Ανοδικές τάσεις παρουσίασε η εγχώρια αγορά λογισμικού και υπηρεσιών πληροφορικής, το 2015, όπως προκυπτει από την τελευταία έκδοση της σχετικής κλαδικής μελέτης που εκπόνησε η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group ΑΕ.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, «στην εγχώρια αγορά λογισμικού και υπηρεσιών πληροφορικής δραστηριοποιείται πολύ μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων.

Ο κλάδος αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους τομείς για την ελληνική οικονομία, λόγω της αυξανόμενης ζήτησης για αυτοματοποίηση και ψηφιοποίηση τόσο στον ιδιωτικό, όσο και στο δημόσιο τομέα.

Ο κλάδος επηρεάστηκε από την ύφεση, που έπληξε τη χώρα, από το 2009 και έπειτα, αλλά όχι στο βαθμό που επηρέασε άλλους τομείς της ελληνικής οικονομίας.

Η βασική δραστηριότητα των πολυάριθμων μικρομεσαίων επιχειρήσεων του κλάδου αφορά, κυρίως, την αντιπροσώπευση και εμπορία εισαγόμενου λογισμικού, δίδοντας περισσότερο βάρος σε υπηρεσίες παραμετροποίησης των εφαρμογών και ολοκλήρωσης συστημάτων (integration), παρά στην ανάπτυξη και παραγωγή λογισμικού.

Παράλληλα, δραστηριοποιούνται και λίγες μεγάλου μεγέθους εταιρείες, που αναπτύσσουν δικό τους λογισμικό, παρέχοντας και μεγάλο εύρος υπηρεσιών πληροφορικής.

Το κόστος, η ποιότητα, ο χρόνος ολοκλήρωσης των παρεχόμενων υπηρεσιών, καθώς και η φήμη των εταιρειών πληροφορικής, καθορίζουν τη ζήτηση για τις εξεταζόμενες υπηρεσίες. Επίσης, οι εξελίξεις σε οικονομικό, πολιτικό και θεσμικό επίπεδο, που επηρεάζουν τον εκάστοτε κλάδο-πελάτη, επιδρούν εμμέσως και στη ζήτηση για τις υπηρεσίες πληροφορικής».

O Νίκος Ταβουλάρης, Consultant της ICAP Group, ο οποίος επιμελήθηκε τη συγκεκριμένη μελέτη, αναφέρει ότι η κυρίαρχη κατηγορία στην εγχώρια αγορά λογισμικού είναι το Application Software με ποσοστό 64%, το 2015, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα της πρωτογενούς έρευνας που διεξήχθη σε μεγάλο δείγμα αντιπροσωπευτικών επιχειρήσεων του κλάδου. Το υπόλοιπο ποσοστό (36%) αφορά την κατηγορία Systems Software.

Όσον αφορά την αγορά των Υπηρεσιών Πληροφορικής (IT Services), αυτή περιλαμβάνει υπηρεσίες IT Consulting, System Integration, Network Consulting and Integration Services, Custom Application Development, Outsourcing, Support and Deploy και Business Process Outsourcing (BPO).

Η Σταματίνα Παντελαίου, διευθύντρια οικονομικών μελετών της ICAP Group, επισημαίνει σχετικά με τις εξελίξεις του κλάδου: Οι πωλήσεις λογισμικού (Software) στην εγχώρια αγορά, το 2015, παρουσίασαν μικρή αύξηση 0,7%, σε σχέση με το 2014. Στο διάστημα 2010-2013, η αγορά του λογισμικού παρουσίασε μέσο ετήσιο ρυθμό μείωσης -3,2%. Για το 2016, η αγορά προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά 1,4%, σε σχέση με το 2015.

Η εγχώρια αγορά υπηρεσιών πληροφορικής αυξήθηκε κατά 1,4%, το 2015, σε σχέση με το 2014. Στο διάστημα 2010-2013, η αγορά των υπηρεσιών πληροφορικής παρουσίασε μικρότερη μείωση σε σχέση με το λογισμικό (μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής: -1,9%). Για το τρέχον έτος, η αγορά των υπηρεσιών πληροφορικής προβλέπεται ότι θα παρουσιάσει ετήσια αύξηση της τάξης του 2,1%.

Αναλύοντας τα ευρήματα της κλαδικής μελέτης, παρατηρείται ότι «η ύφεση στους δύο αυτούς τομείς της πληροφορικής ήταν πολύ μικρότερη σε σχέση με άλλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου, η αναβλητικότητα από πλευράς των επιχειρήσεων-πελατών των υπό εξεταζόμενων εταιρειών να προχωρήσουν σε μεγάλες επενδύσεις στον τομέα της πληροφορικής, λόγω της έλλειψης ρευστότητας που παρατηρείται στην εγχώρια οικονομία, αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα της στασιμότητας που παρατηρήθηκε στον κλάδο, γενικότερα, τα προηγούμενα έτη. Τα γεγονότα του περασμένου έτους (capital controls, εκλογικές αναμετρήσεις) φαίνεται ότι επηρέασαν τον κλάδο, αλλά όχι στο βαθμό που προβλεπόταν αρχικά».

Όσον αφορά το βαθμό συγκέντρωσης στον κλάδο, παρατηρείται ότι είναι χαμηλός, δεδομένου ότι οι έξι και δέκα μεγαλύτερες εταιρείες κάλυψαν, αντίστοιχα, το 28% και το 40% περίπου των συνολικών πωλήσεων συμβουλευτικών υπηρεσιών, το 2015.

Στο πλαίσιο της μελέτης, έγινε εκτεταμένη χρηματοοικονομική ανάλυση των εταιρειών του κλάδου, βάσει επιλεγμένων αριθμοδεικτών. Επίσης, συντάχθηκαν ομαδοποιημένοι ισολογισμοί, βάσει αντιπροσωπευτικού δείγματος εταιρειών.

Το σύνολο του ενεργητικού των επιχειρήσεων του δείγματος αυξήθηκε σχεδόν κατά 3% και το 2014, μεταβολή η οποία προήλθε από την αύξηση των καθαρών παγίων. Τα ίδια κεφάλαια μειώθηκαν κατά 2,0% και οι μεσομακροπρόθεσμες υποχρεώσεις & προβλέψεις κατά 11,2%. Αντιθέτως, οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις ήταν αυξημένες (14,2%), σε σχέση με το 2013.

Οι συνολικές πωλήσεις των 37 επιχειρήσεων του δείγματος ήταν μειωμένες κατά 3,5%, σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Περαιτέρω, η αδυναμία συγκράτησης του κόστους επηρέασε το συνολικό μικτό κέρδος, το οποίο περιορίστηκε σημαντικά κατά 7,2%.

Παρά τη μεγάλη βελτίωση του λειτουργικού αποτελέσματος (+25,92%), η πολύ μεγάλη αύξηση των μη λειτουργικών εξόδων (+161,71%) είχε ως συνέπεια τη μείωση κατά 8,4% περίπου των κερδών (προ φόρου) των συγκεκριμένων εταιρειών, το 2014. Ομοίως, τα κέρδη EBITDA κατέγραψαν μείωση (-12,1%), το ίδιο διάστημα.

Το περιθώριο μικτού κέρδους των εταιρειών παρουσίασε επιδείνωση και διαμορφώθηκε στο 31,1%, το 2014, (από 32,3%, το προηγούμενο έτος). Το 2014, ο αριθμός των κερδοφόρων εταιρειών μειώθηκε, σε σχέση με το 2013, (28 κερδοφόρες έναντι 29) και, αντίστοιχα, ο αριθμός των ζημιογόνων αυξήθηκε από 8 σε 9 εταιρείες.