Είναι απόλυτα κατανοητό αυτό που συμβαίνει, άσχετα αν κατά γενική ομολογία δεν είναι θεμιτό, δεδομένου ότι η άμυνα της χώρας δεν είναι πεδίο επιχειρηματικού ανταγωνισμού. Άλλωστε, για αυτό τη σωστή άποψη έχουν επιφορτιστεί το καθήκον να εκφράζουν τα Γενικά Επιτελεία των κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων με τους Αρχηγών τους και κανείς άλλος. Όλοι οι υπόλοιποι κάτι νομίζουμε ότι μισοξέρουμε, κάτι μας είπαν που δεν το καταλάβαμε σε όλη του τη διάσταση κιόλας, κάτι μισοθυμόμαστε, κάτι μας ζήτησαν να αναπαράγουμε και ούτω καθ’ εξής.
Τελευταία όμως κάποιοι αποφάσισαν να διαβούν το Ρουβίκωνα και να αποκτήσουν άποψη όχι μόνο για προγράμματα που τελούν υπό μελέτη και σχεδίαση, αλλά για προγράμματα που έχουν ήδη αποφασιστεί και για τα οποία έχουν δεσμευθεί οι απαιτούμενες πιστώσεις με απόφαση του ΚΥΣΕΑ, κατόπιν εμπεριστατωμένων προτάσεων των αρμοδίων επιτελείων και του Συμβουλίου Αρχηγών Γενικών Επιτελείων. Και για να είμαι απολύτως ξεκάθαρος, αναφέρομαι στο επίκαιρο πρόγραμμα Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής Φρεγατών τ. ΜΕΚΟ του Πολεμικού Ναυτικού, το οποίο από ότι ακούγεται μάλιστα, προχωρά με γοργά βήματα και είμαστε ακριβώς σε εκείνο το σημείο, που η Πολιτεία πρέπει να το αντιμετωπίσει όπως ακριβώς έκανε και με τα άλλα προγράμματα που εσχάτως προχώρησε η υλοποίησή τους (RAFALE, FDI). Δηλαδή προχωρώντας σε νομοθετική ρύθμιση, ώστε και σε αυτή την περίπτωση να αντιμετωπιστούν οι ανορθοδοξίες του νόμου Βενιζέλου περί (μη) προμηθειών.
Διαπιστώνεται λοιπόν μία υφέρπουσα αντίληψη, με την οποία κάποιοι αρέσκονται να χαρακτηρίζουν τις τέσσερις ΜΕΚΟ (Ύδρα, Σπέτσαι, Ψαρά και Σαλαμίς) ως γηραιές και επομένως σαπιοκάραβα, που δεν αξίζουν το ρίσκο αναβάθμισης και επομένως θα πρέπει ούτε λίγο – ούτε πολύ, να εγκαταλειφθούν. Υφίσταται δε, η πληροφορία επίσης από τους ίδιους κύκλους, που με έκπληξη πρέπει να ιδωθεί, ότι η Αυστραλία αποσύρει αυτό τον τύπο πλοίων παρότι τα εκσυγχρόνισε, ενώ ταυτόχρονα γίνεται σύγκριση και με το τρόπο που αντιλαμβάνεται η Τουρκία τα εξοπλιστικά της προγράμματα στο Ναυτικό!
Και για να μπαίνουν τα πράγματα σε μία σειρά, είδαμε και μια σύνδεση με τα F 16 Block 50 τα οποία μας λένε τα δημοσιεύματα ότι πρέπει να αναβαθμιστούν οπωσδήποτε και εν ανάγκη αφενός να μην πάρουμε τα F35, αφετέρου να μην εκσυγχρονίσουμε τις ΜΕΚΟ.
Ας αρχίσουμε λοιπόν με ένα – ένα τα θέματα που προέκυψαν έτσι ξαφνικά, και να ξεκαθαρίσουμε όσο πιο απλοϊκά γίνεται, ότι όταν η Ελλάδα κληθεί να πολεμήσει (που το απευχόμαστε, αλλά μπορεί να συμβεί) θα το κάνει ολόκληρη. Δηλαδή, δεν πρόκειται να εμπλακεί μόνο ένας κλάδος των Ενόπλων Δυνάμεων, οι οποίες θα κληθούν να πολεμήσουν όλες μαζί, για να νικήσουν ή να ηττηθούν από κοινού μαζί με την Ελλάδα στο σύνολό της. Δεν πρόκειται να νικήσει το Πολεμικό Ναυτικό μόνο του, ούτε να χάσει η Πολεμική Αεροπορία μόνη της και να έρθει ισοπαλία ο Στρατός Ξηράς μόνος του.
Συνεπώς, η συμμετρική και ισορροπημένη ανάπτυξη των δυνατοτήτων των Ενόπλων Δυνάμεων είναι απολύτως απαραίτητη και εν προκειμένω το Πολεμικό Ναυτικό έχει μείνει πολύ πίσω και δεν υπάρχουν περιθώρια για άλλες καθυστερήσεις και παλινωδίες. Επιπρόσθετα είναι εντελώς αδόκιμη η σύγκριση με άλλα κράτη, διότι αφενός μιλάμε για οικονομίες με άλλες δυνατότητες, αφετέρου δεν μας είναι γνωστές οι ημερομηνίες ναυπήγησης των συγκεκριμένων πλοίων όμοιου τύπου που διαθέτουν, ούτε οι ακριβείς τους δυνατότητες, ούτε βεβαίως οι επιχειρησιακές τους προτεραιότητες βάσει των οποίων ενδεικτικά να πούμε, ότι η Αυστραλία πριν δύο χρόνια δέσμευσε 50 δις για πρόσκτηση νέων πυρηνοκίνητων υποβρυχίων.
Πέραν αυτού όμως, γίνεται λόγος εν προκειμένω και για ανόμοια πλοία. Οι ΜΕΚΟ ναι μεν έχουν κοινό σκαρί, αλλά έχουν και διαφορετικές δυνατότητες εκ κατασκευής. Οι ελληνικές ΜΕΚΟ ναυπηγήθηκαν κατά παραγγελία του ΠΝ και στην εποχή τους ήταν από τις ισχυρότερες πλατφόρμες που κυκλοφορούσαν στον κόσμο, διότι πολύ απλά δεν ήταν όλες ίδιες. Ακόμα και σήμερα λοιπόν οι φρεγάτες αυτές είναι «τίμια» πλοία, καλοφτιαγμένα, με σκάφος και πρόωση σε άριστη κατάσταση, με πολύ χαμηλό κόστος συντήρησης και χρήσης και με τουλάχιστον 15-20 έτη υπόλοιπο υπηρεσίας. Επομένως πρόκειται για εντελώς ανόμοια πράγματα και καλόν είναι να αποφεύγονται τέτοιες γενικεύσεις, που αλλού στοχεύουν και όχι στη διασφάλιση των δυνατοτήτων του ΠΝ, το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσει το παρόν και το μέλλον του, με βάση τη δομή δυνάμεων που του έχει δοθεί για να διαχειριστεί, την οποία οφείλει να διατηρεί ισχυρή και ετοιμοπόλεμη.
Δομή δυνάμεων που γενικά και παγκοσμίως υλοποιείται με προσκτήσεις, με εκσυγχρονισμούς μέσης ζωής και αποσύρσεις σε ένα αέναο κύκλο ανανέωσης, κατά τον οποίο το πρώτο πράγμα που οφείλεις να διασφαλίσεις είναι τις κατεχόμενες επιχειρησιακές δυνατότητές σου, σε άμεση συνάρτηση με τις απειλές που καλείσαι να αντιμετωπίσεις και σε άρρηκτο συνδυασμό με τις οικονομικές δυνατότητές σου. Για αυτό οι ανούσιες δηλώσεις για «σαπιοκάραβα» και επικίνδυνες είναι και παρελκυστικές, και επιπλέον επιδεικνύουν και αδαημοσύνη που το μέγεθός της δεν είναι δυνατό παρά να προκαλεί υποψίες. Διότι δυνάμεις αποσύρεις όταν έχουν εξαντλήσει τις δυνατότητές τους και έχεις σε εξέλιξη εξοπλιστικό πρόγραμμα αντικατάστασής τους με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, και όχι με γενικόλογες αρλούμπες και άτοπες συγκρίσεις με μέσα άλλων κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων της ίδιας μάλιστα ηλικίας.
Και εδώ οφείλουμε να γίνουμε συγκεκριμένοι για κάτι που προξενεί μεγάλη εντύπωση. Διότι με μεγάλη ευκολία απαξιώθηκαν ως «σαπιοκάραβα» πολεμικά πλοία μέσου όρου ηλικίας 27 ετών, ενώ με την ίδια ευκολία κρίνεται ότι πρέπει να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να εκσυγχρονίσουμε μαχητικά αεροσκάφη της ίδιας ακριβώς ηλικίας! Επιπλέον τρομερή εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ενώ παρά την ηλικία τους τα συγκεκριμένα πλοία είναι τα πλέον σύγχρονα που διαθέτει το ΠΝ και αποτελούν την αιχμή του δόρατος της ισχύος του Στόλου και θα συνεχίσουν μέχρι να ενταχθούν σε αυτόν οι FDI, πολύ εύκολα κάποιοι «τρέχουν» να τα χαρακτηρίζουν σαπιοκάραβα.
Καιρός: Έκτακτο δελτίο επιδείνωσης με καταιγίδες και θυελλώδεις ανέμους - Πού θα χιονίσει [βίντεο]
Σχολιάζοντας την αναγκαιότητα της εκτέλεσης του συγκεκριμένου προγράμματος, δεν έχουμε παρά να ανατρέξουμε στη διεθνή πρακτική. Σε όλα τα Πολεμικά Ναυτικά του κόσμου έχει επικρατήσει ο ρεαλιστικός αλλά άγραφος νόμος ότι η επιχειρησιακή ζωή ενός πολεμικού πλοίου ανέρχεται στα 40 με 45 χρόνια. Μετά από αυτή τη χρονική περίοδο, το μεν υλικό του Σκάφους φυσιολογικά γερνάει, το δε σύστημα μάχης αδυνατεί να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες απειλές στο θαλάσσιο περιβάλλον. Επειδή λοιπόν ένα νέο πολεμικό πλοίο είναι μια ακριβή αγορά και επειδή μετά τα 40-45 χρόνια στο παλαιό πλοίο υπάρχουν ακόμα κάποιες αξίες που μπορούν να αξιοποιηθούν, εισήχθη η έννοια του «Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής (ΕΜΖ)» υπό κάποιους όρους, παράγοντες και προϋποθέσεις:
- Τα πάντα αρχίζουν από το σκάφος. Δεν νοείται να εγκατασταθεί ένα τέλειο σύστημα μάχης σε ένα σκάφος το οποίο δεν θα αντέξει τουλάχιστον άλλα 20-25 χρόνια στο θαλάσσιο περιβάλλον που επιχειρεί.
- Με δεδομένο ότι το σκάφος αποτελεί το ~35%-40% του κόστους του πολεμικού πλοίου, ένα κόστος ΕΜΖ της τάξεως του 10%-12% είναι στα αποδεκτά πλαίσια. Δηλαδή εάν ένα νέο πολεμικό πλοίο κοστίζει ~ 1.000.000 Ευρώ, ένα κόστος ΕΜΖ του Σκάφους ~100 εκατ. Ευρώ είναι στα αποδεκτά πλαίσια.
- Για το σύστημα μάχης η ειδοποιός διαφορά είναι «η αντιμετώπιση των σύγχρονων απειλών». Ο ΕΜΖ του συστήματος μάχης πρέπει αφ’ ενός να επαναφέρει την επιχειρησιακή δυνατότητα του πλοίου στο 100% της αρχικής και παράλληλα να βελτιώνει τις επιδόσεις ορισμένων συστημάτων ώστε να αντιμετωπίζουν – κατά το δυνατόν– τις σύγχρονες απειλές. Αλλά με ποιο κόστος;
- Με δεδομένο ότι το σύστημα μάχης αποτελεί το ~65%-60% του κόστους του πολεμικού πλοίου, ένα κόστος ΕΜΖ της τάξεως του 15%-20% είναι στα αποδεκτά πλαίσια. Δηλαδή εάν ένα νέο πολεμικό πλοίο κοστίζει ~1.000.000 ευρώ, ένα κόστος ΕΜΖ του συστήματος μάχης ~150 εκατ. ευρώ είναι στα αποδεκτά πλαίσια.
Κατά συνέπεια ένας Εκσυγχρονισμός Μέσης Ζωής ενός Πολεμικού Πλοίου έχει έννοια (cost effectiveness) όταν «γίνεται στα προαναφερθέντα μέγιστα οικονομικά και επιχειρησιακά πλαίσια». Εννοείται ότι μικρότερες διατιθέμενες πιστώσεις σημαίνουν και ελαχιστοποίηση των επιχειρησιακών πλαισίων.
Εξειδικεύοντας λοιπόν στον ΕΜΖ Φ/Γ τύπου ΥΔΡΑ – MEKO Class είναι φυσικό να στοχεύει σε μια τέτοια αναβάθμιση των δυνατοτήτων και των τεσσάρων πλοίων που να τα βάζουν στο πλευρό των Belh@rra, αποτελώντας την αιχμή του δόρατος της ισχύος του Στόλου για την επόμενη 20ετία με συνολικό κόστος της απόκτησης της μισής.
Έτσι θα δοθεί χρόνος να εκτιμήσει και να οργανώσει το ΠΝ την επόμενη μέρα του. Είναι φυσικό το περιεχόμενο της αναβάθμισης να μην είναι γνωστό λόγω του απόρρητου, θα γίνει όμως μια προσπάθεια να προσεγγιστεί λαμβάνοντας υπόψη τα δημοσιεύματα που έχουν αλιευθεί, το expertise των εμπλεκομένων εταιρειών και την όποια εμπειρία από τις σύγχρονες δυνατότητες ενός πολεμικού πλοίου. Δεν σημαίνει πως ότι σχολιαστεί εδώ είναι και αντικείμενο του εκσυγχρονισμού η ότι προτείνεται να συμπεριληφθεί, μακριά από μας μια τέτοια επιδίωξη, αποτελεί όμως μια τίμια προσέγγιση, θεωρητική μεν ελπίζουμε και κοντά στη πραγματικότητα δε. Σχολιάζοντας λοιπόν τις αναβαθμίσεις οι οποίες θα γίνουν από ότι έχει γίνει γνωστό, αυτές αναφέρονται αλλά δε περιορίζονται στα κάτωθι σημεία:
- Σκάφος
Ο ΕΜΖ του σκάφους δεν συζητείται. Πρέπει να γίνει απαρέγκλιτα σύμφωνα με τους προαναφερθέντες όρους και προϋποθέσεις αλλά και σύμφωνα με την εμπειρία λειτουργίας των πλοίων επί 30 χρόνια.
- Σύστημα Μάχης
Α. Πόλεμος Επιφανείας. Τα πλοία στον τομέα αυτόν δεν έχουν σημαντικά προβλήματα και δε προγραμματίζεται στα πλαίσια της υπό εκτέλεση MLU να αναληφθεί η οποιαδήποτε αναβάθμιση των κύριων πυροβόλων, χωρίς να αποκλείεται το γεγονός αυτή να εκτελεστεί ανεξάρτητα σε μελλοντικό πρόγραμμα του ΠΝ εφόσον από τους αρμοδίους κριθεί απαραίτητο.
Β. Αντιαεροπορικός Πόλεμος Με σκοπό την αναβάθμιση των δυνατοτήτων των σκαφών στη συγκεκριμένη μορφή πολέμου προγραμματίζεται η εγκατάσταση:
– Ενός 3D AESA ραντάρ επιτήρησης χώρου, εμβέλειας τουλάχιστον 300Km το οποίο θα αυξήσει τις δυνατότητες εντοπισμού, αναγνώρισης και κατηγοριοποίησης στόχων και θα αυξήσει σημαντικά την αντιβληματική του προστασία
– Ενός σύγχρονου ραντάρ διευθύνσεως βολής και ελέγχου ραδιορίζοντα (fire control radar), εμβέλειας τουλάχιστον 80Km.
-Ενός νέας τεχνολογίας καταυγαστήρα (Continuous Wave Illuminator / CWI) μέσω του οποίου θα γίνεται δυνατή η πλήρης εκμαιτάλλευση των δυνατοτήτων των Κατευθυνομένων βλημάτων ESSM Block II με τεχνικές Up down link
Γ. Ανθυποβρυχιακός Πόλεμος. Δεν αναμένεται απομείωση δυνατοτήτων του πλοίου στη συγκεκριμένη μορφή πολέμου. Τουναντίον εξετάζεται σοβαρά η αναβάθμιση στις δυνατότητες με αντικατάσταση του Haul Mounted Sonar με έτερο νεότερης τεχνολογίας και σαφώς μεγαλύτερων δυνατοτήτων επιτρέποντας να συνεχίζουν να δρουν ως φρεγάτες πολλαπλού ρόλου με δυνατότητες δράσης κατά υποβρυχίων τόσο με hull mounted sonar όσο και με variable depth sonar. Επιπροσθέτως λαμβανομένης υπόψη της πρόσκτησης των υπερσύγχρονων και ανθυποβρυχιακών ελικοπτέρων ROMEO, με την από κοινού δράση τους θα μεταβάλλουν τη ναυτική ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο κατά τρόπο που λίγοι έχουν αντιληφθεί.
Δ. Ηλεκτρονικός Πόλεμος. Η απαίτηση που έχει θέσει το Πολεμικό Ναυτικό για τη παρούσα μορφή πολέμου είναι μια η ύπαρξη μιας σουίτας η οποία θα περιλαμβάνει:
– καινούργια συσκευή ESM, νέας τεχνολογίας (solid state), με μεγάλη ευαισθησία και αυξημένες αποστάσεις εντοπισμού, παρέχοντας έτσι το απαραίτητο early warning που ικανοποιεί σε μεγάλο βαθμό την αντιμετώπιση σύγχρονων απειλών.
-Την απαραίτητη υποδομή να δεχθεί τη προσθήκη ενός ή ακόμα και δύο συστημάτων αντιμετώπισης UAVs η / και Jammers, είτε τώρα εφ όσον το διατιθέμενο budget επαρκεί ή σε δεύτερο χρόνο σαν ανεξάρτητα προγράμματα.
Ε. Σύστημα Διαχείρισης Μάχης. Το σχεδιαζόμενο renovation του υλικού, περιλαμβάνει εκτός από την αντικατάσταση υπολογιστών και θέσεων εργασίας (work stations) και τις απαραίτητες τροποποιήσεις λογισμικού (software) για τις προαναφερθείσες αλλαγές υλικού, προκειμένου να μπορεί το πλοίο να διαχειρίζεται με επιτυχία μεγάλο αριθμό στόχων, με την εγκατάσταση νέου τακτικού συστήματος.
Πολλά από τα ανωτέρω θα έπρεπε να είχαν γίνει μέχρι σήμερα. Όπως θα μπορούσαν να γίνουν πολλά περισσότερα. Πάντα όμως θα πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψη ο παράγοντας των διατιθέμενων κονδυλίων και η ανάγκη εκτέλεσης του καλύτερου δυνατού στο διατιθέμενο προϋπολογισμό έργου. Το γεγονός πάντως είναι ότι μετά την ολοκλήρωση της αναβάθμισης το ΠΝ θα μπορεί να παραθέσει στο θέατρο των επιχειρήσεων τέσσερις πλατφόρμες με αυξημένες δυνατότητες ισχύος και αυτοπροστασίας διαχειριζόμενες μια δύναμη πυρός που θα συνίσταται συνολικά σε τέσσερα σύγχρονα πυροβόλα πέντε ιντσών, 32 Βλήματα ΕΠ – ΕΠ HARPOON, 64 βλήματα Ε-Α ESSM BLOCK II σε κάθετους εκτοξευτήρες (δηλαδή άμεσα διαθέσιμους), για τα επόμενα 15 με 20 χρόνια.
Η λογική μάλιστα της χρήσης των ΟΕΜ (Thales & tkMS) μειώνει σημαντικά το ρίσκο της αποτυχίας του προγράμματος που πάντα υπάρχει σε ένα βαθμό σε αυτές τις αναβαθμίσεις. Φτάνει μόνο να σκεφτεί κάποιος την ισχύ που θα προσθέσει στο Στόλο η ύπαρξη των εν λόγω πλοίων μετά τον εκσυγχρονισμό τους.
Πρέπει να γίνει αντιληπτό, ότι αυτό που αποτελεί το επιδιωκόμενο από τον εκσυγχρονισμό των συγκεκριμένων σκαφών είναι η προστιθέμενη αξία ισχύος που θα φέρουν δίπλα στις υπερσύγχρονες FDI που σύντομα θα ενταχθούν στο στόλο, έναντι ενός λογικού τιμήματος και το κατάλληλο οξυγόνο που θα παρέχουν στο ΠΝ ώστε να μελετήσει και να εξασφαλίσει τη μεθεπόμενη ημέρα, διατηρώντας την απαραίτητη ισχύ για την εκπλήρωση της αποστολής του.
Ειδήσεις σήμερα
Ένα μαχητικό αεροσκάφος κάνει βόλτες στους δρόμους της Λάρισας – Δείτε βίντεο και εικόνες
Ροή Ειδήσεων 
