Σε έδαφος ιογενών λοιμώξεων παρεισφρέουν και σοβαρές μικροβιακές λοιμώξεις, δυστυχώς συχνά με θανατηφόρα έκβαση, όπως ο διεισδυτικός στρεπτόκοκκος, ο πνευμονιόκοκκος και ο μηνιγγιτιδόκοκκος. Στο επίκεντρο του προβλήματος βρίσκονται οι περισσότερο ευάλωτοι, δηλαδή κυρίως παιδιά ή άτομα μεγάλης ηλικίας με συννοσηρότητες, τα οποία καταλήγουν σε νοσοκομεία, Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) ή ακόμη και στο θάνατο.

Εάν δεν περάσει ο Φεβρουάριος, δεν αναμένεται να σημειωθεί κάμψη -τουλάχιστον στη γρίπη- τονίζουν οι ειδικοί.

Μιλώντας στον «Ελεύθερο Τύπο», ο καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής στο ΠΑΓΝΗ, Νίκος Τζανάκης, επισημαίνει πως η εικόνα αυτή φέτος είναι συνακόλουθη με τα προβλήματα που μας άφησε ως «προίκα» η πανδημία.

«Στη μεταπανδημική εποχή θα κληθούμε όλοι μας να επιστρέψουμε ένα ανοσολογικό “δάνειο” που έχουμε πάρει κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Αυτό είναι η “ανοσοανεπάρκεια” που εκδηλώνεται από όλους μας, διότι στο διάστημα που προηγήθηκε αναγκαστικά το ανοσοποιητικό μας δεν ήρθε σε επαφή με όλους αυτούς τους παράγοντες, όπως θα ερχόταν κανονικά, με συνέπεια να μην είναι “ετοιμοπόλεμο”. Αυτό εννοούμε όταν λέμε “ανοσολογικό δάνειο”», σημειώνει.

Τα νοσοκομεία, οι Παθολογικές, Πνευμονολογικές και Παιδιατρικές Κλινικές γεμίζουν. Αντίστοιχα και στα ελληνικά σπίτια οι άνθρωποι που νοσούν από κάποια ίωση και υποφέρουν από πυρετό, βήχα και συνάχι είναι εκατοντάδες. Η επιδημία των εποχικών ιώσεων έχει περάσει από τα νεαρότερα άτομα στους πιο ηλικιωμένους.

«Αυτή τη στιγμή στα σπίτια στην ελληνική κοινωνία υπάρχει μια μετατόπιση της επιδημίας γρίπης από τα νέα άτομα περισσότερο προς τους μεγάλους», περιγράφει ο Νίκος Τζανάκης και συνεχίζει: «Τόσο η επιστροφή στα σχολεία τον προηγούμενο μήνα όσο και οι νέοι που πέρασαν τη γρίπη την έχουν μεταφέρει τώρα στους ηλικιωμένους. Κάποιοι από τους οποίους μάλιστα έχουν εμβολιαστεί το φθινόπωρο, με αποτέλεσμα να έχουν τώρα μικρή εμβολιαστική κάλυψη. Ανεμβολίαστοι, υπερήλικες και όσοι έχουν σοβαρά συνοδά νοσήματα κάνουν σοβαρές λοιμώξεις από τη γρίπη και κάποιοι οδηγούνται στο νοσοκομείο», επισημαίνει.

Στη ΜΕΘ οδηγούνται ηλικιωμένοι ακόμη και από RSV, τονίζει ο επιστήμονας. «Η μοναδική ιογενής λοίμωξη που μπήκε φέτος στη Μονάδα με τραχειοστομία και βαριά κλινική εικόνα ήταν από συγκυτιακό ιό RSV μια 73χρονη γυναίκα. Η συγκεκριμένη ασθενής, η οποία πάσχει και από Χρόνια Αναπνευστική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), διαγνώστηκε με RSV και εκδήλωσε βαρύτατη νόσο. Μπήκε στη Μονάδα και έκατσε αρκετές μέρες διασωληνωμένη», προσθέτει.

Πίεση στα νοσοκομεία

Την προηγούμενη Πέμπτη (25.01.24) ανακοινώθηκε από τον ΕΟΔΥ πως η νόσος Covid-19 παρουσιάζει κάμψη, ενώ η γρίπη βρίσκεται σε μεγάλη έξαρση. Σε μία εβδομάδα καταγράφηκαν 9 νέα σοβαρά κρούσματα γρίπης με νοσηλεία σε ΜΕΘ και 7 νέοι θάνατοι . Συνολικά από την αρχή της επιδημίας γρίπης τον Νοέμβριο, νοσηλεύτηκαν 94 άτομα σε ΜΕΘ και καταγράφηκαν 32 θάνατοι.

Οι περισσότεροι ασθενείς, πάντως, που έχουν προσβληθεί από Η1Ν1 εισάγονται σε απλές κλίνες. Παρουσιάζουν δυνατό πονοκέφαλο, πυρετό και μεγάλη καταρροή. Συνήθως ο πυρετός είναι πολύ υψηλός, φτάνει και ξεπερνάει τους 39 και 39,5 βαθμούς. Διαρκεί δε από 3 έως 5 ημέρες.

«Η φετινή γρίπη έχει υψηλούς πυρετούς, μεγάλη κακουχία, με ανθρώπους να λένε ότι δεν μπορούσαν να σηκωθούν από το κρεβάτι», δήλωσε (ΣΚΑΪ) και η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ, Ματίνα Παγώνη. Και εξήγησε: «Αυτή την κλινική εικόνα της γρίπης δεν την έχουμε συναντήσει πάρα πολλές φορές. Τα περιστατικά που πέρασαν γρίπη πέρασαν πολύ δύσκολα. Συγκριτικά φέτος με προηγούμενες χρονιές έχουν αυξηθεί οι νοσηλείες για γρίπη», σημείωσε.

Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια πίεση στις Παθολογικές, Παιδιατρικές και Πνευμονολογικές Κλινικές από εμπύρετες λοιμώξεις του αναπνευστικού με επιπλοκές και πολλές φορές και ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους χρειάζεται υποστήριξη με προηγμένα συστήματα οξυγονοθεραπείας ή υποστήριξης της αναπνοής προκειμένου να τα καταφέρουν οι ασθενείς αυτοί, επισημαίνει ο καθηγητής Τζανάκης.

«Υπάρχουν περιστατικά που πάνε προς τις ΜΕΘ, αλλά δεν μπορώ να πω ότι αυτή τη στιγμή η κατάσταση βρίσκεται σε επίπεδα που δεν μπορούμε να τα διαχειριστούμε», τονίζει και προσθέτει πως θα πρέπει να συνηθίσουμε αυτήν την κατάσταση και τους επόμενους χειμώνες και γι’ αυτό θα πρέπει να δώσουμε βαρύτητα στον εμβολιασμό.

«Θα πρέπει να πάρουμε στα σοβαρά τα επόμενα 3 με 4 χρόνια το θέμα των αναπνευστικών λοιμώξεων. Ωστόσο, πρέπει να επικεντρωθούμε στους εμβολιασμούς. Γιατί είναι πολύ καλύτερο να έρθει κάποιος σε επαφή και να έχει “ετοιμοπόλεμο” ανοσοποιητικό όντας εμβολιασμένος και προστατευμένος από το να έρθει σε επαφή με αυτούς τους ιούς στη μεταπανδημική εποχή χωρίς να είναι εμβολιασμένος. Η επιστροφή του ανοσολογικού δανείου στο οποίο προαναφέρθηκα πρέπει να είναι με τις λιγότερες δυνατές συνέπειες και όχι με “πανωτόκια”», σημειώνει.

23 θάνατοι από στρεπτόκοκκο 

Απανωτά περιστατικά διεισδυτικού στρεπτόκοκκου σε παιδιά και ενήλικες συμπληρώνουν το «παζλ» της επιβάρυνσης από σοβαρές λοιμώξεις και σπείρουν τον πανικό στους γονείς.

Τελευταία «θύματα» του στρεπτόκοκκου, ένα 9χρονο κοριτσάκι από το Διδυμότειχο που προσβλήθηκε από στρεπτόκοκκο της ομάδας Α και έκανε τη διεισδυτική νόσο iGAS με κεραυνοβόλο εξέλιξη και κατάληξη σε θάνατο, αλλά και ένας 28χρονος από τη Λάρισα, ο οποίος προσβλήθηκε από τον στρεπτόκοκκο granulicatella adiacens, υπέστη ανακοπή και οδηγήθηκε στο θάνατο στο Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» της Θεσσαλονίκης. Συνολικά έχουν καταγραφεί 23 θάνατοι, εκ των οποίων 11 παιδιά.

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει φαρυγγοαμυγδαλίτιδα (strep throat), πυρετό και δερματικό εξάνθημα γνωστό ως οστρακιά. Εάν εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος, στους πνεύμονες, στους βαθείς μυς και στον λιπώδη ιστό, ενδέχεται να οδηγήσει σε σηπτικό σοκ και θάνατο.

Οι επιστήμονες ακόμη δεν γνωρίζουν τι είναι αυτό που κάνει μια απλή λοίμωξη από στρεπτόκοκκο να εξελίσσεται σε iGAS, αναφέρει στον «Ελεύθερο Τύπο» η καθηγήτρια Παιδιατρικής και Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας, διευθύντρια της Β’ Παιδιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», Μαρίζα Τσολιά.

«Κάποιες αναλύσεις δείχνουν ότι είναι συγκεκριμένος υποτύπος στα περισσότερα σοβαρά περιστατικά. Αλλά δεν έχουμε γνώση γιατί κάποια στελέχη κάνουν τόσο διεισδυτική νόσο σε ορισμένα άτομα. Αν σκεφτείτε ότι ένα 10% των παιδιών, μπορεί και 20% των παιδιών το χειμώνα είναι αποικισμένο με στρεπτόκοκκο στο λαιμό. Δεν υπάρχει απάντηση γιατί γίνεται αυτό. Είμαστε σε αναζήτηση», αναφέρει και προσθέτει, ωστόσο, πως οι γονείς θα πρέπει να μην πανικοβάλλονται γιατί τα περιστατικά αυτά δεν είναι συχνά.

«Πολλές φορές με αυτές τις βαριές λοιμώξεις ξεκινάν όλα με μία ίωση. Και η ίωση ρίχνει την άμυνα του οργανισμού και δευτερογενώς εισβάλλει ένα επιθετικό βακτήριο, όπως είναι ο στρεπτόκοκκος, όπως ο μηνιγγιτιδόκοκκος, ο πνευμονιόκοκκος», τονίζει.

ΣΕ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ Β. ΕΛΛΑΔΑ

Επανεμφάνιση της ιλαράς με τρία επιβεβαιωμένα κρούσματα

Μέσα σε όλα, οι αρμόδιες υγειονομικές Αρχές έχουν σημάνει συναγερμό και για την ιλαρά. Κι αυτό καθώς εντοπίστηκαν 2 επιβεβαιωμένα κρούσματα στην Κρήτη και ένα ακόμη στη Βόρεια Ελλάδα, ενώ η νόσος ανήκει σε αυτές που έχουν εξαλειφθεί λόγω του εμβολιασμού. Ακόμη δύο περιστατικά διερευνώνται ως «ύποπτα».

Να σημειωθεί πως τα έτη 2022 και 2023 δεν είχε αναφερθεί στη χώρα μας κανένα κρούσμα ιλαράς. Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), μετά από αναφορές για έξαρση στη Ρουμανία με περισσότερα από 3.000 δηλωθέντα κρούσματα, στη Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστρία, συνέστησε ομάδα εργασίας με απόφαση της αν. υπουργού Υγείας, Ειρήνης Αγαπηδάκη, και του προέδρου του ΕΟΔΥ, καθ. Χ. Χατζηχριστοδούλου, υπό το συντονισμό της καθηγήτριας Παιδιατρικής, Βάνας Παπαευαγγέλου.

«Η ιλαρά είναι βέβαια λίγο διαφορετική στη μετάδοσή της από τις αναπνευστικές λοιμώξεις», σημειώνει ο καθηγητής Νίκος Τζανάκης και εξηγεί: «Συσχετίζεται, επίσης, κι αυτό το πρόβλημα με την πανδημία, γιατί δεν ακολουθήθηκε συστηματικά το εμβολιαστικό πρόγραμμα κατά της ιλαράς τα προηγούμενα χρόνια. Αυτό το εμβολιαστικό “κενό” αυτή τη στιγμή είναι επίσης ένα ανοσολογικό δάνειο που πρέπει να πληρωθεί», σημειώνει ο ίδιος.

Ο ΕΟΔΥ κινητοποιήθηκε λόγω της υψηλής μεταδοτικότητας του νοσήματος και της σοβαρής πιθανότητας επιδημίας, με σκοπό την ενίσχυση της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού.

Σε συνεργασία με τη ΜΚΟ «Υγεία για Ολους» ξεκινά μαζικούς εμβολιασμούς σε καταυλισμούς Ρομά με τη συνδρομή των ΚΟΜΥ. Για το σκοπό αυτό, ο ΕΟΔΥ θα προμηθευτεί 10.000 εμβόλια ιλαράς-ερυθράς-παρωτίτιδας.

Ολες οι ιώσεις μπορεί να μην έχουν σημαντικές επιπτώσεις αν προσέξουμε ορισμένα πράγματα, καταλήγει ο καθηγητής. «Να εμβολιάσουμε τους ανθρώπους με όλα τα εμβόλια που υπάρχουν για τους αναπνευστικούς ιούς και υπάρχουν τρία εμβόλια για τη γρίπη, τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (RSV) και βεβαίως για τον κορονοϊό, ενώ υπάρχει και το εμβόλιο της ιλαράς, το οποίο πρέπει να γίνει σε όλα τα άτομα σε παιδική ηλικία».