Γράφει ο Αθανάσιος Ε. Δρούγος*

1. Η εμμονή στο ζήτημα της αποστρατικοποίησης νησιών μας στο Αιγαίο και στα Δωδεκάνησα.

Είναι η διαρκώς αναφερόμενη απαίτηση του υπουργού Αμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο οποίος όπου και να βρεθεί επικεντρώνεται στην αξιοσημείωτη αμυντική θωράκιση των νησιών μας από το Θρακικό πέλαγος μέχρι το σύμπλεγμα Καστελλόριζου/Μεγίστης (λόγω της ορατής απειλής εξ ανατολών). Ο Ακάρ όταν φοίτησε στη σχολή πολέμου έγραψε διατριβή για το καθεστώς των νησιών του Αιγαίου (η μία από τις δύο).

Ομως προχθές μετά από αρκετό καιρό εξέδοσαν αντι-navtex για την ακριτική Λήμνο, ζητώντας την αποστρατικοποίησή της, δηλαδή με απλά λόγια την κατάργηση της 88ΣΔΙ (επιπέδου ταξιαρχίας) που ανήκει στην AΣΔΕΝ, ως επίσης και της 130 Σμηναρχίας Μάχης (με αεροσκάφη που μετασταθμεύουν εκεί και είναι σε διαρκή ετοιμότητα υπερασπιζόμενα την ελληνικότητα του εναερίου χώρου). Και ενώ οι Τούρκοι καταγράφουν ανυπόστατες επιδιώξεις και απαιτήσεις δεν λένε κουβέντα για την επί 45 χρόνια επιθετική διάταξη πολλών επιμέρους σχηματισμών της Στρατιάς του Αιγαίου και των λίαν υπολογίσιμων εκπαιδευτικών, διακλαδικών και αμφιβίων/αποβατικών δραστηριοτήτων και δυνατοτήτων της.

Στις αρχές των δεκαετιών του ’80 και ’90 κυριαρχούσε η Λήμνος στις τουρκικές αξιώσεις ενώ έχει θωρακιστεί και με πυραυλικά συστήματα επάκτιας άμυνας, διαθέτει τεράστιο αεροδιάδρομο και πάντοτε η Αγκυρα επεδίωκε να μη συμπεριλαμβάνεται σε ασκήσεις του ΝΑΤΟ (π.χ. στο παρελθόν στις DISPLAY DETERMINATION-DISTANT HAMMER κ.λπ.). Η στρατηγική θέση της νήσου είναι γνωστή είτε στην ψυχροπολεμική περίοδο είτε στην μετά το 1991. Και ας σημειωθεί ότι η Σύμβαση του Μοντρέ του 1936 αναθεώρησε το καθεστώς της Λωζάννης για τα νησιά του βορείου Αιγαίου και για τα τουρκικά Στενά.

2. Τα όσα είπε προχθές ο Ερντογάν μέσω τηλεδιάσκεψης στην 75η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ δεν αναλύθηκαν.

Ιδιαίτερα σκληρή και στο γνωστό επιθετικό ύφος ήταν η 25λεπτη ομιλία του Ταγίπ Ερντογάν στη Γ.Σ./ΟΗΕ. Η ομιλία του ακολούθησε αυτή του Ντόναλντ Τραμπ και εμφανίστηκε εγωιστικά και με πλανητική προσέγγιση, αφού κάλυψε παγκόσμια ζητήματα όπως το Κασμίρ, τη Συρία, την Υεμένη, τη Λιβύη, τη Μιανμάρ την υποσαχάριο Αφρική μέχρι και την καθολική κατάργηση των πυρηνικών όπλων, δηλαδή τον παγκόσμιο πυρηνικό αφοπλισμό.

Υποστήριξε έντονα το Πακιστάν στο Κασμίρ και το Αζερμπαϊτζάν στον Καύκασο, ενώ ήταν λεκτικά επιθετικός κατά της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο, του Ισραήλ για το Παλαιστινιακό και των χωρών που υπογράφουν μαζί του συμφωνίες (Εμιράτα-Μπαχρέιν) ως και εναντίον χωρών της Ε.Ε. για το προσφυγικό.

Αναφερόμενος στην ανατολική Μεσόγειο, ο Ερντογάν είπε πως πίσω από τις εντάσεις υπάρχουν κράτη που κινούνται με την αντίληψη ότι «ο νικητής τα παίρνει όλα».

«Τα μάταια βήματα για να εξαιρεθεί η χώρα μας δεν έχουν πιθανότητες επιτυχίας», τόνισε και ισχυρίστηκε ότι τα προβλήματα υπάρχουν στην περιοχή γιατί η Αθήνα και η Λευκωσία ενεργούν μονομερώς από το 2003, με μαξιμαλιστικές απαιτήσεις στο να κλείσουν τη χώρα του στον κόλπο της Αττάλειας.

Η Τουρκία είναι αναγκασμένη να σηκώσει μόνη της το βάρος οποιασδήποτε αρνητικής εξέλιξης στην Ανατολική Μεσόγειο, υπογραμμίζοντας ότι προτεραιότητά του είναι ο ειλικρινής διάλογος βασισμένος στο διεθνές δίκαιο. Ωστόσο, τόνισε, δεν θα ανεχθούμε καμία επιβολή, παρενόχληση, ή επίθεση προς την αντίθετη κατεύθυνση.

Ο Ερντογάν επανέλαβε την πρότασή του για καθιέρωση διαλόγου και συνεργασίας μεταξύ των παράκτιων χωρών της ανατολικής Μεσογείου και την προώθηση Μεσογειακής διάσκεψης.

Ηταν οξύτατος κατά της Λευκωσίας λέγοντας ότι «Το μοναδικό εμπόδιο στη λύση του Κυπριακού είναι η κακομαθημένη προσέγγιση της ελληνοκυπριακής πλευράς. Αδιαφορώντας για τις διεθνείς συμφωνίες, η ελληνοκυπριακή πλευρά στοχεύει να κάνει τους Τουρκοκύπριους μειονότητα στην πατρίδα τους ή και να τους αποκλείσει πλήρως από το νησί. Ως εγγυήτρια χώρα δεν αφήσαμε ποτέ τους Τουρκοκύπριους μόνους, στον δίκαιο σκοπό τους. Ούτε θα τους αφήσουμε στο μέλλον».

Τη μία στιγμή συζητούσε με Ανγκελα Μέρκελ, Σαρλ Μισέλ και Εμανουέλ Μακρόν και δύο ώρες μετά χρησιμοποιούσε τη γνωστή εμπρηστική του ρητορική.

3. Η περίπτωση του υδρογραφικού-ερευνητικού σκάφους του ORUC REIS

Το σκάφος χρησιμοποιείται κατάλληλα για «πόλεμο νεύρων» μέχρι και εφαρμογή παράνομων navtex για έρευνα. Η είσοδος-έξοδος από το λιμάνι της Αττάλειας με ή χωρίς τα συνοδεύοντα σκάφη υποστήριξης θα πρέπει να την παρακολουθούμε συνέχεια. Το συγκεκριμένο πλοίο μαζί με το έτερο ερευνητικό «Μπαρμπαρός Χαρεντίν Πασά»
θα πρέπει να μας απασχολεί έντονα και να επιδιώκουμε να έχουμε καλές και ακριβείς πληροφορίες για τις κινήσεις τους (γιατί δυστυχώς μέχρι τώρα δεν θα έλεγα ότι τις έχουμε). Ακόμα και οι δοκιμαστικές έξοδοι του ερευνητικού σκάφους από την Αττάλεια θα πρέπει να μελετώνται…

4. Η Τουρκία δεν πρόκειται να υπογράψει με την Ελλάδα συνυποσχετικό για παραπομπή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης μόνο για υφαλοκρηπίδα και υπερκείμενες θαλάσσιες ζώνες.

Η Αγκυρα θα προσπαθήσει -μαθηματικά βέβαιο- να «εμπλουτίσει» το όποιο (και αν) συνυποσχετικό με μονομερείς διεκδικήσεις σε βάρος εθνικού εναερίου, χερσαίου και θαλασσίου χώρου (από τζαμιά, μέχρι τη μουσουλμανική μειονότητα, το εύρος του εναερίου χώρου, αποστρατικοποίηση νήσων, προφανώς τη μη επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 ν.μ., το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο του Νοεμβρίου του 2019 κ.ά.). Ρεαλιστικά ας μην αναμένουμε πρόοδο και θετικές εξελίξεις από τις διερευνητικές. Η Αγκυρα κινείται ρεβιζιονιστικά, στρατηγικά, επεκτατικά και προσδίδει ιδιαίτερη βαρύτητα σε διαχρονικά ιστορικά γεγονότα και ημερομηνίες.

5. Η αμερικανική επίσημη θέση ότι είναι νομικά ανυπόστατος ο λεγόμενος Χάρτης της Σεβίλλης.

Ο Χάρτης αποτυπώνει την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών των κρατών της Ε.Ε. Η θέση των Αμερικανών προξένησε εντύπωση και προβληματισμό γιατί έλαβε χώρα τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Με άλλα λόγια οι Αμερικανοί τη θεωρούν ως «κάποια ανάλυση και μη δεσμευτικό έγγραφο». Είναι κείμενο που παρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 2004 , ενισχύει τις ελληνικές θέσεις και περιορίζει σημαντικά του Τούρκους στον κόλπο της Αττάλειας. Ο Χάρτης αποδίδει στο σύμπλεγμα Καστελλόριζου/Μεγίστης ΑΟΖ και προφανώς γεωγραφική επαφή (θαλάσσια) Ελλάδος-Κύπρου. Τη μελέτη συνέγραψαν κατόπιν πρότασης της Ε.Ε. οι καθηγητές (αλλά μη νομικοί του δικαίου της θάλασσας) Χουάν Λούις Σουάρεθ ντε Βιβέρο και Χουάν Κάρλος Ροντρίγκεζ Ματέους.

Απάντηση σε αυτή από τουρκικής πλευράς είχαμε πριν 15 χρόνια σε πρώτη φάση από τον γνωστό καθηγητή Σερτάχ Χαμί Μπασερέν και φυσικά τα τελευταία χρόνια από τον «πατέρα του δόγματος» της γαλάζιας πατρίδας ναύαρχο εα Τζεμ Γκουρντενίζ. Η αμερικανική θέση σε συνδυασμό με πολυσέλιδο άρθρο πληροφορούμαι ότι θα κυκλοφορήσει στα τέλη του 2020 από ναυτικούς αναλυτές των ΗΠΑ σε πολύ γνωστό περιοδικό και θα πρέπει να μας προβληματίσει γιατί κρύβονται πολλά.

*Ο Δρ Αθανάσιος Ε. Δρούγος είναι Διεθνολόγος-Γεωστρατηγικός Αναλυτής

Από την έντυπη έκδοση

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, ανά πάσα στιγμή στο EleftherosTypos.gr