο, η υφαλοκρηπίδα του οποίου θα είναι προφανώς ο πρώτος στόχος της Αγκυρας σε μία πιθανή προσφυγή στη Χάγη.

Αλλωστε, η τουρκική πλευρά έχει «λειάνει» τις θέσεις για το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας των μεγαλύτερων ελληνικών νησιών. Ενώ αρχικά ο Ερντογάν και ο Τσαβούσογλου υποστήριζαν πως ούτε η Κρήτη ούτε τα νησιά δεν μπορούν να έχουν υφαλοκρηπίδα (αλλά μόνο χωρικά ύδατα), ο ίδιος ο πρόεδρος της Τουρκίας στην περιοδεία του στις αφρικανικές χώρες αποκάλυψε μια σημαντική λεπτομέρεια των τουρκικών θέσεων: «Θα μπορούσαμε να χάψουμε πως η Κρήτη είναι μικρή ηπειρωτική χώρα», δήλωσε ο πρόεδρος της Τουρκίας, εννοώντας πως μπορεί να έχει υφαλοκρηπίδα, όχι όμως όσο μια ηπειρωτική χώρα. Αυτή η μετακίνηση θέσης της τουρκικής πλευράς ενδέχεται να είναι ένα κάλεσμα διαλόγου προς την Ελλάδα.

Η μη επίσκεψη στα Ιμια

Οσα συνέβησαν την ημέρα της επετείου των γεγονότων των Ιμίων, όπου εμφανίστηκε το τουρκικό ερευνητικό πλοίο «Oρούτς Ρεΐς», αλλά και όσα δήλωσε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον ισχυρισμό πως υπήρχε κάποιου είδους συνεννόηση με την Αθήνα για τη μη επίσκεψη στο συγκεκριμένο νησί, αλλά και σε άλλα νησιά, προκάλεσαν εντύπωση.

Ο «Ε.Τ.» είναι σε θέση να γνωρίζει ότι η τουρκική πλευρά με διάφορους διαύλους έστειλε μήνυμα στην Αθήνα για να μη γίνει οποιαδήποτε επίσκεψη στα Ιμια, όπως έκανε στο παρελθόν ο Πάνος Καμμένος, χωρίς ωστόσο οι τουρκικές πηγές να απαντούν στο κατά πόσον ελήφθη κάποια απάντηση για το ζήτημα αυτό από την ελληνική πλευρά.

Πάντως, τουρκικές πηγές επιμένουν ότι το «Oρούτς Ρεΐς» εμφανίστηκε την ημέρα της επετείου εντός της περιοχής όπου η Ελλάδα υποστηρίζει πως εκτείνεται η υφαλοκρηπίδα της, χωρίς να έχει δώσει συντεταγμένες, και την ίδια ημέρα απομακρύνθηκε χωρίς να υπάρξει οποιοδήποτε επεισόδιο στα Ιμια και άρχισαν να πέφτουν οι τόνοι.

Ενδεχομένως στην ψύχραιμη στάση της Αθήνας και της Αγκυρας να βοήθησε το τηλεφώνημα του Ντόναλντ Τραμπ στον Ερντογάν που είχε ουσιαστικά ζητήσει από τον Τούρκο πρόεδρο «να τα βρει» με τους Ελληνες.

Η τηλεφωνική επικοινωνία Ακάρ-Παναγιωτόπουλου είναι ένα βήμα προς την «αποσυμπίεση» των σχέσεων των δυο χωρών. Δεν αποκλείεται κάποια συνάντηση του Νίκου Δένδια με τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου εντός του Φεβρουαρίου. Ενα σημαντικό βήμα για να μειωθεί η ένταση στο Αιγαίο θεωρείται και η συνάντηση Ελλήνων και Τούρκων αξιωματούχων στην Αθήνα για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ). Στη συνάντηση αυτή των αξιωματούχων θα γίνουν προσπάθειες να καταγραφούν εγγράφως όσα έχουν συμφωνηθεί στην προηγούμενη συνάντηση και δεν είχαν εφαρμοσθεί.

Από την έντυπη έκδοση