Πριν φτάσουμε σε εκείνη τη νύχτα της 28ης Φεβρουαρίου προς 1η Μαρτίου, μια νύχτα που σταμάτησε ο χρόνος, σύμφωνα με την εκλογική έρευνα για την εκπομπή «Στο Κέντρο» της ΕΡΤ, με τον μέσο όρο που προέκυπτε από τις δημοσκοπήσεις 8 εταιριών για την περίοδο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2023, στην πρόθεση ψήφου η Ν.Δ. προηγείτο με διαφορά 6,5 μονάδων από τον ΣΥΡΙΖΑ (30,9% έναντι 24,4%). Το ΠΑΣΟΚ ακολουθούσε στην 3η θέση με 10,4%, μπροστά από το ΚΚΕ (5,3%), την Ελληνική Λύση (3,7%) και το ΜέΡΑ25 (2,8%). To «Εθνικό Κόμμα-Ελληνες» του Ηλία Κασιδιάρη συγκέντρωνε κατά μέσο όρο 2,6%.
Τα υπόλοιπα κόμματα συγκέντρωναν συνολικά 4,5%, ενώ αρκετά υψηλό ήταν το ποσοστό των αναποφάσιστων ή αυτών που θα ψήφιζαν άκυρο ή λευκό, θα απείχαν ή δήλωναν ΔΓ/ΔΑ (15,4%).
Πριν και μετά
Αυτή ήταν η εικόνα πριν από την τραγωδία. Μετά την τραγωδία είδαμε έξι δημοσκοπήσεις που κατέγραψαν την αλλαγή σκηνικού. Να σημειώσουμε ότι όλες έγιναν το διάστημα του Μαρτίου, με την πρώτη να βγαίνει (προκαλώντας αντιδράσεις) στον ΑΝΤ1 στις 9 Μαρτίου. Σε αυτήν η Ν.Δ. είχε πέσει από το 32,5% στο 29,6% και ο ΣΥΡΙΖΑ από το 25,1% στο 25%.
Επειτα ακολούθησε ένα μπαράζ δημοσκοπήσεων, με την τελευταία (της GPO) να δημοσιεύεται στις 21 Μαρτίου: Ν.Δ. 30,2%, ΣΥΡΙΖΑ 26,1%, ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής 9,2%, ΚΚΕ 6,5%, Ελληνική Λύση 3,4%, Μέρα25 3,1%, Εθνικό Κόμμα 2%, Εθνική Δημιουργία 1%. Και στο 11,6% η αδιευκρίνιστη ψήφος.
Τι διαπιστώνει κανείς σε αυτές τις δημοσκοπήσεις;
Καταρχάς διαμορφώνεται ένα νέο πολιτικό σκηνικό. Η ψαλίδα μεταξύ Ν.Δ.-ΣΥΡΙΖΑ έχει κλείσει. Και αυτό χωρίς να καταγράφεται άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά πτώση της Ν.Δ. που έχει φέρει τη διαφορά μεταξύ των δυο κομμάτων από τις 6,5 μονάδες στις 3,5. Το ΠΑΣΟΚ έχει μείνει σταθερό. Την ίδια ώρα μεγάλοι κερδισμένοι εμφανίζονται το ΜέΡΑ25 που σε όλες τις μετρήσεις μπαίνει στη Βουλή, η Ελληνική Λύση που ανεβάζει τα ποσοστά της, το ΚΚΕ που «τσιμπάει» προς τα πάνω και το κόμμα Κασιδιάρη που δείχνει πως εάν περάσει το εμπόδιο του Αρείου Πάγου, μπαίνει στη Βουλή. Παράλληλα ένα μεγάλο κομμάτι των ψηφοφόρων, περίπου το 40%, που δήλωναν «ψηφοφόροι» της Ν.Δ., καταγράφονται στο 16-18% των πολιτών που δηλώνουν αναποφάσιστοι ή δεν απαντούν. Αυτή την γκρίζα ζώνη στόχος του Μαξίμου είναι να την κάνει σε ένα μεγάλο ποσοστό και πάλι «γαλάζια».
Το συμπέρασμα από όλες τις μετρήσεις είναι ότι η Ν.Δ. μπορεί να τραυματίστηκε από την τραγωδία, καθώς για πρώτη φορά χτυπήθηκε ο πυρήνας του πολιτικού της αφηγήματος που ήταν η διαχείριση κρίσεων και το επιτελικό κράτος, αλλά παραμένει ο ισχυρός παίκτης, που μπορεί να επανακάμψει έχοντας μπροστά το στοίχημα της αυτοδυναμίας στη δεύτερη κάλπη του Ιουλίου.
Το μεγάλο ερωτηματικό βέβαια είναι οι νέοι ψηφοφόροι που υπολογίζονται σε -περίπου- 500.000. Η μεγάλη πλειοψηφία από αυτούς δηλώνουν οργισμένοι με τα «συστημικά» κόμματα, απαξιώνουν το πολιτικό σύστημα και είναι έτοιμοι να εκδηλώσουν την οργή τους αντισυστημικά στην κάλπη ή στην αποχή. Οι νέοι αισθάνονται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο περιθωριοποιημένοι, «ξένοι» στην ίδια τους τη χώρα, αποσυνάγωγοι σε ένα πολιτικό και κοινωνικό σύστημα, το οποίο έχει διαμορφωθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να ευνοεί συγκεκριμένα συμφέροντα.
ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Ο επαναπατρισμός των αναποφάσιστων
Στη Νέα Δημοκρατία ο στόχος είναι να «επαναπατρίσουν» σε πρώτη φάση εκείνο το 3-3,5% που είτε έχει πάει στους αναποφάσιστους ή έχει επιλέξει την αποχή. Θεωρούν ότι ο στόχος αυτός είναι εφικτός και ότι στις επόμενες μετρήσεις θα αρχίσει να επιστρέφει ένα κομμάτι από αυτούς που για την ώρα κρατούν αποστάσεις. Παράλληλα εκτιμούν ότι το σκηνικό θα είναι εντελώς διαφορετικό από την ώρα που θα προκηρυχθούν εκλογές και το δίλημμα πλέον θα είναι μπροστά τους.
Στον ΣΥΡΙΖΑ είναι αλήθεια ότι δεν περίμεναν τη στασιμότητα. Μπορεί φαινομενικά να κτίζουν το επιχείρημα των ποιοτικών στοιχείων και των ψηφοφόρων τους που δεν καταγράφονται στις μετρήσεις, αλλά τους κόστισε η επιστροφή του Πολάκη σε ό,τι αφορά την κεντρώα και την κεντροαριστερή ψήφο.
Πιστεύουν ότι τα ποσοστά τους θα ανέβουν εάν κινητοποιήσουν τους νέους προς την πλευρά τους και κυρίως αυτούς που θα ψηφίσουν πρώτη φορά.
Οσο για το ΠΑΣΟΚ, τα βέρτιγκο του αρχηγού του Νίκου Ανδρουλάκη, αντί να δημιουργούν τάση ανόδου, το κρατούν κάτω από το ισχυρό διψήφιο ποσοστό, με τις περισσότερες μετρήσεις να το φέρνουν στα όρια του 10% και κάτω.