Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

Λόγω της επιδίωξης των ΗΠΑ να κυριαρχήσει διασυμμαχικό και ευρωατλαντικό πνεύμα με αποφυγή οξύτητας, η συνάντηση του Ελληνα πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο επηρεάστηκε από αυτό το κλίμα της διατλαντικής σύγκλισης και το όλο πλαίσιο είναι… ομιχλώδες. Χρονικά η συνάντηση ήταν περιορισμένη και πέραν των δύο ηγετών μόνο ο προεδρικός σύμβουλος και εξ απορρήτων Ιμπραήμ Καλίν και η πρεσβευτής Ελένη Σουρανή του Διπλωματικού Γραφείου του πρωθυπουργού έχουν μία εικόνα των συζητήσεων, της θεματολογίας και των προσεχών βημάτων. Το βέβαιο είναι ότι σε κάποια φάση θα λάβουν χώρα ο επόμενος διερευνητικός γύρος και οι στρατιωτικές συζητήσεις για τα λεγόμενα ΜΟΕ.

Ηρεμο κλίμα

Επειδή παρακολούθησα τις αρκετές επαφές του Ερντογάν (από την παραμονή της Συνόδου) με τους ηγέτες των Ισπανίας, Μ. Βρετανίας, Γαλλίας, Γερμανίας, Ουγγαρίας, Λιθουανίας, Λετονίας, Ολλανδίας, παρατήρησα ότι ήταν όλες σε ήρεμο και χαλαρό κλίμα, ενώ, όπως έχω ήδη γράψει, σε συνεργασιακό, σε θεματικά καναλοποιημένο πλαίσιο ήταν και η επιμέρους συνάντηση που έγινε μεταξύ Μπάιντεν-Ερντογάν. Ακόμα και η επί 16 μήνες σφοδρή λεκτική αντιπαράθεση του Μακρόν με τον Ερντογάν έδειξε να… ξεθυμαίνει και στις μετέπειτα δηλώσεις να κυριαρχεί το πνεύμα χαλάρωσης. Ως εκ τούτου, ή κρύβονται πολλά ή την επόμενη ημέρα θα δούμε διάφορα… Κανένα από τα δύο δεν αποκλείω, ενώ πλέον δεν γίνεται ούτε κουβέντα για τις προκλήσεις στη Θράκη ή το προβληματικό τουρκολιβυκό μνημόνιο. Αλλωστε, στο θέμα της Λιβύης με αυτά που κάνουν οι Τούρκοι στη βορειοαφρικανική χώρα η επιρροή μας είναι ελάχιστη. Και να υποστηρίζεις ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο του Νοεμβρίου του 2019 είναι παράτυπο δεν λέει τίποτα.

1 Ασφαλώς, τα «ήρεμα νερά» και τα σχετικά δεν σημαίνει ότι θα σταματήσουν ή θα μειωθούν οι ποιοτικές και ποσοτικές αεροπορικές παραβιάσεις ή παραβάσεις στο Αιγαίο. Την ίδια ημέρα είχαμε 39 παραβιάσεις, συμπεριλαμβανομένων και πτήσεων κατασκοπευτικών αεροσκαφών CN-235 και drones. Επίσης, τα όποια «ήρεμα νερά» δεν σημαίνει για την Αγκυρα ότι αποκλείονται κάποια μίνι ναυτικά επεισόδια με τις οπλισμένες τουρκικές ακτοφυλακίδες. Αυτά είναι κατοχυρωμένα για τους απέναντι. Αλλωστε, κανένας δεν είπε ότι τα δύσκολα, βαθιά και διαχρονικά προβλήματα και οι διαφορές μας επιλύθηκαν και η νότια περιοχή του ΝΑΤΟ δεν θα αντιμετωπίζει πλέον εντάσεις. Πάντως, ο ιδιαίτερα δραστήριος γ.γ. του ΝΑΤΟ σε όλες τις ομιλίες και συνεντεύξεις του εμφανίζεται αισιόδοξος αναφορικά με τον μηχανισμό αποφυγής καταστάσεων κρίσης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.

2 Μπροστά μας έχουμε το πολυδιαφημισμένο και υψηλού επιπέδου, διαβάζοντας το πρόγραμμα, Διπλωματικό Φόρουμ της Αττάλειας (αυτό το Σαββατοκύριακο), τη Σύνοδο των 27 ηγετών της Ε.Ε. μέσα στην επόμενη εβδομάδα, καθώς και την παρουσία του Ερντογάν στις 20 Ιουλίου στα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου για τους εορτασμούς της 47ης εισβολής του Αττίλα. Εχει ήδη αναφερθεί ότι θα ανακοινώσει πολλά για περαιτέρω στρατιωτικοποίηση (αεροναυτική) της Κύπρου, κατασκευή ναυτικής βάσης στο Τρίκωμο, παρουσία/νέες εργασίες στα Βαρώσια/Αμμόχωστο κ.λπ.). Να δούμε τι από όλα αυτά θα πει, πώς θα αναφερθεί στο Κυπριακό μετά την αποτυχία της Πενταμερούς, τι ετοιμάζεται να επισημάνει ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ και αν τυχόν υπάρξουν κάποιες αλλαγές στο πρόγραμμα και στον λόγο του.

3 Ενα θέμα με το οποίο πρέπει πολύ σοβαρά να ασχοληθούμε είναι η πολύ εξελιγμένη παρουσία της Τουρκίας με εντυπωσιακό αριθμό εγχώριων εξοπλιστικών προγραμμάτων και ειδικά με τα Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη (ΜΕΑ), που κυριολεκτικά σαρώνουν καθημερινά με τις πτήσεις τους περιοχές του Αιγαίου, του Νομού Εβρου και την Ανατολική Μεσόγειο. Δικά της ΜΕΑ έχουν ήδη η Λιβύη, το Αζερμπαϊτζάν, το Κατάρ και η Ουκρανία. Σύντομα παραλαμβάνει η Πολωνία και από πηγές μου πληροφορούμαι ότι έρχονται η Αλβανία, η Λετονία, η Λιθουανία, το Πακιστάν, η Κένυα και η Ουγγαρία.

Οι πολεμικές δυνατότητες της Τουρκίας αρχίζουν και ενδιαφέρουν ένα διευρυνόμενο κοινό σε όλα τα μήκη και πλάτη της Γης. Το πρώτο που παρατηρεί κανείς είναι ότι η κάθε τουρκική επιχείρηση διεξάγεται διαφορετικά από την προηγούμενη. Δηλαδή, οι προηγούμενες δεν βοηθούν να προβλεφθεί η διεξαγωγή μιας επόμενης. Στην «Ασπίδα του Ευφράτη» το 2016 οι Τούρκοι (2η Στρατιά) χρησιμοποίησαν τακτικές Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εξ ου και η αρχική αδυναμία τους να καταλάβουν τη στρατηγικής σημασίας περιοχή της Αλ Μπαμπ από το τότε Ισλαμικό Κράτος, παρά μόνο ύστερα από μάχη δύο και πλέον μηνών. Στις επόμενες επιχειρήσεις άρχισαν να εισάγουν σιγά σιγά νέα μέσα και αντιλήψεις (π.χ. στο Αφρίν), ενώ στην επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης» του 2019 χρησιμοποίησαν ΜΕΑ Μπαϊρακτάρ, χωρίς καταρχήν εντυπωσιακά αποτελέσματα. Στη συνέχεια όμως τα πράγματα άλλαξαν και τα Μπαϊρακτάρ στη Λιβύη επικράτησαν, μέχρι να φτάσουν στη γραμμή της Σύρτης/Αλ Τζούφρα και τους Αζέρους να κερδίζουν το Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Την επόμενη φορά οι Τούρκοι (και όσοι υιοθετούν την τεχνολογία τους) θα παρατάξουν και τα ΜΕΑ Ακιντσί. Τα Ακιντσί μεταφέρουν πυραύλους αέρος-αέρος, όχι μόνο υπέρυθρης καθοδήγησης (που είναι επισφαλείς) αλλά κατευθυνόμενους με ραντάρ. Αυτή η κατηγορία έχει μεγαλύτερη εμβέλεια, ειδικά αφού οι τουρκικής κατασκευής GOKDOGAN έχουν κινητήρες πολλαπλού παλμού. Θα έχουμε, λοιπόν, και drones που θα πυροβολούν και μαχητικά αεροσκάφη, όχι μόνο άρματα και πυροβολικό. Θα τα καταφέρουν οι Τούρκοι; Μα και βέβαια, διότι, δυστυχώς, οι αντίπαλοί τους (συνολικά) δεν δραστηριοποιούνται καταλλήλως να τους σταματήσουν, αλλά περιορίζονται στο να τους κοροϊδεύουν. Δυστυχώς, δεν τους αναλύουμε σε πολλά και λέμε ότι δεν μπορούν να κάνουν επιχειρήσεις. Και αρκετοί θεωρητικολόγοι «αναλυτές» σε πολλά κράτη είναι εκτός τόπου και χρόνου.

ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ, θα χρειαστεί κάποιος χρόνος για να δούμε αν θα ισχύσει η πρόβλεψη για «ήρεμα νερά». Αλλά με τον ανατολικό μας λύκο-γείτονα ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος…