Αιτίας της εκρηκτικής αύξησης των διεθνών τιμών είναι οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν στις μεγάλες παραγωγούς χώρες της Αφρικής.

Συγκεκριμένα, οι ασθένειες που έχουν «χτυπήσει» τα δέντρα στην Γκάνα και την Ακτή Ελεφαντοστού, οι οποίες συνεισφέρουν το 60% της παγκόσμιας αγοράς, έχουν οδηγήσει σε μείωση της παραγωγής κατά 30% από την 1η Οκτωβρίου έως και τις 3 Μαρτίου. Είναι ενδεικτικό ότι η τιμή του κακάο εκτοξεύθηκε κατά 165,5% μέσα σε διάστημα ενός έτους, από τα 2.674 δολάρια ανά τόνο στις 10 Μαρτίου του 2023 στα 7.100 δολάρια στις 7 Μαρτίου του 2024. Από τον Οκτώβριο, δε, που φάνηκαν τα πρώτα σημάδια ελλείψεων στην αγορά, η τιμή του έχει αυξηθεί κατά 118%!

Εν τω μεταξύ, ο Διεθνής Οργανισμός Κακάο (ICCO) έχει προβλέψει ότι το παγκόσμιο έλλειμμα την περίοδο 2023/24 θα διευρυνθεί κατά 300.000 τόνους, από τους 74.000 τόνους την περίοδο 2022-2023 στους 374.000 τόνους φέτος. Στο ίδιο πλαίσιο, ο ICCO εκτιμά ότι η παγκόσμια παραγωγή την περίοδο 2023-2024 θα υποχωρήσει κατά 11% και αντίστοιχα η άλεση κακάο θα μειωθεί κατά σχεδόν 5%, γεγονός που θα ωθήσει την αναλογία αποθέματος προς άλεσμα 2023/24 στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 40 ετών. Οι προβλέψεις για ανάκαμψη της παραγωγής είναι εξαιρετικά δυσμενείς, δεδομένου ότι τα δέντρα στις μεγάλες παραγωγούς χώρες είναι γερασμένα και οι επενδύσεις ανεπαρκείς.

Οι χαμηλές ποσότητες κακάο και η αύξηση της τιμής έχουν προκαλέσει ήδη σοβαρό πλήγμα στις σοκολατοβιομηχανίες, οι οποίες δηλώνουν ότι οι ανατιμήσεις στην πρώτη ύλη είναι τόσο μεγάλες που δεν μπορούν να τις απορροφήσουν, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να τις μετακυλήσουν στους καταναλωτές.

Σύμφωνα με έρευνα τιμών του «Ε.Τ.», οι τιμές σε σοκολάτες έχουν αυξηθεί έως και περίπου 40% την τελευταία διετία. Ενδεικτικά, η τιμή της σοκοφρέτας των 38 γραμμαρίων έχει αυξηθεί κατά 34,3% στα 0,47 ευρώ από 0,35 ευρώ τον Ιούνιο του 2022, ενώ η τιμή ανά κιλό, που αναγράφεται στα ράφια, έχει υπερβεί τα 12 ευρώ. Παράλληλα, σοκολάτα γνωστής βιομηχανίας πωλείται στην τιμή των 1,58 ευρώ, από 1,18 ευρώ πριν από περίπου 2 χρόνια, παρουσιάζοντας άνοδο κατά 33,9%. Μάλιστα, η τιμή ανά κιλό φτάνει τα 15 ευρώ το κιλό, καθιστώντας πλέον τη σοκολάτα είδος… πολυτελείας.

Μεγάλες ανατιμήσεις παρουσιάζουν όμως και τα μπισκότα, καθώς τα κλασικά γεμιστά με σοκολάτα έχουν φτάσει 1,30 ευρώ (συσκευασία 200 γραμμαρίων) από 0,95 ευρώ το καλοκαίρι του 2022.

Πάντως, η κατανάλωση δεν φαίνεται να έχει επηρεαστεί από την αύξηση των τιμών -τουλάχιστον στην ελληνική αγορά-, καθώς σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Circana (πρώην IRI), τα σνακ κατέλαβαν την τρίτη θέση μεταξύ των βασικών καταναλωτικών αγαθών με τις μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών το 2023 αγγίζοντας το 8%. Παρ’ όλα αυτά, ο όγκος πωλήσεων κινήθηκε σε θετικό έδαφος παρουσιάζοντας άνοδο κατά 4,7%.

Καμπανάκι από τις βιομηχανίες

Πριν από λίγο καιρό, μια από τις μεγαλύτερες βιομηχανίες στον κόσμο, η Hershey, έκρουσε «καμπανάκι» προειδοποιώντας για συρρίκνωση των εσόδων της το 2024 λόγω της υψηλής τιμής του κακάο. Μάλιστα, κατά την παρουσίαση των τελευταίων οικονομικών αποτελεσμάτων, η διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρίας δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο περαιτέρω αύξησης των τιμών των προϊόντων στο ράφι. Αντίστοιχα προβλήματα φαίνεται να αντιμετωπίζει και η Mondelez, η οποία είδε τα οικονομικά της μεγέθη να υποχωρούν σημειώνοντας ότι η υψηλή τιμή του κακάο είναι από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει τους επόμενους μήνες.