Μετά το σοκ αυτών των αποφάσεων και υπό το βάρος της κοινωνικής κατακραυγής που προκαλούν τέτοια ποσά συντάξεων, τα οποία ο ΕΦΚΑ τα δείχνει μόνο στους υπουργούς, χωρίς να δίνει ακόμη τις αποφάσεις στους ενδιαφερόμενους συνταξιούχους, το υπουργείο Εργασίας και η κυβέρνηση συνολικότερα άνοιξαν ένα νέο θέμα στις συζητήσεις με την τρόικα και ετοιμάζουν πρόταση για ένα πλαφόν στις συντάξεις χηρείας ώστε να μη βγαίνουν με ποσά της τάξης των 151, 185 ή 200 ευρώ.

Το αντίδοτο είναι, όπως αποκαλύπτει σήμερα ο Ελεύθερος Τύπος από εγκυρότατη πηγή, ότι συζητείται να μπει ένας κόφτης στη μείωση των νέων συντάξεων χηρείας ώστε να μην πέφτουν κάτω από τα 300, ίσως και τα 360 ευρώ.

Τι προβλέπεται

Σημειώνεται ότι ο νόμος Κατρούγκαλου προβλέπει ως προσωρινή σύνταξη χηρείας για δικαιούχους που έχασαν σύζυγο μετά τις 13/5/2016 το ποσό των 192 ευρώ, που όμως δεν εφαρμόστηκε και στη θέση του μπήκε η προσωρινή χηρείας των 345 ευρώ, ποσό που και πάλι είναι χαμηλό και έχει ξεσηκώσει αντιδράσεις.

Η διαφορά είναι ότι στις οριστικές αποφάσεις υπάρχουν και τελικές συντάξεις χηρείας που βγαίνουν όχι μόνον στα 185, αλλά και στα 151 ευρώ! Αυτές οι συντάξεις δεν είναι προσωρινές αλλά μόνιμες.

Η όποια πρόταση προϋποθέτει την έγκριση της τρόικας, η οποία όμως θα ζητήσει ισοδύναμα μέτρα

Το υπουργείο, βλέποντας τα ποσά αυτά, τρόμαξε από την οργή που θα προκαλέσουν και επεξεργάζεται πρόταση για να μπει ένα κατώτατο όριο ώστε σε καμία περίπτωση να μην πέφτουν κάτω από 300 ως 360 ευρώ το μήνα.

Το ότι επιδιώκεται βελτίωση στα ποσά αποκάλυψε η ίδια η υπουργός Εργασίας Εφη Αχτσιόγλου μιλώντας στη Βουλή. Είπε ότι «γνωρίζουμε το πρόβλημα και θα φέρουμε μια βελτιωμένη ρύθμιση εντός Οκτωβρίου».

Με ισοδύναμα…

Η τρόικα είναι επιφυλακτική και στο «άκουσμα» της πρότασης, σύμφωνα με πληροφορίες του Ελεύθερου Τύπου, ζήτησε να δει πρώτα ένα σχέδιο της ρύθμισης και κυρίως τα μέτρα ισοδυναμίας που θα περιέχει γιατί η θέσπιση ενός πλαφόν 360 ευρώ σε συντάξεις που βγαίνουν στα 151 ευρώ, με το νόμο για το ασφαλιστικό, συνεπάγεται και αύξηση της προβλεπόμενης δαπάνης που θα πρέπει να ισοσκελιστεί με ισοδύναμες περικοπές όπως συνηθίζεται να ζητάει η τρόικα.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι πιθανό -αν δεν προταθούν ισοδύναμες περικοπές- να μπουν και εισοδηματικά ή περιουσιακά κριτήρια. Σε αυτή την περίπτωση, μια χήρα με ελάχιστα εισοδήματα (π.χ. 200 ευρώ το μήνα) θα παίρνει από τη σύνταξη χηρείας το κατώτατο ποσό που συζητείται με την τρόικα (300 με 360 ευρώ) ακόμη και αν η πραγματική σύνταξη χηρείας που βγάζει ο νόμος Κατρούγκαλου είναι 151 ευρώ.

Αν υπάρχουν μεγαλύτερα εισοδήματα από άλλες πηγές (π.χ. 1.000 ευρώ το μήνα), τότε πιθανώς να μη χορηγείται το κατώτατο όριο, αλλά το πραγματικό ποσό, δηλαδή η σύνταξη χηρείας των 151 ευρώ, 185, 200 ή 250 ευρώ.

Στο… μισό

Σε κάθε περίπτωση όμως, ακόμη και αν περάσει μια πρόταση για κατώτατο ποσό 300 ή 360 ευρώ στις συντάξεις χηρείας, το πρόβλημα δεν λύνεται. Με το νόμο Κατρούγκαλου οι δικαιούχοι σύνταξης χηρείας παίρνουν το 50% της σύνταξης του θανόντος αντί το 70%. Αν η αρχική σύνταξη του θανόντος μάλιστα είχε βγει πριν από το νόμο Κατρούγκαλου και ο θάνατος επήλθε μετά τις 13/5/2016, τότε ο επιζών σύζυγος παίρνει το 50%, αφού όμως πρώτα επανυπολογιστεί η αρχική σύνταξη του θανόντος με τους μειωμένους συντελεστές του Κατρούγκαλου.

Αν δηλαδή μια σύνταξη 1.000 ευρώ, προ νόμου Κατρούγκαλου, επανυπολογιστεί στα 750 ευρώ, τότε σε περίπτωση θανάτου η χήρα δεν θα πάρει το 50% των 1.000 ευρώ, αλλά το 50% των 750 ευρώ, δηλαδή 375 ευρώ.

Ηλικιακό όριο

Το άλλο μεγάλο αγκάθι είναι ότι δεν αλλάζει το ηλικιακό όριο των 55 ετών που όρισε ο νόμος Κατρούγκαλου για τη μόνιμη καταβολή του 50% της σύνταξης θανάτου.
Στην πράξη -αν περάσει η πρόταση του υπουργείου- μπορεί να μπει ένα κατώφλι για να μην έχουν ελεύθερη πτώση οι συντάξεις χηρείας, αλλά δεν θα μεταβληθεί το όριο ηλικίας των 55 ετών που δίδει το δικαίωμα σε μόνιμη σύνταξη λόγω θανάτου.

Στο τραπέζι η θέσπιση εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων. Παραμένει το ηλικιακό όριο

Σύμφωνα με το νόμο 4387/2016, όσοι δεν έχουν κλείσει το 55ο έτος κατά την ημερομηνία θανάτου του συζύγου τους παίρνουν το 50% της σύνταξης του θανόντος για μια τριετία. Αν στην τριετία αυτή κλείσουν τα 55, τότε συνεχίζεται η καταβολή σύνταξης, αλλά στην περίπτωση που έχουν εργασία, καθώς και αν παίρνουν (ή θα πάρουν) και δική τους σύνταξη γήρατος ή αναπηρίας, τότε το ποσοστό της σύνταξης χηρείας πέφτει στο 25% αντί 50%.

Αν στην τριετία δεν κλείσουν τα 55, τότε η σύνταξη αναστέλλεται και ξαναχορηγείται στα 67 με τα ίδια ποσοστά, δηλαδή στο 50% αν δεν έχουν άλλη σύνταξη και στο 25% αν παίρνουν και δική τους σύνταξη.

Στην περίπτωση που υπάρχουν παιδιά ανήλικα ή σπουδάζοντα, τότε αφενός παίρνουν το ανάλογο μερίδιο από τη σύνταξη του θανόντος γονέα (συνολικά 50% για δύο τέκνα και 37% για ένα τέκνο). Αν ο/η επιζών σύζυγος κλείσει τα 55 αφότου ενηλικιωθούν τα παιδιά ή αφότου συμπληρώσουν τα 24 αν σπουδάζουν, τότε συνεχίζει να παίρνει το μερίδιο από τη σύνταξη του θανόντος συζύγου με τους περιορισμούς του νόμου, δηλαδή με το 25% αντί 50% στην περίπτωση που έχουν εργασία ή συνταξιοδοτηθούν.

Στη χειρότερη θέση είναι οι γυναίκες που έχουν ήδη ενήλικα παιδιά και είναι κάτω από 52 ετών, γιατί σε ενδεχόμενη απώλεια συζύγου θα πάρουν σύνταξη χηρείας μόνον για 3 χρόνια και θα περιμένουν ως τα 67 για να τους ξαναχορηγηθεί το όποιο ποσοστό θα ορίζει τότε ο νόμος.

Κώστας Κατίκος
[email protected]
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου