Η υπέρβαση, όμως, της Κομισιόν έγινε χθες σε έναν άλλο τομέα και αυτό είναι ενδεικτικό της δραματικής κατάστασης της ευρωπαϊκής οικονομίας, δεδομένου ότι οι Βρυξέλλες επιτρέπουν πλέον στις κυβερνήσεις να χρησιμοποιήσουν με τον τρόπο που κρίνουν τα κοινοτικά κονδύλια για το 2020 και 2021, για το μετριασμό των επιπτώσεων του κορονοϊού.

«SURE»

Αναφορικά με το νέο χρηματοδοτικό μέσο των 100 δισ. ευρώ, αυτό θα φέρει την ονομασία «SURE», ενώ στόχος του είναι να βοηθηθούν οι εργαζόμενοι να διατηρήσουν τα εισοδήματά τους και οι επιχειρήσεις να επιβιώσουν. Η κοινοτική πρωτοβουλία θα υποστηρίξει συστήματα μερικής ανεργίας και παρόμοια μέτρα για να βοηθήσει τα κράτη- μέλη να προστατεύσουν τις θέσεις εργασίας, τους εργαζομένους και τους αυτοαπασχολούμενους από τον κίνδυνο απόλυσης και απώλειας εισοδήματος.

Οι επιχειρήσεις θα είναι σε θέση να μειώσουν προσωρινά τις ώρες εργασίας των εργαζομένων ή να αναστείλουν συνολικά την εργασία, με τη στήριξη του εισοδήματος που παρέχεται από το κράτος για τις ώρες που δεν εργάστηκαν. Οι αυτοαπασχολούμενοι θα λάβουν αναπλήρωση εισοδήματος για την τρέχουσα κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Τα δάνεια θα έχουν διάρκεια 10 ετών, ωστόσο θα υπάρχει η δυνατότητα επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής για τις χώρες που θα αντιμετωπίζουν δυσκολίες.

Γεωργία-αλιεία

Για τη γεωργία και την αλιεία, συμπεριλαμβανομένης της υδατοκαλλιέργειας, που πλήττονται επίσης από την κρίση, η Επιτροπή προτείνει πολύ μεγαλύτερη ευελιξία στην εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας, αλλά και στήριξη των εργαζομένων. Οπως επισημαίνει, τα κράτη- μέλη θα είναι σε θέση να παρέχουν στήριξη:

– σε αλιείς για την προσωρινή παύση αλιευτικών δραστηριοτήτων,

– σε υδατοκαλλιεργητές για την προσωρινή αναστολή ή μείωση της παραγωγής και την παροχή στήριξης,

– στις οργανώσεις παραγωγών για την προσωρινή αποθήκευση προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας.

Θα προτείνει επίσης, σύντομα, μια σειρά μέτρων για να εξασφαλίσει ότι οι γεωργοί και οι άλλοι δικαιούχοι μπορούν να λάβουν την κοινοτική στήριξη μέσω της ΚΑΠ, για παράδειγμα παρέχοντας περισσότερο χρόνο για την υποβολή αιτήσεων στήριξης και περισσότερο χρόνο για την επεξεργασία τους από τις διοικητικές αρχές, αυξάνοντας τις προκαταβολές για άμεσες ενισχύσεις και πληρωμές αγροτικής ανάπτυξης και προσφέροντας επιπλέον ευελιξία για τους επιτόπιους ελέγχους, ώστε να ελαχιστοποιείται η ανάγκη για σωματική επαφή και να μειωθεί ο διοικητικός φόρτος.

Κοινοτικά κονδύλια

Η απόφαση της Κομισιόν να επιτρέψει στις κυβερνήσεις την ελεύθερη διάθεση των πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία είναι πολύ σημαντική γιατί επιτρέπει μαζικές μεταφορές χρημάτων από το ένα ταμείο στο άλλο, αλλά και μεταξύ προγραμμάτων, ενώ δεν είναι απαραίτητη η εθνική συγχρηματοδότηση. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο που δίνεται στα κράτη-μέλη.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, όλα τα μη δεσμευμένα κεφάλαια από τα τρία ταμεία της πολιτικής συνοχής -το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ταμείο Συνοχής- θα κινητοποιηθούν για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης στον τομέα της δημόσιας υγείας. Ειδικότερα, η πρόταση της Κομισιόν προβλέπει μεταξύ άλλων και τα εξής:

– να δοθεί η έκτακτη και προσωρινή δυνατότητα στα κράτη-μέλη να ζητήσουν για προγράμματα της πολιτικής συνοχής ποσοστό συγχρηματοδότησης 100% για τη λογιστική χρήση 2020-2021,

– να παρασχεθεί πρόσθετη ευελιξία όσον αφορά στη μεταφορά πόρων μεταξύ των ταμείων της πολιτικής συνοχής και μεταξύ κατηγοριών περιφερειών,

– να απαλλαγούν τα κράτη-μέλη από την υποχρέωση συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις θεματικής συγκέντρωσης, ώστε να καταστεί δυνατή η ανακατεύθυνση πόρων στους τομείς που πλήττονται περισσότερο από την τρέχουσα κρίση,

– να απαλλαγούν τα κράτη-μέλη από την υποχρέωση να τροποποιούν τα σύμφωνα εταιρικής σχέσης,

– να υπάρξει απαλλαγή ως προς την απαίτηση επανεξέτασης και επικαιροποίησης των εκ των προτέρων αξιολογήσεων και των επιχειρηματικών σχεδίων, προκειμένου να διευκολυνθεί η προσαρμογή των χρηματοδοτικών μέσων για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κρίσης στον τομέα της δημόσιας υγείας,

– να καταστούν κατ’ εξαίρεση επιλέξιμες οι δαπάνες για πράξεις που έχουν περατωθεί ή υλοποιηθεί πλήρως και οι οποίες αποσκοπούσαν στην ενίσχυση των ικανοτήτων αντιμετώπισης κρίσεων στο πλαίσιο της πανδημίας του κορονοϊού,

– να επιτραπεί περιορισμένη χρηματοδοτική ευελιξία κατά το κλείσιμο των προγραμμάτων, ώστε να μπορέσουν τα κράτη-μέλη και οι περιφέρειες να αξιοποιήσουν πλήρως τη στήριξη από τη χρηματοδότηση της Ε.Ε.,

– να επιτραπεί στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης να παρέχει στήριξη σε επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν δυσκολίες υπό τις ειδικές αυτές συνθήκες με την ευελιξία που παρέχουν οι κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις.

Δημόσια υγεία

Η Επιτροπή προτείνει τη διάθεση ενός ποσού της τάξης των 3 δισ. ευρώ για την υποστήριξη των κρατών-μελών στον τομέα της δημόσιας υγείας. Βασική προτεραιότητα θα είναι η διαχείριση της κρίσης στον τομέα της δημόσιας υγείας και η εξασφάλιση εξοπλισμού και προμηθειών ζωτικής σημασίας, από αναπνευστήρες έως μέσα ατομικής προστασίας, από κινητές ιατρικές ομάδες έως ιατρική βοήθεια για τα πιο ευάλωτα άτομα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται σε καταυλισμούς προσφύγων. Το δεύτερο σημείο εστίασης θα είναι η δυνατότητα να αυξηθούν οι προσπάθειες διαγνωστικής εξέτασης. Η πρόταση θα επιτρέψει επίσης στην Επιτροπή να αναλάβει τις προμήθειες απευθείας, εξ ονόματος των κρατών-μελών. Συγκεκριμένα, η Κομισιόν με το παραπάνω ποσό θα είναι σε θέση:

– να αγοράζει ή να κινεί διαδικασίες προμήθειας, εκ μέρους των κρατών-μελών, για την παροχή απευθείας στήριξης και τη διανομή ιατρικών προμηθειών, όπως μάσκες και αναπνευστήρες,

– να παρέχει οικονομική στήριξη και να συντονίζει την κάλυψη επειγουσών αναγκών, όπως είναι η μεταφορά ιατρικού εξοπλισμού και ασθενών σε διασυνοριακές περιοχές,

– να στηρίζει την κατασκευή κινητών νοσοκομείων.

Ερωτηθείσα σε σχέση με την ανάγκη έκδοσης «κορονομολόγου», η κ. Φον ντερ Λάιεν ανέφερε ότι εκείνο που προέχει είναι η άμεση αντίδραση, γιατί δεν μπορούμε, όπως είπε, να περιμένουμε να χρησιμοποιήσουμε κοινοτικά εργαλεία μετά από 2-3 χρόνια. Σύμφωνα με την ίδια, το σημαντικότερο εργαλείο αυτή τη στιγμή είναι ο κοινοτικός προϋπολογισμός και τα διαθέσιμα κονδύλια.

Από την έντυπη εκδοση