Κύριοι ιθύνοντες για την απόφαση της Κομισιόν φαίνεται να είναι η Κύπρος, η Μάλτα και η Βουλγαρία, καθώς είναι οι μόνες χώρες τις Ε.Ε. που παραχωρούν και υπηκοότητα σε επενδυτές εκτός από άδεια παραμονής.

Την Τετάρτη αναμένεται να ανακοινωθούν οι σχετικές συστάσεις για το ζήτημα της «χρυσής βίζας», πρόγραμμα κατά το οποίο τα κράτη-μέλη έχουν τη δυνατότητα να προσφέρουν υπηκοότητα ή άδεια παραμονής σε επενδυτές, εάν αυτοί προβούν σε υψηλές επενδύσεις σε κρατικά ομόλογα, σε ακίνητα και σε εταιρίες.

Αυτές οι υπηρεσίες φυσικά δεν δύνανται να απαγορευτούν, αφού βρίσκεται στην ευχέρεια κάθε χώρες να αποφασίσει σε ποιον θέλει να δώσει διαβατήριο και άδεια παραμονής, αλλά και τα σχετικά ανταλλάγματα.

Η έλλειψη ελέγχων όμως κατά τη διαδικασία έχει θορυβήσει ιδιαίτερα την Κομισιόν, καθώς δεν προσέρχονται μόνο καλόβουλοι επενδυτές, αφού πολλοί είναι αυτοί που εκμεταλλεύονται την υπηρεσία για να ξεπλύνουν χρήματα και να φοροδιαφύγουν.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της δανικής Dankse Bank, η οποία ερευνάται για ξέπλυμα 200δις. Ευρώ κατά την επταετία 2008-2015, από υποκατάστημα που διατηρεί στην Εσθονία, με τα περισσότερα από τα κεφάλαια αυτά να προέρχονται από τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες.

Η Κύπρος έχει προσελκύσει έτσι από το 2013 επενδύσεις ύψους 4,8δις. Ευρώ. Τα προγράμματα που προσφέρουν στους εύπορους την δυνατότητα να ζήσουν στην Ευρώπη ή ακόμα και την ιδιότητα του πολίτη της, εγκυμονούν πολλούς κινδύνους σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαικού Κοινοβουλίου, η οποία βλέπει την τις ευρωπαϊκές ιθαγένειες να υποτιμούνται, αλλά και τη διαφθορά να ακμάζει, λόγω τις νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες.

Ακόμη, κάθε μη Ευρωπαίος τουρίστας που επιθυμεί να επισκεφτεί την Ε.Ε. για διακοπές ελέγχεται για λόγους ασφαλείας από το Σύστημα Πληροφοριών του Σένγκεν. Οι έχοντες άδεια παραμονής ή ευρωπαϊκού διαβατηρίου, ωστόσο, δεν ελέγχονται απαραίτητα από αυτό στο σύστημα και η διακίνηση τους εντός της Ε.Ε. εξαρτάται αποκλειστικά από τους ατομικούς ελέγχους των κρατών-μελών.

Σύμφωνα με έρευνες των Transparency International και Global Witness, τα κράτη-μέλη εχουν προσελκύσει την τελευταία δεκαετία επενδύσεις αξίας 25δις, ευρώ καθ΄αυτόν τον τρόπο, με αποτέλεσμα πολλές οργανώσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς να προειδοποιούν πως πολλοί εγκληματίες έχουν εισβάλει έτσι στην Ε.Ε. ελλείψει διαφάνειας.

Η Laure Brillaud, η οποία μετείχε σε αυτές τις έρευνες, ανέφερε χαρακτηριστικά στην περίπτωση του Rami Makhlouf, ξάδερφο του Μπασάρ Αλ Άσσαντ μιλώντας στην sueddeutsche.de. Αυτός, αφού απέτυχε να πολιτογραφηθεί στην Αυστρία, έγινε Κύπριος πολίτης το 2010, τουλάχιστον για μικρό διάστημα, αφού το 2011 τιμωρήθηκε από την Ε.Ε, επειδή συγχρηματοδοτούσε το καθεστώς του ξαδέρφου του.

Μολονότι, η έκθεση της επιτροπής δεν στοχεύει σε συγκεκριμένες χώρες, είναι οφθαλμοφανές ότι η απόφαση της Κομισιόν βασίζεται στην Κύπρο, τη Μάλτα και τη Βουλγαρία. «Τα προγράμματα (χορήγησης) υπηκοότητας και άδειας διαμονής εγείρουν σειρά απειλών για τα κράτη-μέλη και συνολικά για την Ενωση: ειδικότερα απειλές για την ασφάλεια, περιλαμβανομένης της πιθανότητας διείσδυσης μη ευρωπαϊκών οργανωμένων εγκληματικών ομάδων, καθώς και απειλές για ξέπλυμα “μαύρου” χρήματος, διαφθοράς και φοροδιαφυγής», γράφει στο προσχέδιο της έκθεσης τη επιτροπής, όπως αποκαλύπτουν οι Financial Times.

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]