Γράφει ο Ιωάννης Παληός*

Και αυτή η προσοχή πρέπει να είναι μεγαλύτερη όταν πρόκειται για την προστασία της καρδιάς μας. Διότι ο φόβος για τον Covid-19 μπορεί να επισκιάσει την ανησυχία για την καρδιά, να στρέψει αλλού την προσοχή, να ωθήσει σε υποτίμηση συμπτωμάτων που σε άλλες εποχές θα έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου και, εν τέλει, η ίδια η λοίμωξη από Covid-19 να προκαλέσει πλήθος σοβαρών προβλημάτων στην καρδιά ή να επιβαρύνει τα ήδη υπάρχοντα. Γι’ αυτό και είναι επιβεβλημένο να τηρούνται ευλαβικά κάποιες απλές και συγκεκριμένες οδηγίες.

Γιατί ο νέος αυτός κορονοϊός είναι πιο επικίνδυνος για τους καρδιοπαθείς

• Εχει μεγαλύτερη μεταδοτικότητα.
• Εχει μεγαλύτερη διάρκεια επιβίωσης.
• Εχει μεγαλύτερη τοξικότητα (πνευμονία, ARDS).
• Δεν υπάρχει ακόμα εμβόλιο γι’ αυτόν.
• Δεν υπάρχει ακόμα ειδική θεραπεία.

Τι πρόβλημα μπορεί να δημιουργήσει ο Covid-19 στην καρδιά

Από τα επιδημιολογικά δεδομένα που έχουν συλλεχθεί τους τελευταίους τρεις μήνες, κυρίως μέσα από τις ΜΕΘ, προκύπτει ότι οι πιο συχνές καρδιολογικές επιπλοκές που συνδέονται με τον Covid-19 είναι: οξεία μυοκαρδίτιδα, οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, απορρύθμιση προϋπάρχουσας καρδιακής νόσου (καρδιακή ανεπάρκεια, πνευμονική υπέρταση, αρρυθμίες, αρτηριακή υπέρταση κ.λπ.).

Πώς σχετίζεται η οξεία μυοκαρδίτιδα με τον νέο κορονοϊό

H οξεία μυοκαρδίτιδα είναι οξεία μυοκαρδιακή βλάβη που δημιουργείται είτε από την τοξικότητα του ιού είτε από την ανοσολογική απάντηση του οργανισμού στον ιό (οξεία φλεγμονή του μυός της καρδιάς).

Ποια συμπτώματα μας «καθοδηγούν» προς τη διάγνωση οξείας μυοκαρδίτιδας

Συνήθως, η μυοκαρδίτιδα εμφανίζεται μετά από λοίμωξη του αναπνευστικού ως πόνος στο θώρακα. Κατά τον έλεγχο που ακολουθεί παρατηρείται παθολογικό ηλεκτροκαρδιογράφημα που επιβεβαιώνεται με εξετάσεις αίματος (τροπονίνη). Οσον αφορά στις απεικονιστικές εξετάσεις, η καλύτερη μέθοδος για τη διάγνωση της μυοκαρδίτιδας είναι η μαγνητική τομογραφία καρδιάς.
Πρέπει να έχουμε πάντα υπόψη ότι ο παθοφυσιολογικός μηχανισμός δημιουργίας της καρδιακής βλάβης είναι πολύπλοκος. Σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν η συστηματική φλεγμονώδης απάντηση του οργανισμού μας στη νόσο και οι διαταραχές του ανοσοποιητικού που εμφανίζονται με την πρόοδο της νόσου. Γι’ αυτό και πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στις κλινικές εξετάσεις.

Ποιοι ασθενείς με καρδιολογικά προβλήματα ανήκουν στις λεγόμενες «ευπαθείς ομάδες»

Πέντε κατηγορίες ασθενών με προβλήματα καρδιολογικής φύσης βρίσκονται στη «ζώνη πυρός» του νέου κορονοϊού:

1. Ασθενείς με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια.
2. Ασθενείς με σοβαρή πνευμονική υπέρταση.
3. Ασθενείς με σύμπλοκες συγγενείς καρδιοπάθειες.
4. Ασθενείς με πρόσφατο έμφραγμα του μυοκαρδίου ή σοβαρή στεφανιαία νόσο (προερχόμενοι από επέμβαση bypass ή τοποθέτηση stent).
5. Ασθενείς με σοβαρές μυοκαρδιοπάθειες όπως διατατική μυοκαρδιοπάθεια, υπερτροφική αποφρακτική μυοκαρδιοπάθεια, αρρυθμιογόνο δυσπλασία κ.λπ.

Σχετικά με την αρτηριακή υπέρταση, που είναι πολύ συχνό καρδιολογικό πρόβλημα:

• Δεν υπάρχει καθαρή απόδειξη ότι η υπέρταση αυτή καθαυτή συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο λοίμωξης Covid-19. Η αυξημένη ηλικία συσχετίζεται όμως με αυξημένο επιπολασμό αρτηριακής υπέρτασης.
• Σε υπερτασικούς ασθενείς με λοίμωξη Covid-19, η θεραπεία με αναστολείς μετατρεπτικού ενζύμου αγγειοτενσίνης ή αναστολείς των υποδοχέων αγγειοτενσίνης 2 πρέπει να συνεχίζεται κανονικά υπό τις οδηγίες των ιατρών.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται σε ασθενείς με γνωστή καρδιακή ανεπάρκεια, οι οποίοι οφείλουν να παρακολουθούν το σωματικό τους βάρος, τα συμπτώματα και σημεία απορρύθμισης της κατάστασής τους (όπως η εμφάνιση δύσπνοιας, ευκολότερης κόπωσης, οιδημάτων στα κάτω άκρα και δυσκολίας κατάκλισης λόγω αναπνευστικής δυσπραγίας) και, στο παραμικρό από τα παραπάνω συμπτώματα, να επικοινωνήσουν με τον θεράποντα ιατρό τους.

Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία συνιστά:

• Αποφυγή των συναθροίσεων, συχνό πλύσιμο των χεριών, αποφυγή άσκοπων μετακινήσεων.
• Οχι άσκοπες επισκέψεις σε νοσοκομεία και ιατρεία εάν δεν υπάρχουν συμπτώματα, και αναβολή του τακτικού ελέγχου για τους επόμενους μήνες.
• Απόλυτη συμμόρφωση με τη φαρμακευτική θεραπεία για την καρδιακή ανεπάρκεια, τον σακχαρώδη διαβήτη, την αρτηριακή υπέρταση κ.λπ., ούτως ώστε να μειωθεί η πιθανότητα επανεισαγωγής στο νοσοκομείο.
• Υγιεινή διατροφή και διαβίωση με αποφυγή του αλατιού και του καπνίσματος.
• Εάν παρουσιαστούν οξέα συμπτώματα (π.χ. θωρακικό άλγος, δύσπνοια ή ζάλη με αίσθημα παλμών), επικοινωνούμε με τον θεράποντα ιατρό μας. H οδηγία «Μην πηγαίνετε στο νοσοκομείο» δεν ισχύει για ασθενείς με ύποπτα συμπτώματα (πόνος στο στήθος, δύσπνοια), που οφείλουν να επικοινωνήσουν αμέσως με τον θεράποντα ιατρό τους ή να καλέσουν το 166 για βοήθεια.

Προσέχουμε, χωρίς να ξεχνάμε ότι «η στεφανιαία νόσος εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια αιτία θνησιμότητας παγκοσμίως».

*Ο Ιωάννης Παληός είναι Διευθυντής Μαγνητικής Τομογραφίας Καρδιάς στο Metropolitan Hospital

Από το ένθετο ΥΓΕΙΑ που κυκλοφορεί με τον Ελεύθερο Τύπο