ΑΕΚ και ΠΑΟΚ, που αναμετρώνται απόψε στο ΟΑΚΑ σ’ ένα ντέρμπι με φόντο την αντιζηλία των δύο «δικεφάλων» για το στέμμα της Super League, έχουν στη διαδρομή των λίγο περισσότερων από εννιά δεκαετιών της Ιστορίας τους εκτός από τον ίδιο τόπο καταγωγής και το παρόμοιο έμβλημα (και για τους δύο σημείο αναφοράς η Βασιλεύουσα και το Βυζάντιο) και ουκ ολίγους κοινούς πρωταγωνιστές εντός και πλάι στον αγωνιστικό χώρο.

Οι διαδρομές Αθήνα – Θεσσαλονίκη (ή Νέα Φιλαδέλφεια – Τούμπα, αν προτιμάτε) και το αντίστροφο, είτε απευθείας είτε με ενδιάμεσους σταθμούς τις περισσότερες φορές, ξεκίνησαν στα δύσκολα χρόνια αμέσως μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και του Εμφυλίου. Γουίλιαμ Αρβανίτης (1938-46 ΠΑΟΚ, 1946-54 ΑΕΚ) και Γιώργος Μουρατίδης (1947-51 ΠΑΟΚ, 1951-55 ΑΕΚ) άνοιξαν το δρόμο. Ο πρώτος μετά την καθιέρωση της Α’ Εθνικής κατηγορίας στα τέλη της δεκαετίας του ’50 και ακολούθησε ανάλογα βήματα στα μέσα της αμέσως επόμενης ένας αείμνηστος (έφυγε από τη ζωή στις 7 Φεβρουαρίου 1999) ποδοσφαιριστής. Ο γεννημένος το 1939 και μεγαλωμένος στην Πτολεμαΐδα (το δημοτικό στάδιο της οποίας πήρε το όνομά του) αμυντικός μέσος Αιμίλιος Θεοφανίδης ξεκίνησε την καριέρα του από τον τοπικό Αρη. Για την απόκτησή του ενδιαφέρθηκαν αμφότεροι οι «Δικέφαλοι» και τελικά φόρεσε τη φανέλα και των δύο. Αρχικά της ΑΕΚ (1962-1964) ενώ συνέχισε στην ομάδα της Θεσσαλονίκης.

Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια για να γίνει κάτι ανάλογο αλλά από τη δεκαετία του ’80 και έπειτα ουκ ολίγοι και λίαν επιτυχημένοι, είτε από το ένα είτε από τ’ άλλο… δικέφαλο στρατόπεδο, πήραν… μεταθέσεις.
Ο Λάκης Στεργιούδας, επί χρόνια κάτω από τα δοκάρια της ΑΕΚ (1972-1983), ευτύχησε στη μία σεζόν του ως φύλακας άγγελος της εστίας του ΠΑΟΚ (1984-1985) να πανηγυρίσει το δεύτερο τίτλο των Θεσσαλονικέων στο εθνικό πρωτάθλημα. Μία και πλέον δεκαετία αργότερα τον μιμήθηκε ένας άλλος γκολκίπερ. Ο Ηλίας Ατματσίδης συνέδεσε επίσης το όνομά του έντονα με το «Δικέφαλο του Νότου» (251 συμμετοχές από το 1992 έως το 2002) πριν ανηφορίσει για μία 3ετία στο Βορρά αμέσως μετά.

Τη δεκαετία του ’80, τη σεζόν 1985-86, ο παίκτης των Θεσσαλονικέων Δημήτρης Πίττας κατηφόρισε στη Νέα Φιλαδέλφεια για να πανηγυρίσει το 1989 ένα πρωτάθλημα με την ΑΕΚ ενώ και οι Βασίλης Βασιλάκος (ΠΑΟΚ 1979-87) και Βασίλης Γεωργόπουλος (ΠΑΟΚ 1980-84) έκαναν κάτι ανάλογο για μία χρονιά (1997-88 και 1986-87 αντίστοιχα).

Αντίθετα, ο Παντελής Κωνσταντινίδης, ο οποίος αγωνίστηκε στην ΑΕΚ τη σεζόν 1993-1994 (χωρίς συμμετοχή πάντως στο πρωτάθλημα), όχι μόνο μεταπήδησε λίγα χρόνια αργότερα στον ΠΑΟΚ και έκανε λαμπρή καριέρα (1998-2002) αλλά και διατηρεί επί μακρό χρονικό διάστημα (το 2013) τη θέση του διευθυντή του ποδοσφαιρικού τμήματος της μακεδονικής ΠΑΕ στην οποία προηγούμενα ήταν τεχνικός διευθυντής.

Ο Πάρις Ζουμπούλης ήταν στον ΠΑΟΚ (1994-98) και πήγε στον άλλο «δικέφαλο» αμέσως μετά (1998-99) ενώ αξιομνημόνευτη είναι η πορεία του Τριαντάφυλλου Μαχαιρίδη, που πέραν των δύο ελληνικών «Δικεφάλων» (1996-1998 ΑΕΚ, 1998-99 ΠΑΟΚ), πήγε στη συνέχεια και στους «αετούς» της Λισαβόνας (Μπενφίκα 1999-2000). Τριπλά αετός έγινε και ένας πρωταθλητής Ευρώπης.

Ο Κώστας Κατσουράνης φόρεσε τη φανέλα της Ενωσης (2002-2006), στη συνέχεια πήγε επίσης στην Μπενφίκα πριν από το 2012 και επί δύο χρόνια έχει σταθμεύσει και στην Τούμπα (70 ματς, 8 γκολ και 7 ασίστ).

Δύο Αφρικανοί συμπεριλαμβάνονται επίσης στη λίστα. Οι Κόφι Αμπονσά (ΠΑΟΚ 2000-2003 και ΑΕΚ 2003-2004) και Ιφεάνι Ουντέζε (ΠΑΟΚ 2000-2002, 2003-2007 στην ΑΕΚ για μόλις πέντε ματς και επιστροφή αμέσως μετά στον πρώτο ως το 2012).

Πέρασμα από τις δύο ομάδες είχαν οι Ηλίας Αναστασάκος (ΑΕΚ 1998-2002, ΠΑΟΚ 2008-2009), Δημήτρης Μάρκος (1998-2000 ΑΕΚ, 2002-2005 ΠΑΟΚ) και Εντίνιο (2008-2009 ΑΕΚ, 2010 ΠΑΟΚ).

Στους πλέον γνωστούς και επιτυχημένους με τη φανέλα αμφότερων των «Δικεφάλων» παίκτες, οι Δημήτρης Ναλιτζής (ΠΑΟΚ 1999-2001, ΑΕΚ 2002-2004), Χρήστος Μαλαδένης (που μετά από λαμπρή 8ετή -1996 έως 2004- καριέρα στην ΑΕΚ -196 αγώνες, 42 γκολ-, το 2004 αποκτήθηκε από τον ΠΑΟΚ, στον οποίο είχε δοθεί δανεικός το 2003), αλλά και ο Κύπριος Γιάννης Οκκάς που μετά από εξαιρετική παρουσία στον ΠΑΟΚ (2000-2003) μεταγράφηκε στην ομάδα της Νέας Φιλαδέλφειας τη σεζόν 2003-2004 δίχως ανάλογα επιτεύγματα.

Αντίθετα, ο Καλαμαριώτης στην καταγωγή Βασίλης Μπορμπόκης το 1993 φόρεσε πρώτα τη φανέλα της ΑΕΚ πριν περάσει τη διετία 2000-2002 από τον ΠΑΟΚ μέσω του οποίου γύρισε ξανά στην Ενωση (2002-2004).

Διπλό πέρασμα από την τελευταία είχε και ο Ιταλός αμυντικός Μπρούνο Τσιρίλο (2005-2007 και 2013-2014) ενώ ενδιάμεσα είχε εξίσου σημαντικό πέρασμα και από τους Θεσσαλονικείς (2009-2012).

Σημαντική παρουσία είχε και ο Βασίλης Λάκης (ΑΕΚ 1998-2004 και 2005-2007 και ΠΑΟΚ 2007-2009), ενώ λίαν αγαπητός στους οπαδούς τους ήταν και ο Σέρβος Βλάνταν Ιβιτς (2004-2007 στην ΑΕΚ, 2008-2012 στον ΠΑΟΚ, με τον οποίο σε 103 αγώνες σημείωσε 20 γκολ), ενώ στη συνέχεια διατέλεσε τεχνικός τόσο της Κ20 όσο και από τον Μάρτιο του 2016 ως και τον Ιούνιο του 2017 της πρώτης ομάδας των Μακεδόνων.

Ανάλογη λατρεία γνώρισε και ο Παντελής Καφές (1997-2003 στον ΠΑΟΚ και 2007-2012 στην ΑΕΚ).

Η πιο πρόσφατη προσθήκη στην κοινή λίστα είναι ο Λάζαρος Χριστοδουλόπουλος που ξεκίνησε την επαγγελματική του καριέρα το 2004 στον ΠΑΟΚ (με 4ετή θητεία), αλλά από το καλοκαίρι του 2016 μέχρι και σήμερα είναι αστέρας της ΑΕΚ.

Φινάλε με το μεγαλύτερο αναμφίβολα όνομα που τίμησε τη φανέλα των δύο «Δικεφάλων».

Πρόκειται για τον εμβληματικό αρχηγό της αξεπέραστης Εθνικής ομάδας, πρωταθλήτριας Ευρώπης το 2004, Θοδωρή Ζαγοράκη που έκανε τεράστια καριέρα στον ΠΑΟΚ (1993-1998), πριν επαναπατριστεί, έπειτα το εξίσου σπουδαίο του πέρασμα από τη Λέστερ, για λογαριασμό της ΑΕΚ (2000-2004). Γύρισε στη… βάση του το 2005 και μετά το τέλος της καριέρας του μεταπήδησε (Ιούνιος 2007) στον προεδρικό θώκο της μακεδονικής ΠΑΕ, στον οποίο παρέμεινε με ένα μικρό διάλειμμα (Οκτώβριος 2009-Φεβρουάριος 2010) ως τις αρχές του 2012.
Ο κύκλος των κοινών τεχνικών

Σημαντικό κοινό κεφάλαιο των δύο αποψινών μεγάλων μονομάχων στο ντέρμπι της 10ης αγωνιστικής είναι και μισή ντουζίνα τεχνικοί. Η αρχή έγινε τη δεκαετία του ’60 με τον Γερμανομαγυάρο Γένε Τσάκναντι που κάθισε στον πάγκο της ΑΕΚ (1962-63 και 1966-68) πριν κάνει και ένα πέρασμα και από τον ΠΑΟΚ (1969-70). Και ο διάδοχός του, Γιουγκοσλάβος Μπράνκο Στάνκοβιτς (1968-73), διατέλεσε επίσης αργότερα τεχνικός των Θεσσαλονικέων (1976). Σύντομο πέρασμα από αμφότερους τους πάγκους είχαν τόσο ο Ρουμάνος Ιλιε Ντουμιτρέσκου (πρώτα από την ΑΕΚ, Ιανουάριος 2004 ως το τέλος της σεζόν και το 2006 από τον ΠΑΟΚ) όσο και ο Ουκρανός Ολεγκ Μπλαχίν (στον ΠΑΟΚ 1993-94 και το 1998 για μόλις δύο ματς και στη συνέχεια στην Ενωση από τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς ως το καλοκαίρι του 1999).

Το ντουέτο των πιο δημοφιλών κοινών τεχνικών για τις δύο ομάδες συνθέτουν οι Ντούσαν Μπάγεβιτς και Φερνάντο Σάντος.

Αμφότεροι πρώτα κάθισαν σ’ εκείνον της ΑΕΚ (τρεις φορές ο Σερβοβόσνιος, 1988-96, 2002-04 και 2008-2010, που είναι πλέον επικεφαλής του αγωνιστικού της τμήματος, και δις -2001-02 και 2004-06- ο Πορτογάλος) και έπειτα στου ΠΑΟΚ (2000-02 ο πρώτος και 2008-10 ο Ιβηρας).

Η εντός έδρας προϊστορία δείχνει Ενωση

Σχεδόν έξι μήνες μετά τον πολύκροτο τελικό Κυπέλλου στο Πανθεσσαλικό, που είχε ως αποτέλεσμα βαριές τιμωρίες για αμφότερες τις ομάδες, και τις δύο νίκες-καρμπόν της Ενωσης εντός και εκτός έδρας στα πλέι-οφ του πρωταθλήματος που ακολούθησαν, ΑΕΚ και ΠΑΟΚ αναμετρώνται ξανά σήμερα στη Super League με φόντο τον τίτλο του πλησιέστερου διώκτη του απίθανου Ατρομήτου.

Οι φιλοξενούμενοι, έστω και δίχως το φορμαρισμένο Μαουρίσιο, φιλοδοξούν να πετύχουν την παρθενική φετινή μακριά από το σπίτι τους νίκη στη διοργάνωση και πρώτη στην έδρα της αντιπάλου από τις 29 Ιανουαρίου του 2012, όταν με γκολ των Γεωργιάδη και Αθανασιάδη είχαν επικρατήσει 2-0. Η Ενωση έχει εξαιρετική εντός έδρας παράδοση στο πρωτάθλημα κόντρα στον… εξάδελφο εκ Βορρά, με 20 νίκες, τέσσερις ισοπαλίες και μόλις τρεις ήττες.

Και παρά την κόπωση από την αναμέτρηση με τη Μίλαν, μόλις πριν από τρεις ημέρες στο ίδιο γήπεδο για τους Ομίλους του Europa League, στοχεύει επίσης στη νίκη που με δώρο από τον… Πανιώνιο μπορεί να τη φέρει ξανά μόνη πρώτη στην κορυφή της βαθμολογίας. Και παράλληλα να πάρει μία 3η δόση… εκδίκησης απέναντι στον αποψινό της αντίπαλο για την ήττα με το κατά γενική ομολογία γκολ-οφσάιντ από τον Πέδρο Ενρίκε που έκρινε υπέρ του ΠΑΟΚ τον προαναφερθέντα επεισοδιακό τελικό. Οπου τα… προεόρτια «κατορθώματα» εκατοντάδων ανεγκέφαλων οπαδών των μονομάχων είχαν ως αποτέλεσμα ο μεν νικητής να υποχρεωθεί να παίξει κεκλεισμένων των θυρών επτά ματς φέτος και η ΑΕΚ σε τρία και να πληρώσουν οι δύο ΠΑΕ πρόστιμο 282.500 και 170.000, αντίστοιχα.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής