Αν και από τον περασμένο Οκτώβριο έχει τεθεί σε ισχύ το «καλάθι των οπωροκηπευτικών», το οποίο είναι διαθέσιμο στην πλατφόρμα e-katanalotis ώστε τα νοικοκυριά να συγκρίνουν τις τιμές από αλυσίδα σε αλυσίδα και τα σούπερ μάρκετ έχουν την υποχρέωση να ανακοινώνουν τις ενδεικτικές τιμές λιανικής πώλησης για 33 κατηγορίες φρούτων και λαχανικών, οι τιμές παραμένουν στα ύψη.

Σύμφωνα με έρευνα αγοράς που πραγματοποίησε ο «Ε.Τ.» λαμβάνοντας τις χονδρικές τιμές 20 προϊόντων από τον Οργανισμό Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ) αλλά και τις λιανικές τιμές της μεγαλύτερης αλυσίδας σούπερ μάρκετ στην ελληνική αγορά, προκύπτει ότι οι αυξήσεις στη χονδρική κινούνται από 12,5% έως 60% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, ενώ σε ένα μόνο προϊόν, στο σπανάκι, αγγίζει το 100%. Την ίδια ώρα, η «ψαλίδα» των τιμών από τη χονδρική στα ράφια στα περισσότερα είδη ξεκινούν από το 50% και αγγίζουν ακόμα και το 127,3%, επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά τα στοιχεία του πληθωρισμού της ΕΛ.ΣΤΑΤ., τα οποία δείχνουν ότι τα φρούτα, τα λαχανικά και το ελαιόλαδο είναι οι τρεις βασικές κατηγορίες προϊόντων που «τροφοδοτούν» την ακρίβεια και φουσκώνουν τους λογαριασμούς των νοικοκυριών.

Εκπρόσωποι του πρωτογενούς τομέα εξηγούν ότι οι τιμές στα οπωροκηπευτικά έχουν ανέβει ως αποτέλεσμα της κλιματικής κρίσης και κατ’ επέκταση της μειωμένης παραγωγής και του υψηλού εργατικού κόστους λόγω της έλλειψης εργατών γης, ωστόσο καταγγέλλουν και κερδοσκοπικά παιχνίδια από τους μεσάζοντες.

Οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις στη χονδρική, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΚΑΑ, καταγράφονται στο σπανάκι, η τιμή του οποίου από τα 0,90 ευρώ εκτινάχθηκε στα 1,80 ευρώ το κιλό (+100%), ακολουθούν με άνοδο 60% τα φρέσκα κρεμμυδάκια (από το 1 στα 1,60 ευρώ το κιλό) και το λάχανο (από τα 0,25 στα 0,40 ευρώ το κιλό). Επονται το κουνουπίδι, με τη χονδρική τιμή του να αυξάνεται κατά 57,1%, από τα 0,70 στο 1,10 ευρώ το κιλό, οι τομάτες (+40%), που πωλούνται σταθερά πια στην τιμή των 1,40 ευρώ από 1 ευρώ το κιλό τον Ιανουάριο του 2023, ενώ στα καρότα, στα κολοκύθια, στο μαρούλι, στα τοματίνια και στα ακτινίδια οι ανατιμήσεις στη χονδρική κινούνται από 30% έως 36,4%. Μάλιστα, σε κάποια προϊόντα οι χονδρικές τιμές είναι μειωμένες σε σχέση με πέρυσι, όπως για παράδειγμα στα αγγούρια (από τα 0,85 στα 0,75 ευρώ το ζευγάρι), στον άνηθο (από τα 0,50 στα 0,40 ευρώ) και στις μπανάνες (από το 1,12 στα 0,90 ευρώ το κιλό).

Ωστόσο, στα ράφια οι τιμές είναι πολύ υψηλότερες. Ενδεικτικά, ενώ τα κολοκύθια και το κουνουπίδι φεύγουν από τη χονδρική στο 1,10 ευρώ το κιλό, στα σούπερ μάρκετ πωλούνται έναντι 2,5 ευρώ (+127,3%) και 2,38 ευρώ το κιλό (+116,4%) αντίστοιχα. Εως 105,5% ακριβότερα σε σχέση με την τιμή χονδρικής αγοράζουν οι καταναλωτές τις μπανάνες (0,90 ευρώ στη χονδρική και από 1,54 έως 1,85 ευρώ το κιλό), ενώ στη διπλάσια τιμή διατίθενται τα μανταρίνια, καθώς φεύγουν από τις κεντρικές αγορές στα 0,80 ευρώ το κιλό και στα σούπερ μάρκετ στοιχίζουν 1,60 ευρώ.

Για να κλείσει η «ψαλίδα» των τιμών, το υπουργείο Ανάπτυξης από την 1η Μαρτίου υποχρεώνει τους προμηθευτές οπωροκηπευτικών αλλά και κρεατικών και ψαριών να πωλούν τα προϊόντα τους στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ σε καθαρές τιμές και περιορίζει τα πιστωτικά τιμολόγια σε ποσοστό έως 3%. Σύμφωνα με εκπροσώπους του πρωτογενούς τομέα, ένα από τα τρικ που γινόταν μέχρι τώρα ήταν η έκπτωση ή οι λεγόμενες επιστροφές στους αρχικούς παραγωγούς ή προμηθευτές, για να μειώνεται τεχνητά η τιμή μέσω επιστροφής, επειδή τα προϊόντα κρίνονταν ακατάλληλα.

Σύγκριση τιμών χονδρικής-λιανικής

ΠΡΟΪΟΝΤΑ	ΧΟΝΔΡΙΚΗ ΤΙΜΗ 2024	ΧΟΝΔΡΙΚΗ ΤΙΜΗ 2023	ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΧΟΝΔΡΙΚΗΣ ΤΙΜΗΣ 2023-2024 (%)	ΛΙΑΝΙΚΗ ΤΙΜΗ	ΨΑΛΙΔΑ ΧΟΝΔΡΙΚΗΣ-ΛΙΑΝΙΚΗΣ (%)
Αγγούρια (ζευγάρι)	0,75	0,85	-11,8%	1,20	+60%
Αγγουράκια (1 κιλό)	1	0,80	+25%	1,67	+67%
Ανηθος(τεμάχιο)	0,40	0,50	-20%	0,68	+70%
Καρότα (κιλό)	0,75	0,55	+36,4%	1	+33,3%
Κολοκύθια (κιλό)	1,10	0,80	+37,5%	2,5	+127,3%
Κουνουπίδι (κιλό)	1,10	0,70	+57,1%	2,38	+116,4%
Κρεμμυδάκια φρέσκα (κιλό)	1,60	1	+60%	2,80	+75%
Κρεμμύδια ξερά (κιλό)	0,90	0,65	+38,5%	1,05	+16,7%
Λάχανο (κιλό)	0,40	0,25	+60%	0,52	+30%
Μαρούλι (τεμάχιο)	0,40	0,30	+33,3%	0,67	+67,5%
Πατάτες εγχώριες (κιλό)	0,70	0,70	0	0,90	+28,6%
Ραδίκια (κιλό)	0,90	0,80	+12,5%	1,73	+92,2%
Σπανάκι (κιλό)	1,80	0,90	+100%	2,35	+30,5%
Τομάτες (κιλό)	1,40	1	+40%	1,98	+41,4%
Τοματίνια (κιλό)	2,80	2,10	+33,3%	4,25	+51,8%
Ακτινίδια (κιλό)	1,60	1,20	+33,3%	2,45	+53,1%
Αχλάδια (κιλό)	1,40	1,10	+27,3%	1,85	+32,1%
Μανταρίνια κλημεντίνες (κιλό)	0,80	0,70	+14,3%	1,60	+100%
Μήλα στάρκιν ντελίσιους (κιλό)	1,10	0,90	+22,2%	1,45	+31,8%
Μπανάνες	0,90	1,12	-19,6%	1,54 – 1,85	71,1%-105,5%