Οι Δανοί διάλεξαν να πρωτοτυπήσουν ορίζοντας εθνικές εκλογές για την επόμενη Κυριακή 5 Ιουνίου. Είναι απορίας άξιον γιατί δεν τις κάνουν μαζί με τις ευρωπαϊκές, ώστε να γλιτώσουν περιττά έξοδα. Ισως ο πρωθυπουργός Λαρς Λόκε Ράσμουσεν να ήθελε να παρατείνει κατά μια εβδομάδα την παραμονή του στην εξουσία…

Η γενικότερη τάση των Ευρωπαίων προς εσωστρέφεια -σύμπτωμα της οποίας είναι η έξαρση του συντηρητικού εθνικισμού σε πολλές χώρες, αν όχι σε όλες- οφείλεται μάλλον στις χαμηλές προσδοκίες από αυτές τις ευρωπαϊκές κάλπες. Το 2014 ο ΣΥΡΙΖΑ και οι Podemos γέννησαν (φρούδες) ελπίδες για αντιστροφή της λιτότητας, με συνέπεια να αναπληρώσει το κενό ο αντιευρωπαϊκός εθνικισμός, που βρήκε εύφορο έδαφος και στην αμηχανία της ευρύτερης Αριστεράς απέναντι στο μεταναστευτικό πρόβλημα.

Σε όλες τις μεγάλες χώρες της Ε.Ε. -αλλά και σε αρκετές μικρότερες- οι αυριανές εκλογές αναμένεται να καθορίσουν σε σημαντικό βαθμό τις εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις.

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Η αναμενόμενη απώλεια της δεύτερης θέσης από τους Πράσινους θα προκαλέσει έντονους τριγμούς στο SPD, που συγκυβερνά «με το ζόρι» με το κόμμα της Μέρκελ και της Κάρενμπαουερ. Θα πληθύνουν οι φωνές για αριστερή στροφή, ακόμη και για εγκατάλειψη του Μεγάλου Συνασπισμού και πέρασμα του κόμματος στην αντιπολίτευση. Στο μεταξύ αν η «δικέφαλη» CDU υποστεί σημαντικές απώλειες από την ακροδεξιά AfD είναι αμφίβολο αν η Μέρκελ θα παραμείνει καγκελάριος ως το 2021. Ολα τα σενάρια είναι πιθανά, από το να προσπαθήσει να σχηματίσει νέα κυβέρνηση με Πράσινους ή και Φιλελεύθερους ή να πάει σε πρόωρες εκλογές. Οπως είναι φυσικό, «παράλυση» της Γερμανίας θα ισοδυναμεί με «παράλυση» της Ε.Ε.

ΒΡΕΤΑΝΙΑ

Εχουμε κι εδώ ένα άτυπο δεύτερο δημοψήφισμα για το (σκληρό) Brexit, με μόνο σίγουρο αποτέλεσμα την… απομάκρυνση της Τερέζα Μέι από την πρωθυπουργία. (Οι Times έγραψαν ότι επρόκειτο να υποβάλει την παραίτησή της χθες Παρασκευή, αλλά τελικά ανακοινώθηκε ότι θα υποδεχθεί τον Τραμπ, στις αρχές Ιουνίου). Είναι σχεδόν βέβαιο ότι μετά την ευρεία νίκη του Brexit Party του Νάιτζελ Φάρατζ, οι Τόρις θα αλλάξουν ηγέτη χωρίς να έχει λυθεί η εκκρεμότητα με την Ε.Ε. και ο νέος πρωθυπουργός (Μπόρις Τζόνσον;) θα υιοθετήσει σκληρότερη στάση. Το φιλοευρωπαϊκό στρατόπεδο (μεγάλη μερίδα των Εργατικών, Φιλελεύθεροι, Πράσινοι, Σκοτσέζοι εθνικιστές) είναι κατακερματισμένο και ασυντόνιστο κι επιπλέον χωρίς ηγέτη. Πολύ πιθανές κι εδώ οι πρόωρες εκλογές, που θα αναδιατάξουν το πολιτικό σκηνικό, προς την κατεύθυνση όμως μάλλον της περιπλοκής παρά της επίλυσης του αδιεξόδου.

ΙΤΑΛΙΑ

Τη Δευτέρα ο Ματέο Σαλβίνι, έχοντας σχεδόν διπλασιάσει τις δυνάμεις του σε σχέση με τις περυσινές εθνικές εκλογές, θα βρεθεί ενώπιον ενός «ευχάριστου» διλήμματος. Να συνεχίσει την αταίριαστη και γεμάτη καθημερινές προστριβές (σε μεταναστευτικό, οικονομία κ.ά.) συγκυβέρνηση με τους αριστερόστροφους λαϊκιστές των Πέντε Αστέρων (που προβλέπεται να πέσουν στη δεύτερη θέση, χάνοντας 10 μονάδες σε σχέση με το 2018) ή να πάει σε πρόωρες εκλογές με στόχο να σχηματίσει αμιγώς δεξιά κυβέρνηση, με τη φθίνουσα Forza Italia που καταβεβλημένου από το γήρας και τις ασθένειες Σίλβιο Μπερλουσκόνι και τους ανερχόμενους «Αδελφούς της Ιταλίας» της μετα-φασίστριας Μπάρμπαρα Μελόνι… Αν το Κίνημα Πέντε Αστέρων του Λουίτζι ντι Μάιο χάσει και τη δεύτερη θέση από το ανανεωμένο Δημοκρατικό Κόμμα του Νικόλα Τζινγκαρέτι, οι εξελίξεις αναμένεται να επιταχυνθούν.

ΙΣΠΑΝΙΑ

Οι πολιτικές δυνάμεις έχουν περισσότερο στραμμένη την προσοχή τους στις περιφερειακές και δημοτικές εκλογές που διεξάγονται την ίδια ημέρα (όπως στην Ελλάδα), παρά στις ευρωπαϊκές εκλογές, που αναμένεται να επιβεβαιώσουν τον συσχετισμό δυνάμεων των εθνικών εκλογών της 28ης Απριλίου. Με τη βοήθεια των Podemos οι Σοσιαλιστές του Πέδρο Σάντσεθ θέλουν να καταλάβουν όλες (πλην μιας ή δύο) τις ισπανικές περιφέρειες, διατηρώντας την επιρροή τους στη Μαδρίτη μέσω της ανεξάρτητης αριστερής δημάρχου, Μανουέλα Καρμένα. Ενισχύοντας τη θέση του στο εσωτερικό, ο Σάντσεθ φιλοδοξεί να ελέγξει κάποιο από τα κορυφαία πόστα της Ε.Ε., συμμετέχοντας ενεργά στην επίλυση διεθνών ζητημάτων (π.χ. της Βενεζουέλας).

ΠΟΛΩΝΙΑ

Τον Οκτώβριο ή το αργότερο τον Νοέμβριο θα λάβει χώρα η πολιτική μητέρα των μαχών, ανάμεσα στο κυβερνών εθνικιστικό, ευρωσκεπτικιστικό και υπερσυντηρητικό Κόμμα Νόμου και Δικαιοσύνης και σε μια μεγάλη συμμαχία φιλοευρωπαϊκών, κεντρώων και φιλελεύθερων κομμάτων, με την εύγλωττη ονομασία Ευρωπαϊκός Συνασπισμός. Οι ευρωεκλογές αποτελούν προοίμιο αυτής της αναμέτρησης, η οποία έχει πολώσει τη χώρα κόβοντάς την ουσιαστικά στα δύο, όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις. Τυχόν επικράτηση των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων -τις οποίες στηρίζει με την ενεργό συμμετοχή του στην καμπάνια ο πρώην πρωθυπουργός και επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ- θα ισοδυναμεί με πολιτικό σεισμό, γι’ αυτό και είναι εξαιρετικά δύσκολη. Η ευρωσκεπτικιστική Πολωνία του ισχυρού άνδρα Γιάροσλαβ Κατσίνσκι (δεν διαθέτει πια επίσημο αξίωμα) κάνει του κεφαλιού της στο μεταναστευτικό και χειραγωγεί απροκάλυπτα Τύπο και Δικαιοσύνη. Στην καμπάνια των ευρωεκλογών κυριάρχησαν και ζητήματα θρησκείας, ηθικής, σεξουαλικής επιλογής, με τους προοδευτικούς ευρωπαϊστές να στηλιτεύουν την υποκρισία της Καθολικής Εκκλησίας και τους «ευρώφοβους» συντηρητικούς να καταγγέλλουν επίθεση στα ήθη και τις παραδόσεις του πολωνικού λαού.

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

Αλλη μια πρόβα τζενεράλε για τις εθνικές εκλογές του Οκτωβρίου, που θα δυσκολέψουν τον σοσιαλιστή πρωθυπουργό. Ο Αντόνιο Κόστα απείλησε προ δύο εβδομάδων με παραίτηση αν οι αριστεροί σύμμαχοί του (Κομμουνιστές/Πράσινοι και Μπλόκο, δηλαδή ο αντίστοιχος… ΣΥΡΙΖΑ της Πορτογαλίας) επέμεναν να περάσουν στη Βουλή κάποιες αυξήσεις στους εκπαιδευτικούς, που θα αποκαθιστούσαν τις απώλειές τους στη δεκαετία της λιτότητας. Προ του κινδύνου μιας «κρίσης παροχών α λα ελληνικά», οι Πορτογάλοι αριστεροί υποχώρησαν…
Στο τέλος του 2018 η Πορτογαλία εξόφλησε το ΔΝΤ και παρουσιάζει αξιοσημείωτα πλεονάσματα, αλλά ο Πορτογάλος επικεφαλής του Eurogroup, Μάριο Σεντένο, προειδοποίησε την κυβέρνησή του ότι ένας δημοσιονομικός εκτροχιασμός θα ήταν το τελευταίο που χρειάζεται η χώρα εν όψει μάλιστα των κλυδωνισμών που θα υποστεί η οικονομία της λόγω τoυ Brexit. Ο Κόστα δείχνει πάντως ικανός να ξεπεράσει τον κάβο, καθώς προηγείται στις δημοσκοπήσεις των ευρωεκλογών με 34% έναντι 27% του κεντροδεξιού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος.

ΔΑΝΙΑ

Οι Δανοί έχουν κάνει διάφορα δημοψηφίσματα για να κερδίσουν παραχωρήσεις από την Ε.Ε., αλλά αυτή την περίοδο οι θετικές γνώμες για την Ευρώπη σπάνε ρεκόρ! Αυτό αποδίδεται κυρίως στο παράδειγμα προς αποφυγήν του χαοτικού Brexit και όχι σε κάποια βαθύτερη φιλοευρωπαϊκή στροφή. Στις εθνικές εκλογές της 5ης Ιουνίου αναμένεται πολιτική αλλαγή με τις ευρωεκλογές σε ρόλο προεγχειρητικού καρδιογραφήματος. Ο Φιλελεύθερος πρωθυπουργός Λαρς Λόκε Ράσμουσεν (που κατά τη διάρκεια της θητείας του έλαβε σκληρότατα μέτρα στο μεταναστευτικό και πρόσφατα ζήτησε δημοψήφισμα για την εξαίρεση της Δανίας από ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα) θα παραχωρήσει, όπως όλα δείχνουν, τη σκυτάλη στη 42χρονη αρχηγό των Σοσιαλδημοκρατών, Μέτε Φρεντέρικσεν.

Το έως 12 μονάδες προβάδισμά της στις δημοσκοπήσεις (29,5%-17,5%) οφείλεται στην υιοθέτηση μεγάλου μέρους της δεξιάς ατζέντας (ακόμη και του ακροδεξιού Κόμματος Δανικού Λαού) σχετικά με το μεταναστευτικό και την παγκοσμιοποίηση. Η αρχηγός των Σοσιαλδημοκρατών τάχθηκε κατά της «ανεξέλεγκτης παγκοσμιοποίησης, της μαζικής μετανάστευσης και της ελεύθερης διακίνησης εργαζομένων στην Ε.Ε., που πληρώνουν τα φτωχά στρώματα της Δανίας».

ΓΑΛΛΙΑ

Μπλόκο Λεπέν στα ευρω-όνειρα του Μακρόν

Για τον Εμανουέλ Μακρόν αυτές οι εκλογές έχουν χαρακτήρα δημοψηφίσματος για την πρώτη διετία της προεδρίας του. Το γεγονός ότι ανέλαβε προσωπικά την καμπάνια του LREM και όλων των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων εμπεριέχει σημαντικό ρίσκο για την πολιτική σταθερότητα της επόμενης μέρας. «Δεν μπορώ να παραμείνω θεατής», δήλωσε θαρρετά σε εκπροσώπους επαρχιακών εφημερίδων, που ασκούν έντονη επιρροή στην εχθρική προς τον Μακρόν γαλλική επαρχία. Ομως όλα δείχνουν ότι η διαφαινόμενη πρωτιά του Εθνικού Συναγερμού της Μαρίν Λεπέν θα πάει πίσω τα φιλόδοξα ευρωπαϊκά σχέδια του κεντρώου προέδρου, αλλά και τις μεταρρυθμιστικές του προσπάθειες στο εσωτερικό, που έχουν ήδη υπονομευθεί αρκετά από το κοινωνικό κίνημα των «Κίτρινων Γιλέκων».

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής