Η «βία» για την ολοκλήρωση των 15 προαπαιτούμενων, που συνδέονται με την εκταμίευση της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ, ήταν κάτι παραπάνω από φανερή στο άτυπο Eurogroup της Μπρατισλάβας. Εκείνο που πέρασε στα ψιλά ήταν ότι όλοι όσοι τοποθετήθηκαν μετά το τέλος της άτυπης Συνόδου των υπουργών Οικονομικών της ζώνης ευρώ, είχαν κατά νου τη θέση του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.
Είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι ένα τελεσίδικο «όχι» στη συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα θα έφερνε σε πολύ δύσκολη θέση τις βόρειες χώρες (Γερμανία, Φινλανδία, Ολλανδία), οι οποίες έχουν επενδύσει και στο εσωτερικό τους ακροατήριο στη συμμετοχή του Ταμείου στο ελληνικό πρόγραμμα.
Χωρίς το ΔΝΤ, μία χώρα, η Φινλανδία, θα έχει πολιτικό πρόβλημα να συνεχίσει να χρηματοδοτεί το πρόγραμμα, ενώ η Γερμανία και η Ολλανδία θα μπουν το 2017 σε προεκλογική χρονιά, με το ΔΝΤ απλό θεατή-επόπτη στο ελληνικό πρόγραμμα. Το θέμα θα είχε και δευτερεύουσες συνέπειες από τις «μνημονιακές» χώρες, οι οποίες ολοκλήρωσαν το πρόγραμμά τους με τη συνδρομή του ΔΝΤ, ενώ η Ελλάδα, η οποία υποβοηθείται για τρίτη συνεχόμενη φορά, προσπαθεί μέσω της κωλυσιεργίας και των καθυστερήσεων να αποφύγει το «στενό μαρκάρισμα» του Ταμείου στο δικό της πρόγραμμα.
Ο χρόνος λήψης των τελικών αποφάσεων λιγοστεύει αφού όλοι θέλουν το ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα πριν από το τέλος του χρόνου. Από την άλλη το Ταμείο προσυπέγραψε μεν τη συμφωνία του Μαΐου, αλλά μένει σταθερό στη θέση του ότι δεν πρόκειται να πάρει αποφάσεις αν δεν έχει εξασφαλισμένα δύο πράγματα:
-Ενα ολοκληρωμένο και συνεκτικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων στο οποίο δεν θα λείπουν δημοσιονομικά μέτρα με βάση τα κριτήρια του Ταμείου.
-Αμεσα μέτρα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Στο αποκαλούμενο Washington Group, που έκανε μια συνάντηση πριν από 10 ημέρες, με παρόντες και εκπροσώπους της ΕΚΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από την πλευρά του Ταμείου επισημάνθηκε ότι το πακέτο των μεταρρυθμίσεων είναι ακόμη «λειψό».
Ειδικότερα τονίστηκε ότι η ασφαλιστική μεταρρύθμιση έγινε μόνο για τις νέες συντάξεις, θέτοντας σε κίνδυνο την προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής, οι αλλαγές στο Δημόσιο ήταν «επιδερμικές» και θα πρέπει να συμπληρωθούν, ενώ δεν έχει συζητηθεί ακόμη το εργασιακό το οποίο η ελληνική πλευρά, για τους δικούς λόγους, προσπαθεί να αναβάλει όσο το δυνατό περισσότερο.
Με δεδομένη και την καθυστέρηση που διαφαίνεται στην ολοκλήρωση της ουράς της πρώτης αξιολόγησης που θα εκταμιεύσει και το υπόλοιπο της δόσης των 10,3 δισ. που εγκρίθηκε τον Μάιο για την Ελλάδα, αποφασίστηκε η διπλή αξιολόγηση.
Η ευθύνη της υλοποίησης των 15 προαπαιτούμενων της δόσης των 2,8 δισ. ευρώ ανατέθηκε ανεπίσημα στο Euroworking Group. Οι εκπρόσωποι των θεσμών που εποπτεύουν το ελληνικό πρόγραμμα απαλλάχθηκαν από θέματα που έχουν ήδη συζητηθεί και συμφωνηθεί από τον Ιούνιο και τους δόθηκε εντολή να προχωρήσουν άμεσα στην προετοιμασία της δεύτερης αξιολόγησης ώστε να βάλουν ξανά το ΔΝΤ στο παιχνίδι.
Τούτο διότι μόνο αν το πρόγραμμα προχωρήσει με βάση το χρονοδιάγραμμα (με ανοχή κάποιων εβδομάδων) μέχρι και το τέλος του χρόνου και το ΔΝΤ δεχθεί να συμμετέχει έστω και με μια συμβολική χρηματοδότηση στο πρόγραμμα, τότε μόνο επιτρέπεται πολιτικά να συζητηθούν τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους, τα οποία είναι μεν έτοιμα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας αλλά έχουν παγώσει τυπικά λόγω της καθυστέρησης των προαπαιτούμενων.
Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι οι εκπρόσωποι της ΕΚΤ και του ΕΜΣ αναφέρθηκαν ευθέως την Παρασκευή στο θέμα της ελάφρυνσης του δημοσίου χρέους, ενώ οι υπουργοί Οικονομικών (του προέδρου του Εurogroup συμπεριλαμβανομένου) διατηρούν αποστάσεις, συνδέοντας τη σχετική συζήτηση είτε με τα προαπαιτούμενα της δόσης είτε με τη θέση του ΔΝΤ για το ελληνικό πρόγραμμα.
Δημοσιονομικά
Η παρέμβαση του ΔΝΤ αναμένεται να ξεκινήσει από τα δημοσιονομικά αφού, παρά τις προσπάθειες καμουφλάζ στα στοιχεία της εκτέλεσης του Προϋπολογισμού, οι αποκλίσεις έχουν αρχίσει να φαίνονται. Οι Ευρωπαίοι είναι πιο ήσυχοι ότι με τη λήψη τόσων πολλών φορολογικών μέτρων οι στόχοι θα επιτευχθούν. Το ΔΝΤ όμως θα επανέλθει με τις απαιτήσεις για περικοπές και στις υφιστάμενες συντάξεις, περιορισμό των φοροαπαλλαγών και βαθύτερες αλλαγές στο Δημόσιο με εφαλτήριο αυτή τη φορά τα ειδικά μισθολόγια.
Την αφορμή δίνει η τεράστια υστέρηση των πρωτογενών δαπανών (2 δισ. ευρώ στο επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου) που δείχνει ότι το υπουργείο Οικονομικών συνεχίζει την τακτική της εσωτερικής στάσης πληρωμών για να μη χαλάσει η ειδυλλιακή με το πρωτογενές πλεόνασμα, που είναι υπερδιπλάσιο του στόχου. Πέραν τούτου όμως το φαινόμενο αυτό γεννά συνεχώς νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές για το Δημόσιο, το οποίο με βάση το πρόγραμμα έχει δεσμευτεί να μηδενίσει τις οφειλές με καθυστέρηση πάνω από 90 ημέρες μέχρι και το τέλος του 2017. Της προσοχής του Ταμείου δεν έχει διαφύγει η απόκλιση, για άλλη μια φορά, στις δαπάνες του ΟΑΕΕ, το οποίο από τα μέσα του χρόνου έχει απορροφήσει το 80% της ετήσιας επιχορήγησης, καθώς επίσης και ο εσωτερικός δανεισμός για την πληρωμή συντάξεων στα μεγάλα ασφαλιστικά ταμεία, που θεωρείται από το Ταμείο στρέβλωση που θα πρέπει να διορθωθεί.
Πληροφορίες θέλουν το Ταμείο να εξετάζει και την απόδοση των μέτρων του τελευταίου ασφαλιστικού νόμου, ώστε να διαπιστώσει την καθαρή δημοσιονομική τους απόδοση.
Αρχίζουν ξανά οι υποχωρήσεις
Με αυτά τα δεδομένα και το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει επενδύσει πολύ στην ελάφρυνση του χρέους, το επόμενο διάστημα αναμένεται να ζήσουμε άλλη μια σειρά «συμβιβασμών», ώστε να προχωρήσει το πρόγραμμα.
1. Η πρώτη θα γίνει με τη σύνταξη του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομική Στρατηγικής 2017-2020, το οποίο έχει καθυστερήσει λόγω της απαίτησης της ελληνικής πλευράς για αναθεώρηση των δημοσιονομικών στόχων του πρωτογενούς ελλείμματος μετά το 2018 κάτω από το 3,5% του ΑΕΠ. Το ενδεχόμενο αυτό αποκλείστηκε άλλη μία φορά την Παρασκευή και άρα το ΜΠΔΣ θα συνταχθεί με στόχο πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ και για το 2019 και για το 2020.
2. Υποχώρηση θα γίνει στο θέμα των διοικήσεων των τραπεζών που θα στελεχωθούν με στελέχη που δεν θα έχουν σχέση με το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα για τουλάχιστον 3 χρόνια. Αμέσως μετά θα πρέπει να προχωρήσει η αναμόρφωση του νόμου Δένδια για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό και την εκκαθάριση των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων. Το πλαίσιο αυτό θα συμπληρωθεί με την αλλαγή του Πτωχευτικού Δικαίου και τη θέσπιση της «αυτόματης» πτώχευσης για τις επιχειρήσεις που δεν θα κριθούν με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, τα οποία ακόμη δεν έχουν καθοριστεί.
3. Στο εποπτικό συμβούλιο του νέου ταμείου αποκρατικοποιήσεων θα οριστούν άτομα που είτε τα έχει προτείνει η ελληνική πλευρά είτε οι θεσμοί και θα έχουν την αποδοχή των δανειστών. Πρόεδρος θα είναι ο τέως συνεργάτης της κ. Κριστίν Λαγκάρντ στο υπουργείο Οικονομικών της Γαλλίας κ. Ζαλ Λε Παπ. Παράλληλα, οι εταιρίες συγκοινωνιών της Αθήνας θα περάσουν στην Εταιρία Δημοσίων Συμμετοχών που θα συσταθεί πριν από το τέλος του μήνα.
4. Η σύβαση για το Ελληνικό θα περάσει άρον άρον από τη Βουλή μέσα στο μήνα, κλείνοντας άλλη μια εκκρεμότητα.
5. Ο διαγωνισμός για τη μερική ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ με την εκχώρηση ποσοστού τουλάχιστον 20% σε στρατηγικό επενδυτή θα επιταχυνθεί, ώστε τα τεύχη να είναι έτοιμα μέσα στο μήνα και ο διαγωνισμός να ολοκληρωθεί μέχρι και το τέλος του χρόνου.
6. Θα πρέπει να υπάρξει άμεσα πρόβλεψη για κονδύλια που θα εκχωρηθούν στη ΓΓΔΕ ώστε να αποκτήσει δικό της προϋπολογισμό, να κάνει την απαραίτητη αναδιοργάνωση του προσωπικού της και να διορίσει διοικητικό συμβούλιο. Ο στόχος είναι η πλήρης ανεξαρτητοποίηση της ΓΓΔΕ, η οποία θα λογοδοτεί από τις αρχές του 2017 μόνο στη Βουλή και τους δανειστές.
ΤΑΣΟΣ ΔΑΣΟΠΟΥΛΟΣ
tdasopoulos@E–typos.com
Διαβάστε περισσότερα στον Ελεύθερο Τύπου της Κυριακής