Τελευταίο (αλλά όχι έσχατο) επεισόδιο αυτού του πολέμου αφορά σε εχθροπραξίες που θα ήταν αδιανόητες στο παρελθόν. Τώρα πια όμως, όλα επιτρέπονται και κανέναν δεν εκπλήσσουν. Υστερα, λοιπόν, από την κλήση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς την αμερικανική πολυεθνική Apple να καταβάλει 14,4 δισ. δολάρια σε απλήρωτους φόρους (που απέφυγε λόγω του ευνοϊκού καθεστώτος της έδρας της στην Ιρλανδία), οι Αμερικανοί αντεπιτέθηκαν απαιτώντας 14 δισ. δολάρια από την Deutsche Bank.

Τα αμερικανικά αντίποινα προαναγγέλθηκαν ουσιαστικά στο τέλος Αυγούστου, όταν ο υπουργός Οικονομικών, Τζακ Λιου, δήλωσε απερίφραστα πως η Ουάσιγκτον «θα εξετάσει όλες τις πιθανές απαντήσεις» σε περίπτωση που η Κομισιόν επιμείνει στο τιμωρητικό πρόστιμο κατά της Apple. Ο λογαριασμός ήρθε με τη μορφή προστίμου ύψους 14 δισ. δολαρίων που επέβαλε το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης στην κολοσσιαία Deutsche Bank, μια τράπεζα που θα μπορούσε να γίνει  εις τη νιοστή για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, μια και είναι ιδιαίτερα ευάλωτη, λόγω της μαζικής έκθεσής της σε τοξικά παράγωγα ύψους 55 τρισ. ευρώ, όσο δηλαδή τα 4/5 του παγκόσμιου ΑΕΠ!

Οι υποθέσεις Apple-Deutsche Bank έφεραν περισσότερη ένταση στις ήδη τεταμένες σχέσεις ΗΠΑ-Ευρώπης. Οι σκληρές διαπραγματεύσεις για τη Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων (ΤΤΙΡ) έχουν ουσιαστικά βαλτώσει επειδή αντιδρούν στην επέλαση των αμφίβολης ποιότητας αμερικανικών προϊόντων η γαλλική κυβέρνηση και οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες, μαζί με σημαντικό κομμάτι της γερμανικής κοινωνίας. Υστερα από την επιβολή αμερικανικών προστίμων-μαμούθ στην Volkswagen για το σκάνδαλο των ρύπων και στην Deutsche Bank για τα χρηματοοικονομικά παράγωγα, με την ταυτόχρονη ευρωπαϊκή αντίδραση σε βάρος της Apple, η αντιπαράθεση των δύο πυλώνων της Δύσης μοιάζει να παίρνει νέες διαστάσεις.

Δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που ΗΠΑ και Ευρώπη κονταροχτυπιούνται για να συμφέροντα των πολυεθνικών κολοσσών τους. Τα πρόστιμα όμως έχουν γίνει πολύ πιο βαριά σε σύγκριση με το παρελθόν. Η Microsoft, επί παραδείγματι, εισέπραξε συνολικά πρόστιμα «μόλις» 1,9 δισ. δολαρίων από τρεις ευρωπαϊκές καταδίκες για παράβαση του ανταγωνισμού, το 2004, το 2008 και το 2013. Στο ίδιο ποσό καταδικάστηκε η Intel το 2009 από τις ευρωπαϊκές Αρχές για τις μονοπωλιακές πρακτικές της. Το παιχνίδι άρχισε να χοντραίνει το 2014, όταν η γαλλική τράπεζα ΒΝΡ Paribas καταδικάστηκε από την αμερικανική κυβέρνηση σε πρόστιμο 9 δισ. δολαρίων για παράνομες συναλλαγές με το Ιράν, το Σουδάν και την Κούβα, χώρες στις οποίες είχε επιβληθεί εμπάργκο είτε από τον ΟΗΕ είτε από τις ΗΠΑ μονομερώς.

Με την Apple και την Deutsche Bank, όμως, το παιχνίδι κινδυνεύει να βγει εκτός ορίων. Οι Ευρωπαίοι αναγκάζουν τον τεχνολογικό γίγαντα, που ίδρυσε ο Στιβ Τζομπς, να πληρώσει βαρύ φόρο για να επαναπατρίσει τα ευρωπαϊκά κέρδη του στην Αμερική, στερώντας τα ταμεία της Ουάσιγκτον από σημαντικά έσοδα.

Στο πλαίσιο του διεθνούς φορολογικού ανταγωνισμού η περίπτωση της Apple θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο και σε άλλες υποθέσεις. Δεν είναι μυστικό ότι η Ε.Ε. εξετάζει να ζητήσει διαφυγόντα φορολογικά έσοδα και από την Amazon, γεγονός που έχει εξοργίσει τον αμερικανικό επιχειρηματικό κόσμο.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ

 [email protected]

Διαβάστε περισσότερα στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής