Οπως όλα δείχνουν, ο προσδιορισμός των φορολογητέων εισοδημάτων 1.000.000 φορολογουμένων οι οποίοι ασκούν ατομικώς επιχειρηματικές δραστηριότητες και πωλούν αγαθά ή παρέχουν υπηρεσίες θα γίνεται εναλλακτικά με βάση τις πάσης φύσεως τεκμαρτές και πραγματικές προσωπικές δαπάνες τους.
Ολες αυτές οι δαπάνες θα συγκρίνονται με το καθαρό εισόδημα που θα δηλώνουν με βάση τα βιβλία τους και όποιο από τα δύο συγκρινόμενα ποσά είναι μεγαλύτερο θα λαμβάνεται υπ’ όψιν για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος. Ουσιαστικά, το τελικό φορολογητέο εισόδημα των ατομικών επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών θα υπολογίζεται, εναλλακτικά, με βάση ένα διευρυμένο σύστημα τεκμηρίων βιωσιμότητας.
Online πληρωμές
Η καταγραφή των πραγματικών προσωπικών-καταναλωτικών δαπανών γίνεται ήδη από το τραπεζικό σύστημα σε μεγάλη έκταση, καθώς η συντριπτική πλειονότητα των πληρωμών των δαπανών αυτών γίνεται μέσω χρεωστικών, πιστωτικών ή προπληρωμένων καρτών και τα στοιχεία των πληρωμών αυτών, τα οποία συγκεντρώνονται από τις τράπεζες, τους λοιπούς φορείς πληρωμών αλλά και από επιχειρήσεις στις οποίες γίνονται οι πληρωμές, αποστέλλονται κάθε χρόνο υποχρεωτικά στην ΑΑΔΕ, μεταξύ άλλων και για τις ανάγκες ενημέρωσης των φορολογουμένων για τις δαπάνες που εξόφλησαν με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής προκειμένου να καλύψουν το 30% του συνολικού τους εισοδήματος και να μη φορολογηθούν με επιπλέον φόρο 22%.
Για τις ανάγκες της εφαρμογής του νέου συστήματος δεν αποκλείεται να νομοθετηθεί και η σημαντική μείωση του ορίου των 500 ευρώ μέχρι το οποίο επιτρέπεται η χρήση μετρητών σε λιανικές συναλλαγές, ώστε να μην υπάρχει περιθώριο αποφυγής της καταγραφής των δαπανών, με το να αυξηθούν σημαντικά οι πληρωμές τοις μετρητοίς.
ΠΩΣ ΘΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗΣ
Ας δούμε όμως πιο αναλυτικά πώς θα λειτουργεί το νέο σύστημα φορολόγησης που εξετάζει το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης:
1 Το καθαρό φορολογητέο εισόδημα των φυσικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματικές δραστηριότητες θα προσδιορίζεται εναλλακτικά με ένα σύστημα διευρυμένων τεκμηρίων απόκτησης εισοδήματος, δηλαδή θα υπολογίζεται με βάση το άθροισμα:
α) Των ήδη εφαρμοζόμενων τεκμαρτών (αντικειμενικών) δαπανών διαβίωσης (για τη συντήρηση κατοικιών, αυτοκινήτων, δεξαμενών κολύμβησης, σκαφών κ.λπ.).
β) Των ήδη εφαρμοζόμενων πραγματικών δαπανών διαβίωσης που αφορούν στα δίδακτρα για ιδιωτικά σχολεία και στις αμοιβές υπηρετικού προσωπικού.
γ) Των ήδη εφαρμοζόμενων τεκμηρίων απόκτησης περιουσίας, δηλαδή των πραγματικών δαπανών απόκτησης ακινήτων και κινητών περιουσιακών στοιχείων μεγάλης αξίας (ακινήτων, αυτοκινήτων και κινητών αντικειμένων αξίας άνω των 10.000 ευρώ), καθώς και των δαπανών ανέγερσης οικοδομών.
δ) Των δαπανών για αποταμιεύσεις-επενδύσεις (τοποθετήσεις χρημάτων σε προθεσμιακές καταθέσεις, αγορές μετοχών, ομολόγων κ.λπ.).
ε) Των δαπανών για συμμετοχές σε επιχειρήσεις (απόκτηση μεριδίων σε εταιρίες κ.λπ.), δωρεές και γονικές παροχές χρηματικών ποσών, δάνεια προς συγγενείς ή φίλους, αμοιβές υπηρετικού προσωπικού.
στ) Των δαπανών για πληρωμές δόσεων δανείων, πιστωτικών καρτών, φόρων και εισφορών, καθώς και δόσεων ρυθμίσεων φορολογικών και ασφαλιστικών οφειλών.
ζ) Των λοιπών πραγματικών προσωπικών-καταναλωτικών δαπανών στις οποίες περιλαμβάνονται οι δαπάνες για: Δίδακτρα φροντιστηρίων ● ασφάλιστρα ζωής ● ασφάλιστρα κατά κινδύνων από φυσικές καταστροφές ● ενοίκια κύριας κατοικίας ● ενοίκια εξοχικών και λοιπών κατοικιών ● πληρωμές λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, ύδρευσης και τηλεφώνων για κύριες και δευτερεύουσες κατοικίες ● πάσης φύσεως αγορές αγαθών και παροχές υπηρεσιών.
Από τα παραπάνω ποσά πραγματικών δαπανών θα λαμβάνονται υπ’ όψιν αυτά που καταβλήθηκαν συνολικά μέσα στο έτος για το οποίο θα δηλώνεται και θα προσδιορίζεται το φορολογητέο εισόδημα.
2 Σε περίπτωση κατά την οποία το άθροισμα των δαπανών των παραπάνω περιπτώσεων α’, β’, γ’, δ’, ε’, στ’ και ζ’ υπερβαίνει το ποσό του δηλωθέντος -βάσει βιβλίων- εισοδήματος, τότε η επιπλέον διαφορά θα πρέπει να δικαιολογείται άμεσα στη φορολογική δήλωση με επίκληση πρόσθετων πηγών εισοδήματος, όπως π.χ. από μισθούς, συντάξεις, ενοίκια κατοικιών, επιδόματα και λοιπές κοινωνικές παροχές, τόκους ή και με επίκληση άλλων πηγών εσόδων, όπως π.χ. δάνεια, δωρεές-γονικές παροχές χρηματικών ποσών, έσοδα από εκποίηση περιουσιακών στοιχείων κ.λπ., που θα πρέπει να αποδεικνύονται με βάση τις σχετικές συμβάσεις και τυχόν υποχρεωτικά υποβληθείσες φορολογικές δηλώσεις. Η επίκληση της «ανάλωσης κεφαλαίου από εισοδήματα προηγούμενων ετών» δεν θα λαμβάνεται υπ’ όψιν, με δεδομένο ότι ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόζεται σήμερα για την κάλυψη των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων δεν είναι αξιόπιστος και δίνει την ευκαιρία στους φορολογουμένους να γλιτώνουν από τα τεκμήρια επικαλούμενοι πλασματικά πολύ μεγάλα ποσά αποταμιεύσεων παρελθόντων ετών.
3 Τυχόν διαφορά μεταξύ χαμηλότερου καθαρού δηλωθέντος εισοδήματος και υψηλότερου αθροίσματος δαπανών που θα απομένει ακάλυπτη μετά την αφαίρεση εισοδημάτων από άλλες πηγές και εσόδων από λοιπές νόμιμες πηγές θα θεωρείται πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που θα προσαυξάνει το τελικό φορολογητέο εισόδημα. Δηλαδή, ως τελικό φορολογητέο εισόδημα θα λαμβάνεται υπ’ όψιν το άθροισμα δηλωθέντος καθαρού εισοδήματος και πρόσθετης διαφοράς φορολογητέου εισοδήματος, η οποία θα έχει προκύψει με την εφαρμογή του νέου συστήματος των διευρυμένων τεκμηρίων βιωσιμότητας.
Πραγματικές δαπάνες
Το σύστημα αυτό, το οποίο βασίζεται στον προσδιορισμό του πραγματικού επιπέδου διαβίωσης, εκτιμάται ότι θα αποδώσει τη σημαντική αύξηση των φορολογητέων εισοδημάτων των ατομικών επιχειρήσεων και των ελευθέρων επαγγελματιών, καθώς θα λαμβάνει υπ’ όψιν κατά κύριο λόγο τις πραγματικές δαπάνες των φορολογουμένων που αποτελούν ένδειξη ύπαρξης αντίστοιχου εισοδήματος.
«Δεν σκοπεύουμε να γυρίσουμε 30 χρόνια πίσω»
Πηγές του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που ρωτήθηκαν από τον «Ε.Τ.» της Κυριακής εάν υπάρχει πρόθεση το νέο σύστημα προσδιορισμού των φορολογητέων εισοδημάτων των αυτοαπασχολουμένων να… εμπλουτιστεί και με αντικειμενικά κριτήρια σαν κι αυτά που νομοθετήθηκαν το 1994, πριν από 30 χρόνια, και αφορούσαν στην εμπορική ή επαγγελματική αμοιβή (που προσδιοριζόταν από το είδος του επαγγέλματος), στη μισθωτική αξία της επαγγελματικής στέγης (που προέκυπτε με βάση τα τ.μ. και την αντικειμενική τιμή ζώνης του ακινήτου) και σε συντελεστές που αποτύπωναν την εμπορικότητα της περιοχής της επαγγελματικής στέγης και τα έτη άσκησης του επαγγέλματος απάντησαν ότι «δεν σκοπεύουμε να γυρίσουμε 30 χρόνια πίσω».
Απέκλεισαν, δηλαδή, το ενδεχόμενο να επανέλθουν σε ισχύ, έστω και σε παραλλαγές, τα αντικειμενικά κριτήρια φορολόγησης των αυτοαπασχολουμένων, τα οποία ίσχυσαν την περίοδο 1994-1999, επί κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ, προκαλώντας άδικες φορολογικές επιβαρύνσεις σε εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίους επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίες.
Το δέλεαρ της φοροδιαφυγής και οι… υπεξαιρέσεις του ΦΠΑ
Πάντως, η απόκρυψη των πραγματικών εισοδημάτων από μεγάλο αριθμό αυτοαπασχολουμένων είναι ένα μείζον και χρονίζον πρόβλημα φοροδιαφυγής, το οποίο οφείλεται κατά κύριο λόγο στη μη έκδοση αποδείξεων λιανικών συναλλαγών πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών. Η επιβάρυνση των περισσότερων συναλλαγών με τον πολύ υψηλό συντελεστή ΦΠΑ 24% και η αδυναμία των φορολογικών Αρχών να ελέγξουν όλες τις συναλλαγές χιλιάδων αυτοαπασχολουμένων με τους πελάτες τους δίνουν τη δυνατότητα στους μεν πρώτους να προτείνουν στους δεύτερους τη μη έκδοση απόδειξης με αντιπαροχή την έκπτωση από την τελική επιβάρυνση του αναλογούντος ΦΠΑ, στους δε δεύτερους να αποδέχονται τέτοιες… δελεαστικές προτάσεις, αφού σε κάθε συναλλαγή γλιτώνουν περίπου 18% από την πραγματική τελική πληρωτέα τιμή!
Υπάρχουν όμως και πολλές περιπτώσεις στις οποίες η μη έκδοση απόδειξης δεν συνεπάγεται απαλλαγή του πελάτη από τον ΦΠΑ, καθώς η τιμή που πληρώνει αυτός ενσωματώνει τον ΦΠΑ, όμως η απόδοση του φόρου στο Δημόσιο αποφεύγεται από τον επιχειρηματία με τη μη έκδοση απόδειξης! Στην περίπτωση αυτή, ο πελάτης δεν έχει καν όφελος από την παράνομη έκπτωση του ΦΠΑ, αλλά πληρώνει κανονικά τον ΦΠΑ ενσωματωμένο στην τιμή, οπότε μιλάμε πλέον για υπεξαίρεση του ΦΠΑ! Τέτοιες κρούσματα είναι, κυρίως, αυτά που συμβαίνουν με τη μη έκδοση αποδείξεων από εστιατόρια και λιανεμπόρους προϊόντων σε υπαίθριες λαϊκές αγορές.
Λοιπά μέτρα
Στην αντιμετώπιση των εκτεταμένων φαινομένων φοροδιαφυγής που παρατηρούνται στους αυτοαπασχολουμένους θα συμβάλουν και ορισμένες άλλες αλλαγές στο καθεστώς φορολόγησης των εισοδημάτων τους. Με τις αλλαγές αυτές θα προβλέπεται ότι:
1 Τα ακαθάριστα έσοδα που θα μπορούν να γίνουν αποδεκτά από τη Φορολογική Διοίκηση στα έντυπα Ε3 και Ε1 των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος δεν μπορεί να υπολείπονται αυτών που προκύπτουν με βάση τα δεδομένα των παραστατικών που έχουν αναρτηθεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα myData.
2 Οι δηλούμενες ως επαγγελματικές δαπάνες θα αναγνωρίζονται για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα υπό αυστηρότερες προϋποθέσεις, δύο εκ των οποίων θα είναι:
α) Η εξόφλησή τους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ανεξαρτήτως του ύψους τους.
β) Η δήλωσή τους στην πλατφόρμα myData, ώστε να αντικρίζονται άμεσα με τα αντίστοιχα φορολογικά στοιχεία. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και το μέτρο που προβλέπει την επέκταση της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής τιμολόγησης και σε συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και επαγγελματιών.
Από την άλλη πλευρά, οι δηλούμενες εισπράξεις από πωλήσεις αγαθών ή και παροχές υπηρεσιών εκτιμάται ότι θα αυξηθούν σημαντικά και με την εφαρμογή του μέτρου της διασύνδεσης των ταμειακών μηχανών και των λοιπών φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών των επιχειρήσεων με τα POS. Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης του μέτρου αυτού έχει ήδη συμπιεστεί, ώστε μέχρι τον Φεβρουάριο του 2024 όλες οι επιχειρήσεις να έχουν τις ήδη αναβαθμισμένες ταμειακές μηχανές ή τους λοιπούς ήδη αναβαθμισμένους ΦΗΜ σε πλήρη διασύνδεση με τα μηχανήματα POS μέσω των οποίων θα υποδέχονται τις πληρωμές από τους πελάτες τους όταν αυτές γίνονται με πιστωτικές ή χρεωστικές ή προπληρωμένες κάρτες. Ετσι, οι επιχειρήσεις θα υποχρεώνονται να εκδίδουν αποδείξεις για όλες τις εισπράξεις που πραγματοποιούν με ηλεκτρονικές μεθόδους πληρωμών και να τις δηλώνουν άμεσα στην ΑΑΔΕ με την οποία ήδη οι ταμειακές και οι λοιποί ΦΗΜ έχουν διασυνδεθεί. Η ενημέρωση της ΑΑΔΕ θα γίνεται ταυτόχρονα με την έκδοση των φορολογικών στοιχείων, μέσω της πλατφόρμας myData, που θα διασυνδεθεί με το σύστημα e-send της Ανεξάρτητης Αρχής, όπου τα σχετικά δεδομένα διαβιβάζονται άμεσα.
POS σε όλους όσοι έχουν συναλλαγές με το κοινό
Στο ίδιο πλαίσιο, εξάλλου, το αργότερο μέχρι το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2024 η εγκατάσταση και η χρήση POS για την πραγματοποίηση εισπράξεων από πωλήσεις αγαθών ή παροχή υπηρεσιών με τραπεζικές κάρτες θα έχουν καταστεί υποχρεωτικές για όλους τους κλάδους των επιχειρήσεων που πραγματοποιούν λιανικές συναλλαγές. Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι οι επαγγελματίες που εκμεταλλεύονται ταξί, οι πωλητές αγροτικών και άλλων προϊόντων σε υπαίθριες λαϊκές αγορές και σε λαϊκά πανηγύρια, οι περιπτερούχοι, οι επιτηδευματίες που εκμεταλλεύονται καταστήματα ψιλικών και παντοπωλεία, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια και τα ιδιωτικά ΙΕΚ, οι επιχειρήσεις εκμετάλλευσης θεάτρων-κινηματογράφων, οι επιχειρήσεις διοργάνωσης συναυλιών και άλλων εκδηλώσεων, οι τραγουδιστές, οι χορευτές και τα μουσικά συγκροτήματα θα υποχρεωθούν να δέχονται πληρωμές με κάρτες από τους πελάτες τους.
Ειδήσεις σήμερα
ΣΥΡΙΖΑ: Μετά τον Πολάκη και ο Καρανίκας επιτέθηκε στον Δρίτσα
«Νταντάδες της Γειτονιάς»: Στα 500 ευρώ το Voucher
Συνεπιμέλεια – Απόφαση-«βόμβα»: Εναλλάξ διαμονή παιδιού εκτός γάμου
Ροή Ειδήσεων 
