Οπότε αν ρωτήσετε τους κατοίκους του Ταλίν ποια είναι τα πλεονεκτήματα της δωρεάν μετακίνησης στην πόλη, θα απορήσετε όταν τους δείτε να κουνούν περιφρονητικά τα μάτια τους και να χαμογελούν σαρκαστικά.

Η πρωτεύουσα της Εσθονίας εισήγαγε τη δωρεάν μεταφορά στα αστικά μέσα στις αρχές του 2013, μετά το αποτέλεσμα του σχετικού δημοψηφίσματος που διεξήχθη με απόφαση του δημοφιλούς δημάρχου της ‘Εντγκαρ Σαβίσαρ, μια απόφαση που από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως πολιτικό ατόπημα, το οποίο η πόλη δεν μπορούσε να το υποστηρίξει οικονομικά.

Τρία χρόνια μετά ο Σαβίσαρ τέθηκε σε διαθεσιμότητα λόγω ενός σκανδάλου διαφθοράς, ωστόσο η πόλη παραμένει πιστή στο πρόγραμμά του υποστηρίζοντας ότι αντί να τους κοστίσει χρήματα κερδίζουν 20 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο.

Για να μπορέσει να χρησιμοποιήσει κανείς δωρεάν τα λεωφορεία τα τραμ και τα τρόλεϊ στο Ταλίν θα πρέπει να έχει υποβάλει υπεύθυνη δήλωση ως μόνιμος κάτοικος, κάτι που σημαίνει ότι ο δήμος παίρνει 1.000 ευρώ από το ετήσιο εισόδημα του κάθε του κατοίκου, εξηγεί ο Δρ. Όντεντ Κατς, ένας ειδικός που έχει διεξαγάγει μια μακρά έρευνα για το συγκεκριμένο πρότζεκτ.

Οι κάτοικοι χρειάζεται μόνο να πληρώσουν 2 ευρώ για να αποκτήσουν μια «πράσινη κάρτα» και μετά όλα τους τα ταξίδια είναι δωρεάν.

Από τότε που προωθήθηκε το συγκεκριμένο σχέδιο, παραπάνω από 25.000 εγγράφηκαν στην πόλη που μέχρι πρότινος αποτελούνταν από πληθυσμό 416.000 κατοίκων, αλλά εκεί βρίσκεται το προβληματικό κομμάτι της υπόθεσης. Όσο περισσότερα λεφτά κερδίζει το Ταλίν, τόσο λιγότερα λεφτά βγάζουν τα μέρη που εγκαταλείπουν οι κάτοικοί τους για να ζήσουν στην πρωτεύουσα της Εσθονίας, εξηγεί ο Κας «οπότε δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς ότι η κυβέρνηση και ο δήμος βλέπουν τα πράγματα από άλλη οπτική πλευρά», προσθέτει.

Ο ‘Αλαν Αλακούλα, ο επίσημος εκπρόσωπος του πρότζεκτ, παραδέχεται ότι η αύξηση του πληθυσμού ήταν ένα από τα σημαντικότερα κίνητρα για να τεθεί το συγκεκριμένο σχέδιο σε εφαρμογή – αλλά επιμένει ότι ο αρχικός λόγος ήταν η ανάγκη να αρθούν τα τείχη ανάμεσα στους ανθρώπους και στους δρόμους των πόλεων.

Το πρότζεκτ χρειάστηκε έναν ολόκληρο χρόνο για να περάσει από το στάδιο του οραματισμού σε αυτό της πραγματικότητας και σε αυτό το χρονικό διάστημα ο Αλακούλα και οι συνεργάτες του προσπάθησαν να βρουν πόλεις στις οποίες να η δωρεάν μετακίνηση με τα μέσα μεταφοράς είχε ήδη εφαρμοστεί. Στην πόλη Χάσσελτ στο Βέλγιο η δωρεάν συγκοινωνία είχε καθιερωθεί εδώ και 16 χρόνια αλλά οι Βέλγοι επέβαλαν ξανά τιμή εισιτηρίου όταν είδαν ότι το συγκεκριμένο σχέδιο δεν μπορούσε να σταθεί οικονομικά.

Επίσης δωρεάν συγκοινωνία υπήρχε στην πόλη Ουμπανιέ κοντά στη Μασσαλία, αλλά ούτε εκεί είχαν τις φιλοδοξίες του Ταλίν.

Τρία χρόνια αργότερα το πρότζεκτ απέκτησε μεγάλη ζήτηση τόσο στην Κίνα όσο και στην Ρουμανία. «Θα ήμασταν χαρούμενοι αν το σχέδιό μας για δωρεάν συγκοινωνίες κατακτούσε τον κόσμο», λέει ο Ακαλούλα, γελώντας.

Το Ταλίν δεν είναι μια υπερπληθής ή μεγάλη πόλη, τα περισσότερα ταξίδια δεν διαρκούν περισσότερο από 15 λεπτά και η μετακίνηση δεν δημιουργεί δυσαρέσκεια.

Οι οδηγοί περιμένουν υπομονετικά τους πεζούς να περάσουν τον δρόμο και να επιβιβαστούν στο τραμ δίπλα στην πλατεία Δαβαντούς, που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Παίρνει λίγη ώρα αλλά όλοι οι επιβάτες βρίσκουν μία θέση για να κάτσουν. Τα τραμ και τα τρένα είναι καθαρά και οι κάτοικοι του Ταλίν δηλώνουν ενθουσιασμένοι με τη δωρεάν μετακίνηση, με τις πρόσφατες δημοσκοπήσεις να αναφέρουν ότι το 90% εγκρίνει το συγκεκριμένο πρότζεκτ.

Από την άλλη ο Δρ. Κατς υποστηρίζει επίσης ότι η δωρεάν πρόσβαση στα δημόσια μέσα μεταφοράς θα μπορούσε να οδηγήσει σε λιγότερες επενδύσεις στις αντίστοιχες υπηρεσίες. «Σε περίπτωση οικονομικής ύφεσης, οι επενδύσεις στις δημόσιες μεταφορές θα είναι περισσότερο εκτεθειμένες σε πιθανές περικοπές από τον προϋπολογισμό», σημειώνει.

Πηγή: The Guardian