«Αυτό είναι το πρόβλημα του ελληνικού ποδοσφαίρου. Είναι μία κλίκα. δεν βλέπετε τι γίνεται; Για την ΕΠΟ μαλώνουν, οι ίδιοι και οι ίδιοι, τα ίδια και τα ίδια. Το ελληνικό ποδόσφαιρο είναι εγκλωβισμένο σ΄ένα σύστημα και αυτός είναι ο λόγος που δεν μπορεί ν΄αναπτυχθεί», δηλώνει ο Γιάννης Τοπαλίδης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και δεν μασάει τα λόγια του…
Ο Γιάννης Τοπαλίδης γεννήθηκε στις 24 Νοεμβρίου 1962 στην Στουτγκάρδη και είναι ποντιακής καταγωγής. Ηλθε στην Ελλάδα για τα σχολικά χρόνια και στη συνέχεια επέστρεψε στην Γερμανία για να ασχοληθεί με το ποδόσφαιρο. Αγωνίσθηκε ως μέσος και το 1983 κατέκτησε με την Μπούρστατ το πρωτάθλημα στη Γ` κατηγορία. Από το 1992 και για δύο χρόνια είναι παίκτης-προπονητής στην Αϊντραχτ Εσλινγκεν (Δ` κατηγορία) και το 1994 αποκτά με άριστα το δίπλωμα UEFA Prο, έχοντας φοιτήσει στις φημισμένες σχολές του Μάιντς και της Κολωνίας.
Το 1998, προσλήφθηκε στο προπονητικό επιτελείο της Χέρτα Βερολίνου, ως ανιχνευτής ταλέντων και ως αναλυτής αντιπάλων. Ακολούθησε η δεκαετής θητεία του ως βοηθός του Οτο Ρεχάγκελ στην εθνική Ελλάδας, με αποκορύφωμα την μεγαλύτερη έκπληξη στην Ιστορία του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, την κατάκτηση του EURO 2004 στα γήπεδα της Πορτογαλίας. Σήμερα, στα 54 χρόνια του, έχει δύο παιδιά που ζουν στη Γερμανία, παρακολουθεί από κοντά το ποδόσφαιρο, εργάζεται ως προπονητής -με τελευταίο σταθμό την πρώτη κατηγορία του Ιράν- και θέλει να δουλέψει στην Ελλάδα…
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ κάλεσε τον έμπειρο τεχνικό στα γραφεία της οδού Τσόχα 36, προκειμένου να δει από κοντά πως «βγαίνει» η νέα αθλητική ιστοσελίδα, αλλά και για να εκθέσει τις απόψεις του για το ποδόσφαιρο με αφορμή το EURO της Γαλλίας. Ωστόσο, η συνέντευξη εξελίχθηκε σε «ποταμό», με τον Γιάννη Τοπαλίδη «ν΄ανοίγει την καρδιά του». Ο επί δεκαετία μοναδικός συνεργάτης του Οτο Ρεχάγκελ, μιλάει για “κλίκα στο ελληνικό ποδόσφαιρο” και αποκαλύπτει τι είπε ο Γιώργος Καραγκούνης στους συμπαίκτες του πριν τον ιστορικό προημιτελικό του EURO 2004 με την Γαλλία, καθώς επίσης και τα μυστικά που οδήγησαν στη μεγαλύτερη έκπληξη του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Κάνει λόγο για αμφίδρομη αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση και τον συνδυασμό τους με καλό προπονητή, καλούς παίκτες και ιδανική ψυχολογία. Χαρακτηρίζει έκπληξη του EURO 2016 την Κροατία και εκτιμά ότι δεν υπάρχει ξεκάθαρο φαβορί στην διοργάνωση.
Η γνωριμία με τον Οτο Ρεχάγκελ
θα ότι ανέλαβε την εθνική Ελλάδας. Το δικό μου όνειρο, ήταν να πάρω το δίπλωμα προπονητικής και να δουλέψω στην πατρίδα», θυμάται με νοσταλγία ο Τοπαλίδης και συνεχίζει: «Ενας συνεργάτης μου στη Χέρτα, μου είπε ότι θα ήμουν ο ιδανικός συνεργάτης του Ρεχάγκελ. Το σκέφτηκα λίγο και τον ρώτησα εάν έχει κάποια επαφή. Μου απάντησε καταφατικά και κατάφερα να στείλω το βιογραφικό μου στον “κολλητό” του Ρεχάγκελ. Δύο ημέρες μετά το 5-1 στη Φινλανδία, πήγαινα να δω εναν αγώνα επόμενου αντιπάλου της Χέρτα. Χτύπησε το τηλέφωνό μου, απάντησα και άκουσα: «Κύριε Τοπαλίδη, εδώ Οτο Ρεχάγκελ». Σάστισα και σκέφτηκα ότι κάποιος από τους φίλους μου, μού κάνει πλάκα. Ευτυχώς δεν τον …έβρισα. Ηταν όντως ο κόουτς και μου ζήτησε να συναντηθούμε σε δύο ημέρες στο Βερολίνο. Πήγα, μιλήσαμε -παρουσία και της συζύγου του- η συζήτηση ήταν πολύ καλή και μου είπε θα σας ενημερώσω. Μετά από πέντε ημέρες με κάλεσε και μου είπε πάμε να παίξουμε με την Αγγλία (σ.σ. το 2-2) και να τα πούμε. Αυτό ήταν. Μέσα μου ήξερα ότι θα συνεργασθούμε. Οπως κι έγινε. Την συνέχεια την ξέρετε λίγο, πολύ»…
-Κύριε Τοπαλίδη, ποια είναι τα συμπεράσματα μετά την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του EURO; Υπάρχει κάποια ομάδα που κάνει την διαφορά;
«Νομίζω ότι λόγω του ότι ήταν πάρα πολλές οι ομάδες και προκρίθηκαν και οι τέσσερις καλύτεροι τρίτοι, δεν ήταν το επίπεδο όπως το περίμενα, όπως θα συνέβαινε αν ήταν μόνο 16 οι φιναλίστ. Πιστεύω ότι η διοργάνωση έχει πολύ καλές ομάδες. Η Κροατία ξεχωρίζει, έχει παίκτες παγκόσμιας κλάσης. Οπως και το Βέλγιο που δεν μπήκε καλά, αλλά πιστεύω ότι θα πάει καλύτερα. Οπως βέβαια και τα κλασικά φαβορί, όπως η Γερμανία, η Ισπανία, η Γαλλία και η Αγγλία. Ωστόσο η έκπληξη είναι η Κροατία. Βέβαια τώρα στην φάση των “16”, κάποιοι θα αποκλεισθούν μοιραία, αφού θα χρειασθεί να παίξουν μεταξύ τους».
-Είδαμε το Βέλγιο και την Γερμανία, τους Βίλμοτς και Λεβ να αλλάζουν αγωνιστικό προσανατολισμό. Ποσο σημαντικό ειναι για έναν προπονητη να αναγνωρίζει μια λανθασμένη επιλογή;
«Οι κινήσεις που έκαναν ήταν πολύ σωστές. Επειδή παρακολουθώ από κοντά την εθνική Γερμανίας, το κλίμα πριν την διοργάνωση ήταν πως θα πρέπει να παίξει με κλασικό σέντερ φορ. Οι ομάδες που παράγουν ποδόσφαιρο, πρέπει να έχουν σέντερ φορ περιοχής. Βλέπουμε το παράδειγμα της Μπαρτσελόνα με τον Σουάρες και τα τέρματα που σημείωσε. Ο Λεβ αναγνώρισε το λάθος του και το παραδέχθηκε. Είπε μάλιστα, ότι στο εξής θα παίζει με τον Γκόμεζ μέσα στην περιοχή. Επίσης στο Βέλγιο, που έχει εξαιρετικούς παίκτες όπως ο Αζάρ, ο Καράσκο και ο Ντε Μπρόιν, για τον οποίο, από τότε που έπαιζε στην Βόλφσμπουργκ, θεωρώ ότι είναι ο κορυφαίος στον κόσμο αναφορικά με τις ασίστ. Ενας προπονητής που καταλαβαίνει ότι κάτι δεν του “βγήκε”, πρέπει να κάνει διορθωτικές κινήσεις».
-Υπάρχουν μυστικά για μία επιτυχημένη πορεία σε μια κορυφαία διοργάνωση;
«Δεν ξέρω εάν υπάρχουν μυστικά, αλλά υπάρχουν συστατικά. Πρέπει οπωσδήποτε να κάνεις πολύ καλή προετοιμασία όσον αφορά τους αντιπάλους. Χρειάζεται να τους αναλύεις διεξοδικά, πλήρως, με κάθε λεπτομέρεια. Ασφαλώς είναι σημαντικό να έχεις έναν πάρα πολύ καλό προπονητή και φυσικά καλούς παίκτες. Οπως εμείς είχαμε την τύχη να συνεργασθούμε με μία εξαιρετική φουρνιά του ελληνικού ποδοσφαίρου».
-Η κατάκτηση του EURO το 2004 είναι η μεγαλύτερη έκπληξη στην Ιστορία του ποδοσφαίρου. Τα τελευταία 40 χρόνια αντίστοιχο φαινόμενο έχει εμφανισθεί άλλες τρεις φορές. Αρχικά η Νότιγχαμ Φόρεστ του Μπράιαν Κλαφ, που ανέβηκε από την Β` κατηγορία, πήρε το πρωτάθλημα Αγγλίας και δύο Κύπελλα Πρωταθλητριών, εν συνεχεία η Καϊζερλάουτερν του …Οτο Ρεχάγκελ που ανέβηκε στην μπουντεσλίγκα και κατέκτησε τον τίτλο, και η Λέστερ με τον Κλαούντιο Ρανιέρι, που έφυγε με συνοπτικές διαδικασίες και ως αποτυχημένος από την Ελλάδα και κατέκτησε την Premier League. Πώς μπορεί να συμβεί αυτό;
«Οσον αφορά εμάς, από τις πρώτες ημέρες που αναλάβαμε την εθνική, πιστεύαμε πάρα πολύ σ΄αυτήν την ομάδα. Δώσαμε στους παίκτες να καταλάβουν ότι είναι παρα πολύ καλή ομάδα. Το ήξεραν ότι είναι καλοί παίκτες, αλλά είναι διαφορετικό να στο λέει ένας Ευρωπαίος προπονητής. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα: αφού προκριθήκαμε, κάποιος παλιός παίκτης είπε ότι θα εξευτελισθούμε στην Πορτογαλία. Είπα στον Ρεχάγκελ ότι ειπώθηκε αυτό και μου απάντησε: “άφησε τον να λέει ό,τι θέλει. Εμείς έχουμε καλή ομάδα και αποκλείεται να γίνει αυτό”. Δεν είπε ότι θα πάρουμε το κύπελλο, αλλά ήταν σαφής και απόλυτος, ότι δεν πρόκριται να διασυρθούμε. Τότε ρίχναμε την ομάδα στο γήπεδο και δεν πιστεύαμε ποτέ ότι θα χάσουμε. Μπορεί να συνέβαινε. Να ερχόταν έτσι το ματς και να χάναμε. Αλλά όταν μπαίναμε μέσα δεν πιστεύαμε ποτέ ότι μπορεί να χάσουμε. Υπήρχε αμφίδρομη επιστοσύνη, ένα πολύ μεγάλο δέσιμο. Και φυσικά το πιο σημαντικό, όχι μόνο στο ποδόσφαιρο, αλλά και στη ζωή μας, είναι η ψυχολογία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Γιώργος Καραγκούνης. Παραμονές του προημιτελικού με τη Γαλλία, πιστεύανε άλλοι λίγο, άλλοι περισσότερο, σε μία καλή εμφάνιση. Και σε κάποια στιγμή γυρνάει ο Καραγκούνης και μας λέει: “ποια Γαλλία ρε; Θα τους νικήσουμε. Ηρθε η ώρα τους”. Και τότε η Γαλλία ήταν επί 2-3 χρόνια αήττητη. Αυτό το κλίμα το δημιουργεί ο προπονητής και εξελίσσεται, αναπτύσσεται και ειδικά με τα καλά αποτελέσματα, γιγαντώνεται. Αυτή η ομάδα έκανε κάτι εκπληκτικό. Πήγε και νίκησε μέσα στην Ισπανία, σ΄έναν αγώνα καθοριστικό και κρίσιμο και για τον αντίπαλο. Αυτό το έχουν καταφέρει ελάχιστες ομάδες στον πλανήτη. Και να λάβετε υπ΄όψιν σας ότι στο EURO 2004 εμείς πήγαμε με προπονητή και βοηθό. Δεν υπήρχε ούτε γυμναστής, ούτε προπονητής τερματοφυλάκων, ούτε κανένας άλλος. Οταν την περίοδο 1958-1962, η Βραζιλία είχε δεκαμέλες τεχνικό επιτελείο»…
-Οι παίκτες κάνουν τον προπονητή ή ο προπονητής τους παίκτες;
«Νομίζω και τα δύο. Χρειάζονται καλοί παίκτες, αλλά είναι απαραίτητος και ένας καλός προπονητής. Είναι κάτι που βλέπουμε και στο υψηλό επίπεδο, σε ομάδες όπως η Μπάγερν Μονάχου, η Ρεάλ Μαδρίτης και η Μπαρτσελόνα. Σίγουρα και τα δύο παίζουν σημαντικό ρόλο, αλλά εγώ νομίζω, ότι το πιο σημαντικό είναι οι καλοί παίκτες».
-Ηρθε στην Ελλάδα ο Ρανιέρι, έφυγε όπως έφυγε και πήρε το πρωτάθλημα στην Αγγλία. Ηρθε στην Ελλάδα ο Ρεχάγκελ με τον Τοπαλίδη, πήρατε το EURO και μετά τι; Υπήρξε κάποια πρωτοβουλία συνεργασίας για την συνέχεια του έργου και της προσπάθειας;
«Σε ό,τι αφορά τον Ρανιέρι, είναι σίγουρο ότι έπεσαν γύρω του κάποιοι που προσπάθησαν να τον επηρεάσουν στις επιλογές. Αυτό ήταν ένα μεγάλο λάθος, γιατί έτσι χάνεις την εμπιστοσύνη από τους παίκτες που μένουν εκτός. Εγινε ένα αλαλούμ μέσα στην ομάδα. Επίσης, θα έπρεπε να έχει έναν Ελληνα προπονητή κοντά του, να τον στηρίζει, εκτός από το επιτελείο του. Εναν Ελληνα εχέμυθο και έμπιστο. Οπως έκανα εγώ με τον Ρεχάγκελ. Δεν του έκανα καμία… μπαμπεσιά, ήμουν πάντα υπέρ του. Κι έχουμε διατηρήσει αυτήν την, “συγγενική” θα την χαρακτήριζα, σχέση. Οσον αφορά εμάς, όταν αναλάβαμε την εθνική και πήραμε και το EURO και κάτσαμε σχεδόν δέκα χρόνια στην ομάδα, εγώ ήξερα ότι όταν σταματήσω από την εθνική, θα τελειώσει το ποδόσφαιρο για εμένα στην Ελλάδα. Το έβλεπα, το καταλάβαινα. Δεν με αιφνιδίασε τίποτα. Εδώ είναι μία κλίκα το ποδόσφαιρο. Δεν είναι όπως είναι αλλού. Οι ίδιοι και οι ίδιοι. Και αυτό είναι το μεγαλύτερο λάθος του ελληνικού ποδοσφαίρου, λόγω του ότι δεν βγάζουμε παίκτες. Αυτούς που παίζουν στην Ελλάδα, κάποιοι τους προπονούν. Για να μην βγάζουμε παίκτες, κάποιοι δεν τους προπονούν. Κάτι λάθος γίνεται. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Η Ισλανδία έχει πληθυσμό 330.000 κατοίκους και σήμερα είναι στο EURO και μάλιστα στους “16”. Εκεί οι άνθρωποι, επένδυσαν στο ποδόσφαιρο. Κατήρτισαν επιστημονικά, εκπαίδευσαν τους προπονητές τους. Εφτιαξαν ακόμη και κλειστά γήπεδα ποδοσφαίρου για να παίζουν όλον τον χρόνο, επειδή δεν το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες. Σήμερα στην Ισλανδία όλα τα παιδιά προπονούνται από εξειδικευμένους και άρτια καταρτισμένους προπονητές. Προκρίθηκαν στον όμιλο με αντιπάλους Τουρκία, Τσεχία και Ολλανδία κι έμειναν εκτός Μουντιάλ 2014 από την Κροατία στα μπαράζ. Εμείς δεν βγάζουμε παίκτες όπως παλαιότερα, από τις αλάνες. Τωρα αυτό δεν υπάρχει, άρα πρέπει να έχεις καλούς προπονητές. Ποιον παίκτη έχουμε βγάλει τα τελευταία χρόνια, που να λέμε ότι είναι παικταράς; Κανέναν! Αυτό είναι το πρόβλημα του ελληνικού ποδοσφαίρου. Είναι μία κλίκα, δεν βλέπετε τι γίνεται; Για την ΕΠΟ μαλώνουνε, οι ίδιοι και οι ίδιοι, τα ίδια και τα ίδια. Το ελληνικό ποδόσφαιρο είναι εγκλωβισμένο σ΄ένα σύστημα και αυτός είναι ο λόγος που δεν μπορεί ν΄αναπτυχθεί. Και η καλύτερη απάντηση είναι η εξής: ούτε η εθνική σου ομάδα πέρασε, ο Παναθηναϊκός και ο ΠΑΟΚ αποκλείσθηκαν από την Γκαμπάλα, ο Ατρόμητος έμεινε έξω νωρίς και ο Ολυμπιακός, η καλύτερη ομάδα της χώρας, αποκλείσθηκε από την Αντερλεχτ. Και όλοι έλεγαν εύκολη κλήρωση. Ε, αν είναι εύκολη η κλήρωση, πέρνα»…
-Δώδεκα χρόνια μετά τον ανεπανάληπτο θρίαμβο και έξι μετά την αποχώρηση από την εθνική ομάδα, τι κάνει σήμερα ο Γιάννης Τοπαλίδης;
«Μέχρι πρόσφατα ήμουν στην πρώτη κατηγορία του Ιράν. Στην αρχή ως τεχνικός διευθυντής και στη συνέχεια ως προπονητής. Μου ζήτησε ο ιδιοκτήτης της ομάδας να αναλάβω την τεχνική ηγεσία και απάντησα θετικά, αφού έμεναν εννέα αγώνες για να τελειώσει η χρονιά. Εμένα μου φέρθηκαν καλά, αλλά υπάρχουν αρκετά προβλήματα. Και οικονομικής φύσεως, με τους παίκτες να μην πληρώνονται πάντα στην ώρα τους, αλλά και οι συνθήκες διαβίωσης δεν είναι καλές. Τώρα θέλω να μείνω εδώ και να δουλέψω στην Ευρώπη. Στην Γερμανία, στην Ελλάδα… θα δούμε τι θα προκύψει. Το βέβαιο είναι ότι θέλω να εργασθώ ως προπονητής».
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ