Το δίλημμα που τους τίθεται είναι το εξής: Μικρότερη συσκευασία και χαμηλότερη τιμή ή μεγαλύτερη συσκευασία με υψηλότερη τιμή; Ωστόσο, για να βγει ένα ασφαλές συμπέρασμα για το ποια είναι πιο συμφέρουσα αγορά, ο καταναλωτής θα πρέπει να δει και την τιμή του κιλού που υποχρεωτικά αναγράφεται στο ταμπελάκι και κατά κανόνα είναι χαμηλότερη όταν αγοράζει μεγαλύτερη ποσότητα.

Τον τελευταίο 1,5 χρόνο πολλές βιομηχανίες, προκειμένου να αποφύγουν τις ανατιμήσεις και για να διατηρήσουν τα μερίδια αγοράς τους, καθιέρωσαν την πρακτική του shrinkflation. Μίκρυναν δηλαδή τη συσκευασία του προϊόντος τους βάζοντας με πρόσχημα να διατηρήσουν σταθερές ή να μειώσουν ελαφρώς τις τιμές τους, ωστόσο δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι τιμές αυξήθηκαν έστω και οριακά. Πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα, δημητριακά γνωστής πολυεθνικής, που από τα 600 γραμμάρια και τιμή πώλησης 6,83 ευρώ, πρόσφατα η ποσότητα περιορίστηκε στα 520 γραμμάρια και η τιμή στο ράφι ανήλθε στα 7,48 ευρώ, αυξημένη κατά 9,5%.

Αντίστοιχα φαινόμενα παρατηρούνται και στα κατεψυγμένα λαχανικά μεγάλης εταιρίας που πριν από περίπου έναν χρόνο μείωσε τις συσκευασίες από το 1 κιλό στα 900 γραμμάρια και αυτές των 450 γραμμαρίων στα 420 γραμμάρια. Έτσι, μια συσκευασία κατεψυγμένου αρακά των 450 γραμμαρίων που κόστιζε 1,95 ευρώ ή 4,33 ευρώ το κιλό περιορίστηκε στα 420 γραμμάρια με τιμή 2,88 ευρώ, ενώ αντίστοιχα η τιμή του κιλού αυξήθηκε στα 6,86 ευρώ, δηλαδή κατά 58%. Η ίδια συσκευασία πλέον πωλείται στα 3,28 ευρώ και η τιμή του κιλού εκτινάχθηκε στα 7,81 ευρώ.

Αναλυτής της αγοράς τονίζει, πάντως, ότι αυτό συνέβαινε πάντα και είναι καθαρά θέμα μάρκετινγκ. «Γίνεται μια προσπάθεια από τις επιχειρήσεις να κρατήσουν χαμηλή την τιμή ανά τεμάχιο και για το λόγο αυτόν μικραίνουν τις συσκευασίες. Από τη στιγμή δε που τόσο η ποσότητα όσο και η τιμή ανά κιλό αναγράφονται, δεν τίθεται θέμα εξαπάτησης του καταναλωτή», αναφέρει χαρακτηριστικά στον «Ε.Τ.» η ίδια πηγή.

Την πρακτική του shrinkflation ακολουθούν και οι περισσότερες βιομηχανίες που παράγουν μαργαρίνη. Μια εταιρία μείωσε το περιεχόμενο του προϊόντος από τα 250 γραμμάρια στα 200 γραμμάρια, με την τιμή του ωστόσο να ακολουθεί να αυξάνεται αρχικά από το 1,41 ευρώ στα 1,62 ευρώ και να υποχωρεί εκ νέου στο 1,4 ευρώ, ενώ άλλη εταιρία του κλάδου περιόρισε τη συσκευασία των 500 γραμμαρίων στα 440 γραμμάρια και η τιμή του προϊόντος έπεσε από τα 3,2 στα 2,82 ευρώ.

Επαναφέρουν τις μεγάλες συσκευασίες

Αντίθετη πορεία ακολουθούν σε συγκεκριμένους κωδικούς προϊόντων ορισμένες εταιρίες, αυξάνοντας ουσιαστικά το περιεχόμενο των συσκευασιών. Η εταιρία που παράγει κατεψυγμένο αρακά και μείωσε περαιτέρω τη μικρή συσκευασία, ενώ πέρυσι είχε περιορίσει και τη συσκευασία του 1 κιλού στα 900 γραμμάρια πουλώντας την στην τιμή των 3,89 ευρώ, εδώ και λίγο καιρό την έχει επαναφέρει στο αρχικό μέγεθος. Ετσι, πλέον είναι ξανά διαθέσιμη η συσκευασία του 1 κιλού, με τιμή μάλιστα ιδιαίτερα συμφέρουσα για τα νοικοκυριά στα 4,16 ευρώ, όταν στα 900 γραμμάρια η τιμή του κιλού διαμορφωνόταν στα 4,32 ευρώ. «Οι μικρότερες εταιρίες της συγκεκριμένης κατηγορίας τροφίμων δεν έχουν αλλάξει τις συσκευασίες του ενός κιλού, οι τιμές τους είναι ανταγωνιστικές και ο κόσμος τα προτιμά. Επομένως, αναγκάζονται και οι μεγάλες αλυσίδες να προσαρμοστούν. Αυτό είναι ιδιαίτερα θετικό, καθώς δείχνει ότι ο ανταγωνισμός λειτουργεί», σημειώνει ανώτατο στέλεχος του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων.

Στελέχη του λιανεμπορίου αποδίδουν την κίνηση αυτή στο μέτρο που έλαβε τον περασμένο Μάρτιο το υπουργείο Ανάπτυξης με το τρίμηνο μπλόκο στις προσφορές σε περίπτωση ανατιμήσεων, καθώς, όπως αναφέρουν, η διάταξη αυτή ισχύει και για τις περιπτώσεις που «τεχνηέντως» αυξάνονται οι τιμές. «Κανονικά αν κάποια εταιρεία μειώσει το περιεχόμενο της συσκευασίας και η τιμή παραμείνει στα ίδια επίπεδα, θεωρείται ανατίμηση. Επομένως, δεν θα μπορεί να πουληθεί υπό το καθεστώς προωθητικής ενέργειας για τρεις μήνες. Δύσκολα οι εταιρίες θα τολμήσουν κάτι τέτοιο, καθώς δεν τις συμφέρει να χάσουν τις προσφορές και κατ’ επέκταση και μερίδια αγοράς», αναφέρει υψηλόβαθμο στέλεχος της αγοράς.

ΤΙΜΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΜΙΚΡΟΤΕΡΕΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ

Δημητριακά

600 γραμμ.: 6,83€

520 γραμμ.: 7,48€ 

Κατεψυγμένος αρακάς

450 γραμμ.: 1,95€

420 γραμμ.: 3,28€ 

Μαργαρίνη

250 γραμμ.: 1,41€

200 γραμμ.: 1,62€

Μαργαρίνη

500 γραμμ.: 3,2€

440 γραμμ.: 2,82€

ΤΙΜΕΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΕΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ

Αρακάς κατεψυγμένος

900 γραμμ.: 3,89€

1.000 γραμμ.: 4,16€ 

Σαμπουάν 

360 ml: 5,77€

400 ml: 5,77€