Τα κάλαντα συχνά αναφέρονται ως εθιμικά τραγούδια του λαού μας και είναι από τα λίγα έθιμα που διατηρούνται ζωντανά μέχρι και τις μέρες μας.
Ουσιαστικά πρόκειται για δημοτικά τραγούδια με εγκωμιαστικούς στίχους για τις γιορτές των Χριστουγέννων και τη νέα χρονιά που έρχεται και τα οποία διαδόθηκαν από γενιά σε γενιά και τα τραγουδούμε ακόμη και σήμερα.
Πότε λέμε τα κάλαντα
Τέσσερις φορές το χρόνο λένε κάλαντα τα παιδιά βγαίνουν στους δρόμους για να πουν τα κάλαντα. Οι τρεις από αυτές είναι την περίοδο των εορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, ενώ μια φορά είναι το Πάσχα.
Πιο συγκεκριμένα λέμε τα κάλαντα τις παρακάτω ημερομηνίες:
Στις 24 Δεκεμβρίου, παραμονή των Χριστουγέννων
Στις 31 Δεκεμβρίου παραμονή της πρωτοχρονιάς
Στις 5 Ιανουαρίου παραμονή των Φώτων
Το Σάββατο του Λαζάρου, παραμονή της Κυριακής των Βαϊων.
Από που προέρχονται τα κάλαντα
Η προέλευση του εθίμου είναι μάλλον διονυσιακή, καθώς στις αρχαίες διονυσιακές γιορτές τα παιδιά συνήθιζαν να τραγουδούν για την καλή χρονιά, κρατώντας ένα κλαδί ελιάς τυλιγμένο με μαλλί προβάτου, το οποίο συμβόλιζε την ευφορία και τη γονιμότητα.
Ετυμολογικά, η λέξη κάλαντα προέρχεται από τις Ρωμαϊκές καλένδες (δηλαδή τις πρώτες μέρες) του Ιανουαρίου, του πρώτου μήνα του χρόνου.
Μάλιστα πριν τον 2ο αιώνα π.Χ. ο πρώτος μήνας του Ρωμαϊκού ημερολογίου ήταν ο Μάρτιος κι έτσι η πρωτοχρονιά γιορταζόταν τότε.
Αν και αρχικά η Εκκλησία απέρριψε τα κάλαντα ως ειδωλολατρικό έθιμο, στη συνέχεια το αποδέχτηκε και το αφομοίωσε σε τόσο μεγάλο βαθμό που κατέληξε να αποκτήσει καθαρά θρησκευτικό περιεχόμενο.
Εκτός αυτού, καθιερώθηκε να λέμε τα κάλαντα όχι μόνο την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, αλλά πριν από όλες τις μεγάλες γιορτές όπως τα Χριστούγεννα, τα Φώτα, του Λαζάρου, των Βαΐων κλπ.
Σε κάθε περίπτωση, τα κάλαντα εκτός από τα χαρμόσυνα μηνύματα των γιορτών, φέρνουν και ευχές για καλή τύχη στους νοικοκύρηδες των σπιτιών, αλλά και σε όλο τον κόσμο.
Ειδήσεις σήμερα
COP28: Τι είναι και γιατί είναι σημαντική
Ισπανία: Ο πληθυσμός ξεπέρασε τους 48 εκατομμύρια κατοίκους – Aύξηση του αριθμού των ξένων