Το ενδιαφέρον από τις αποφάσεις είναι ότι καταρρέει ο μύθος του παγώματος των πληρωμών αναδρομικών και της αναστολής εκ μέρους του ΕΦΚΑ της εκδίκασης των υποθέσεων που είναι σε εκκρεμότητα μέχρι να αποφασίσει το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ) τι θα γίνει με τα Δώρα των επικουρικών, διότι οι διεκδικήσεις των συνταξιούχων είναι άλλες από αυτές που κρίνονται στο ΑΕΔ. Εν προκειμένω τα δικαστήρια επιστρέφουν τις περικοπές 11 μηνών που επιβλήθηκαν στις επικουρικές συντάξεις με τους νόμους 4051 και 4093 του 2012, αφήνοντας προς το παρόν απέξω τα Δώρα μέχρι να αποφασίσει το ΑΕΔ αν και ποιοι τα δικαιούνται.

Το δεύτερο σημαντικό στοιχείο είναι ότι τα αναδρομικά έχουν και τόκους και το τρίτο είναι ότι απ’ όλες τις αποφάσεις δημιουργείται πλέον η βέβαιη πεποίθηση ότι οι περικοπές θα πρέπει να επιστραφούν και σε όσους δεν έχουν ασκήσει προσφυγές στα δικαστήρια, καθώς πίστεψαν ότι από τη στιγμή που το Συμβούλιο της Επικρατείας έκρινε τις μειώσεις συντάξεων αντισυνταγματικές, δεν χρειαζόταν να καταθέσουν αγωγές για να διεκδικήσουν το αυτονόητο, δηλαδή την επιστροφή των ποσών που κόπηκαν για το 11μηνο Ιουνίου 2015-Μαΐου 2016.

Η πρώτη απόφαση (υπ’ αριθμόν 4193/2024) εκδόθηκε από το 30ό Μονομελές Πρωτοδικείο Αθήνας και δημοσιεύτηκε στις 29 Μαρτίου 2024. Επιδικάζει αναδρομικά επικουρικών συντάξεων σε ομαδική αγωγή συνταξιούχων του ΤΕΑΠΟΚΑ (επικουρικό ταμείο δημοσίων υπαλλήλων στα ασφαλιστικά ταμεία) με ποσά επιστροφών από 64 ευρώ ως 1.941 ευρώ.

Η δεύτερη απόφαση (υπ’ αριθμόν 4493/2024) είναι από το 15ο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθήνας και δημοσιεύτηκε στις 5 Απριλίου 2024, επιδικάζοντας αναδρομικά επικουρικών συντάξεων σε συνταξιούχους του Δημοσίου από το ΤΕΑΔΥ, με ποσά επιστροφών από 106,15 ευρώ ως 1.243,55 ευρώ.

Και στις δύο αποφάσεις οι αγωγές είχαν ασκηθεί από το 2019 και τα αναδρομικά επιστρέφονται με τους ανάλογους τόκους.

Η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι όσοι έχουν προσφύγει θα πάρουν τα αναδρομικά που διεκδικούν με βάση τις αποφάσεις των δικαστηρίων.

Με προσφυγές είναι 370.000 συνταξιούχοι. Υπάρχουν όμως άλλοι 900.000 συνταξιούχοι με τις ίδιες περικοπές, αλλά χωρίς αγωγές. Σε αυτούς ο νόμος δεν αναγνωρίζει τίποτε, γιατί οι αγωγές έπρεπε να είχαν ασκηθεί ως τον Ιούλιο του 2020 και όσοι έχασαν την προθεσμία δεν μπορούν να το πράξουν εκ των υστέρων.

Σε κάθε περίπτωση, μετά την απόφαση του ΑΕΔ, η κυβέρνηση θα πρέπει να εξετάσει το σενάριο πληρωμών με νομοθετική ρύθμιση, για να σταματήσει η ταλαιπωρία των συνταξιούχων.

Ο λογαριασμός για τις πληρωμές των αναδρομικών ετοιμάζεται στο υπουργείο Εργασίας. Το ποσό των αναδρομικών για επικουρικές και Δώρα μόνον για τους 370.000 συνταξιούχους με προσφυγές δεν ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ. Αν μπουν και τα Δώρα των κύριων συντάξεων για τους 370.000 συνταξιούχους, τότε ο λογαριασμός ανεβαίνει στα 750 εκατ. ευρώ. Αν η κυβέρνηση αποφασίσει ότι θα πρέπει να επιστραφούν οι περικοπές και σε όσους δεν άσκησαν προσφυγή, τότε ο λογαριασμός ξεπερνά τα 2 δισ. ευρώ και μπορεί να πληρωθεί μόνον σε δόσεις.

Τα ποσά που διεκδικούν οι συνταξιούχοι

Τα αναδρομικά από επικουρικές και Δώρα επικουρικής σύνταξης ανάλογα με το Ταμείο στο οποίο ανήκουν οι συνταξιούχοι διαμορφώνονται ενδεικτικά ως εξής:

*Για συνταξιούχους ΙΚΑ τα αναδρομικά είναι από 410 ευρώ ως 2.372 ευρώ.

*Για συνταξιούχους από Ταμεία ΔΕΚΟ και τραπεζών τα αναδρομικά είναι από 1.111 ευρώ ως 4.004 ευρώ.

*Για συνταξιούχους Δημοσίου, τα αναδρομικά είναι από 668 ευρώ ως 2.604 ευρώ.

*Για συνταξιούχους λοιπών επικουρικών ταμείων (Δικηγόρων, Εμποροϋπαλλήλων, Αρτοποιών κ.ά.), τα αναδρομικά είναι από 1.242 ευρώ ως 2.399 ευρώ.

*Για συνταξιούχους ΝΑΤ, αναδρομικά μόνον για τη μείωση επικουρικής από το νόμο 4093 και τα Δώρα επικουρικής από 503 ευρώ ως 1.985 ευρώ.

Ηδη, το υπουργείο Εργασίας επεξεργάζεται σχέδιο που περιλαμβάνει τις εξής ενέργειες:

1. Να εξακριβωθεί πόσοι συνταξιούχοι έχουν εκκρεμείς δίκες με αγωγές ως τον Ιούλιο του 2020.
2. Να υπολογιστεί το ποσό -κατ’ εκτίμηση- των αναδρομικών που δικαιούνται.
3. Να βρεθεί η νομοθετική λύση για τον τερματισμό των δικών και την επιστροφή των αναδρομικών στους συνταξιούχους.

Κερδίζουν έδαφος τα Δώρα στο ΑΕΔ

«Πράσινο φως» για πληρωμές αναδρομικών στους συνταξιούχους από τις περικοπές Δώρων δείχνει να ανάβει από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο (ΑΕΔ), καθώς, όπως προκύπτει από την εισήγηση του Δικαστηρίου, δεν αμφισβητούνται οι αποφάσεις που έκριναν τις εν λόγω περικοπές αντισυνταγματικές. Ακόμη όμως και αν τελικά οι δικαστές διαφωνήσουν με την εισήγηση και κρίνουν εκ του μηδενός αν οι μειώσεις ήταν αντισυνταγματικές ή όχι, αυτό που θα κριθεί είναι μόνον τα Δώρα στις συντάξεις.

Αν όμως γίνει αποδεκτή στο σύνολό της η εισήγηση του ΑΕΔ -που είναι και το πιθανότερο-, τότε αφενός θα επαναβεβαιωθεί η αντισυνταγματικότητα της κατάργησης των Δώρων και αφετέρου, εκτός από την επιστροφή των αναδρομικών από τα κομμένα Δώρα για ένα 11μηνο, μπορεί να ανοίξει εκ νέου η συζήτηση για τη μόνιμη επαναφορά τους στις συντάξεις.

Το θέμα των αναδρομικών έφτασε στο Ανώτατο Δικαστήριο από τον Αρειο Πάγο, ο οποίος ήρθε σε διαφωνία με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (2287-8/2015) όσον αφορά στα Δώρα επικουρικών συντάξεων των συνταξιούχων της Τραπέζης της Ελλάδος, κρίνοντας ότι η κατάργησή τους είναι συνταγματική, με το σκεπτικό ότι, παρά την αφαίρεση των Δώρων, οι εν λόγω συνταξιούχοι παίρνουν περισσότερα από τους συνταξιούχους των άλλων Ταμείων και δεν τίθεται σε διακινδύνευση η αξιοπρεπή τους διαβίωση.

Η απόφαση του ΑΕΔ αναμένεται τους προσεχείς μήνες (ως το φθινόπωρο).
Σε περίπτωση που η πλειοψηφία των δικαστών συμφωνήσει με την εισήγηση, τότε αμφότερες οι αποφάσεις θα μείνουν σε ισχύ, που σημαίνει ότι περικοπές των Δώρων των επικουρικών συντάξεων στον ιδιωτικό τομέα θα παραμείνουν αντίθετες στο Σύνταγμα κατά τις αποφάσεις του ΣτΕ, ενώ θα είναι συνταγματική η περικοπή των Δώρων στις επικουρικές συντάξεις των συνταξιούχων της Τραπέζης της Ελλάδoς.

Τι πρέπει να κάνουν οι συνταξιούχοι με αγωγές για να πάρουν γρήγορα τα αναδρομικά τους;

Τα δικαστήρια που δικαιώνουν τους συνταξιούχους εκδίδουν αποφάσεις άμεσης εκτέλεσης και πληρωμής όταν τα στοιχεία των συνταξιούχων είναι πλήρη και περιέχουν με ακρίβεια τα ποσά που διεκδικούν. Για παράδειγμα, στις δύο αποφάσεις που έβγαλαν το 15ο και το 30ό Μονομελές Πρωτοδικείο, το Δικαστήριο έλαβε υπόψη τους πίνακες στους οποίους αποτυπώνονται, για έκαστο ενάγοντα, οι μηνιαίες κρατήσεις, καθώς και το συνολικό ποσό για το 11μηνο των αναδρομικών που επιστρέφονται, όπως και τα προσκομιζόμενα από τους ενάγοντες αποδεικτικά στοιχεία (ενημερωτικά σημειώματα). Σε διαφορετική περίπτωση, το δικαστήριο εκδίδει απόφαση υπέρ των συνταξιούχων, αλλά ορίζει νέα δίκη εντός τριμήνου, για να προσκομίσουν τα ακριβή ποσά των αναδρομικών.

Τα αναδρομικά που έβγαλαν οι δύο αποφάσεις για τους συνταξιούχους του Δημοσίου

1. ΤΕΑΠΟΚΑ: Συνταξιούχοι Δημοσίου προερχόμενοι από ασφαλιστικά ταμεία. 2. Συνταξιούχοι Δημοσίου προερχόμενοι από υπουργεία και εκπαιδευτικοί

ΤΑ ΑΝΑΔΡΟΜΙΚΑ 11 ΜΗΝΩΝ ΓΙΑ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ-ΔΩΡΑ ΑΝΑ ΤΑΜΕΙΟ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΙΣ 13 ΜΑΪΟΥ ΤΟΥ 2016

1. ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΥ (ΤΕΑΔΥ-ΤΕΑΠΟΚΑ)

12. ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΙΚΑ

2. ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΤΑΜΕΙΩΝ ΔΕΚΟ-ΤΡΑΠΕΖΩΝ

3. ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΥ (ΤΕΑΔΥ)

4. ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ (*)

(*) Δικηγόρων, Εμποροϋπαλλήλων, Αρτοποιών

5. ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΙ ΝΑΤ