Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος

Οι Αμερικανοί είχαν ζητήσει εδώ και καιρό από τους Ταγίπ Ερντογάν, Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Χουλουσί Ακάρ να μην ενεργοποιήσουν το πυραυλικό σύστημα, αφού -σύμφωνα με αναλύσεις και ενδελεχείς μελέτες- θεωρούν ότι αποτελεί απειλή για τα αεροσκάφη των ΗΠΑ και της Ατλαντικής Συμμαχίας.

Παρά το γεγονός ότι βρισκόμαστε λίγες ημέρες προ των κρίσιμων προεδρικών εκλογών, η γραφειοκρατία των ΗΠΑ (κυρίως το State Department) επέκρινε σφοδρότατα τη συγκεκριμένη προκλητική κίνηση της Αγκυρας, ενώ γνωστοί και κορυφαίοι γερουσιαστές, όπως ο πρόεδρος της πανίσχυρης επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων παλαίμαχος Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Τζιμ Ρις χαρακτήρισε ως «απαράδεκτη τη συμπεριφορά της Τουρκίας που προκαλεί ζημιά και καίρια προβλήματα στο ΝΑΤΟ». Πρόσθεσε ότι απειλεί κρίσιμα αμερικανικά ως και συμμαχικά εναέρια συστήματα και ενεργεί σε βάρος του αεροπορικού σχεδιασμού. Από την πλευρά του ο επικεφαλής της Δημοκρατικής μειοψηφίας στην ίδια επιτροπή Μπομπ Μενέντεζ για πολλοστή φορά άσκησε δριμεία κριτική στην Ερντογανική Τουρκία επισημαίνοντας ότι «ο πρόεδρος Τραμπ που επί δύο χρόνια δεν επιβάλλει κυρώσεις στην Αγκυρα ως και ο Ερντογάν παίζουν με την ασφάλεια των ΗΠΑ, ενώ ο Τούρκος πρόεδρος δεν προτίθεται να αλλάξει συμπεριφορά».

[fwduvp preset_id=”test” playlist_id=”Test”]

Γνωστοί αναλυτές των πιο σημαντικών «δεξαμενών σκέψης» -με τους οποίους επικοινώνησε ο υπογράφων- όπως Μπράντλεϊ Μπάουμαν– εκτιμούν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ πρέπει επιτελούς να υιοθετήσει και επιβάλει κυρώσεις στην Αγκυρα, βάσει της γνωστής τροπολογίας caatsa, που αφορά κλιμακωτές κυρώσεις σε κράτος που προμηθεύεται ρωσικά εξοπλιστικά συστήματα.

Σε σειρά διαβαθμισμένων πολυσέλιδων μελετών από αμερικανικούς (eucom-αιrcom) και συμμαχικούς κύκλους (στις οποίες είχα πρόσβαση τους τελευταίους μήνες) οι Αμερικανοί δείχνουν πολύ ανήσυχοι με την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα στην Τουρκία, που αν συνεχίσει προς αυτή την κατεύθυνση θα έχουμε δραματικές εξελίξεις. Ηδη έχουν γίνει συζητήσεις σε Νατοϊκές/εθνικές βάσεις σε Λμεντόλα-Λεουβάρντεν -Λέικενχιθ, με σύμμαχες χώρες με κύριο θέμα τους S400 και την απειλή που αποτελούν για τα αεροσκάφη της δυτικής συμμαχίας. Επιπλέον το αρχηγείο των αεροπορικών-συμμαχικών δυνάμεων των ΗΠΑ στην Ευρώπη στο Ραμστάιν της Γερμανίας έχει προβεί εδώ και 9 μήνες σε τρεις σημαντικές μελέτες, ενώ έχει ζητήσει απόψεις και από γνωστούς αεροπορικούς αναλυτές και πρώην αρχηγούς της Αμερικανικής Αεροπορίας.

Τα κύρια σημεία των διαφόρων μελετών είναι:

1. Παρατηρείται στροφή της Αγκυρας σε ρωσικούς εξοπλισμούς, που επηρεάζουν πολύπλευρα το ΝΑΤΟ. Δεν μπορούν για 28 λόγους να συνυπάρξουν στην Τουρκία ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα και μαχητικά τέταρτης και πέμπτης γενιάς αμερικανικής προέλευσης. Βάσει πληροφοριών (ειδικής φύσης) ήδη η Τουρκία όταν ενεργοποίησε το ραντάρ των ρωσικών συστοιχιών «λόκαρε» αεροσκάφη 3 κρατών-μελών της συμμαχίας. Επίσης ήδη η Τουρκία τα έχει δοκιμάσει με δικά της αεροσκάφη F-16 viper και F-4. Αυτό συνέβη για 8 ώρες προ ημερών στο Μουρνεντ/Αγκυρα και τα συγκεκριμένα τρία αεροσκάφη εντοπίζονταν συνέχεια από συστήματα 91NGE BIG BIRD και 96L6E CHEESE BOARD.

2. Το ΝΑΤΟ κινείται μεταξύ mode 4 προς mode 5 αναφορικά με τον εντοπισμό/ταυτοποίηση φιλικού ή εχθρικού αεροσκάφους (iIFF). Η Μόσχα, σε περίπτωση συνύπαρξης ρωσικών και δυτικών συστημάτων, θα μπορεί να έχει πρόσβαση σε κωδικούς ενώ το ρίσκο θα είναι τεράστιο για τους δυτικούς πιλότους που θα πετάνε στον τουρκικό εναέριο χώρο, και όχι μόνο.

3. Αν οι Αμερικανοί επιμείνουν να διατηρηθεί ανενεργό το σύστημα S400 και πιέσουν ανάλογα την Αγκυρα, η τελευταία δεν αποκλείεται να περιορίσει τις αμερικανικές δραστηριότητες στο Ιντσιρλίκ (αναφέρονται 6 κατηγορίες δραστηριοτήτων) ή στο πιο ακραίο σενάριο να ζητήσει να αποχωρήσουν οι αεροπορικές δυνάμεις των HΠA καθώς και να αποσυρθούν οι 50 θερμοπυρηνικές βόμβες. Ηδη υπό τον υπαρχηγό των αεροπορικών δυνάμεων των ΗΠΑ έχουν εξεταστεί (για το πολύ ακραίο σενάριο) η μεταφορά των πυρηνικών σε Ιταλία, Ολλανδία ενώ η Ιορδανία και τα Εμιράτα αναφέρονται ως εναλλακτικές βάσεις για τα συμβατικά αεροσκάφη. Πληροφορίες μου των τελευταίων ημερών φέρουν τη Γερουσία αμέσως μετά τις προεδρικές εκλογές να ζητάει από το Πεντάγωνο σχετική ενημέρωση για τις επιπτώσεις ενεργοποίησης των ρωσικών πυραύλων για το ΝΑΤΟ. Επίσης πέραν της αεροπορικής βάσης του Ιντσιρλίκ – Αδάνων η Αγκυρα έχει απειλήσει και με κλείσιμο του στρατηγικής σημασίας ραντάρ για την αντιπυραυλική άμυνα του ΝΑΤΟ στο Κιουρετσίκ της Μαλάτειας.

4. Αμερικανικοί κύκλοι αναφέρουν ότι αν οι ΗΠΑ δεν αποτρέψουν τώρα τα χειρότερα με την Τουρκία, θα εμφανίσουν παρόμοιες «τάσεις» η Σαουδική Αραβία, η Ινδία και το Κατάρ που «φλερτάρουν» με το ρωσικό σύστημα, και δεδομένου ότι είναι σύμμαχες και φιλικά προσκείμενες προς τις ΗΠΑ και αυτό θα πολλαπλασιάσει τα προβλήματα. Χαρακτηριστικά αναφέρουν ότι δεν μπορεί το Εμιράτο του Κατάρ να προμηθευτεί ένα τέτοιο σύστημα, όταν φιλοξενεί στην αεροπορική βάση Αλ Ουντέιντ το προωθημένο αρχηγείο της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ (Centcom) και σχεδόν 11.000 Αμερικανούς.

5. Αξίζει να σημειωθεί ότι επιμέρους στοιχεία-τμήματα του αεροσκάφους F-35 των ΗΠΑ θα κατασκευάζονται στην Τουρκία μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022, που σημαίνει ευρύτερες ως και περίπλοκες καταστάσεις. Πολλοί ειδικοί επί αεροπορικών θεμάτων σε επιμέρους παραρτήματα των μελετών επισημαίνουν ότι «η Τουρκία δοκιμάζει σε όλα τα επίπεδα το ΝΑΤΟ». Διαβλέπουν πολλά προβλήματα στο πώς θα είναι η Τουρκία κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ και λόγω των ρωσικών πυραύλων δεν θα μπορεί να λειτουργεί σε mode 5.

6. Η Αγκυρα αν συνεχίσει με τους S400 θα είναι παραβατική απέναντι στη STANAG 4193/STANDARDIZATION AGREEMENT /ED1-2-3/EED 1-2-3, που αφορά την ταυτοποίηση φίλιου ή εχθρικού αεροσκάφους.

7. Δύο διαδοχικοί αρχηγοί των συμμαχικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη/Saceur, ο προηγούμενος στρατηγός Κέρτις Σκαπαρότι και ο τωρινός πτέραρχος Τοντ Ουόλτερς σε ειδικές αναφορές τους έχουν ταχθεί κατά της συνύπαρξης ρωσικών και αμερικανικών συστημάτων στην Τουρκία. Μάλιστα και οι δύο συνολικά παρουσιάζουν 12 λεπτεπίλεπτα «ειδικά σημεία».

Η κατάσταση στην περιοχή καθίσταται ακόμα πιο πολύπλοκη, στο φως των διαδοχικών τουρκικών προκλήσεων απέναντι σε Ελλάδα και Κύπρο, με τους Αμερικανούς να εξετάζουν διάφορα και οι S400 να επισκιάζουν πολλά πράγματα…

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση