Κατά γενική ομολογία, η κακοκαιρία «Daniel» ήταν ακραία, οι όγκοι νερού που καταγράφηκαν τεράστιοι, ενώ τα συντρίμμια που άφησε πίσω της ακόμη δεν έχουν υπολογιστεί. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, η χώρα θα πρέπει και στο σκέλος των πλημμυρών να στοχεύσει στην πρόληψη και όχι στην αποκατάσταση έπειτα από κάθε τραγικό συμβάν.
Όπως εξηγεί στον «Ελεύθερο Τύπο» ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Γιώργος Στασινός, «πρόκειται πράγματι για ένα ακραίο φαινόμενο, ωστόσο πρέπει να ειπωθεί ότι τα έργα που έγιναν μετά τον “Ιανό” δεν ήταν νέα έργα, αλλά αποκατάσταση των παλιών».
Ερωτηθείς για το τι θα μπορούσε να γίνει έτσι ώστε η επόμενη κακοκαιρία να μη μας βρει απροετοίμαστους, σημείωσε πως «πρέπει να γίνουν έργα ανάσχεσης, που καθυστερούν ή σταματάνε τη ροή του νερού ψηλά στο βουνό. Πρέπει να γίνουν 4 – 5 μεγάλα φράγματα και κάποια μικρά παρακάτω ώστε να μειώνεται η ταχύτητα που κατεβαίνει το νερό και να προλαβαίνει να διοχετεύεται στη θάλασσα, αν είναι καθαρός ο Πηνειός, και εκεί θα λυθεί το πρόβλημα. Όσο δεν λύνεται το θέμα πάνω, ό,τι έργα και να κάνουμε, μόλις χτυπήσει ο μισός “Daniel”, χαλάνε πάλι. Πρέπει κάπως να γίνει ένας σχεδιασμός ώστε ψηλά στα ορεινά να αρχίσει να ρυθμίζεται η ροή», τόνισε και συμπλήρωσε πως «τα έργα αυτά θέλουν περίπου πέντε χρόνια για να γίνουν».
Σύμφωνα με τα όσα είπε στον «Ελεύθερο Τύπο» ο επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών Μιχάλης Διακάκης, «εκ του αποτελέσματος τα αντιπλημμυρικά έργα που είχαμε δεν ήταν επαρκή, ωστόσο πρόκειται για ένα τόσο ακραίο φαινόμενο που αμφιβάλλω αν ο όποιος σχεδιασμός, τα όποια έργα θα είχαν πάει καλά.
Επομένως, αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι σε αυτό το συγκεκριμένο φαινόμενο, εξαιτίας του πολύ μεγάλου όγκου βροχής που κατέβασε, δεν μπορεί κανείς να εστιάσει στα έργα και αν ήταν τα ενδεδειγμένα. Βλέπουμε αστοχίες και προκύπτει η ανάγκη να επανασχεδιάσουμε πώς φτιάχνουμε έργα και πώς παρεμβαίνουμε στα πλημμυρικά πεδία».
Έχουν «ευθύνη» οι ανθρώπινες παρεμβάσεις στο σκέλος των αυθαίρετων κτισμάτων; Όπως είπε «είναι ακόμα νωρίς για να έχουμε συνολική εικόνα, ωστόσο η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι οι αυθαίρετες κατασκευές και οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις δεν έχουν παίξει ρόλο στη συγκεκριμένη περίπτωση, γιατί όλος ο θεσσαλικός κάμπος είναι καλυμμένος από νερό. Οπότε, δεν είναι θέμα μίας στένωσης σε ένα ρέμα ή αν ένα τεχνικό έργο ήταν άστοχο ή προβληματικό, εδώ μιλάμε ότι πλημμύρισε όλος ο Κάμπος».
Ερωτηθείς για το αν άλλες περιοχές της χώρας θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν αντίστοιχές εικόνες με αυτές στη Θεσσαλία, σημείωσε ότι εν δυνάμει όλη η Ελλάδα κινδυνεύει σε τέτοια ακραία φαινόμενα, δεν έχει να κάνει με παθογένεια περιοχής. Είναι περισσότερο θέμα πού θα βρεθεί η «καταιγίδα» και θα δώσει αυτές τις επικίνδυνες καταστάσεις.
Μετά από κάθε φυσική καταστροφή, η ανάληψη των ευθυνών δεν είναι κάτι που συμβαίνει εύκολα, αντίθετα οι δήμοι τις επιρρίπτουν στις περιφέρειες και εκείνες με τη σειρά τους στο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Η αλήθεια φαίνεται πως είναι κάπου στη μέση, δεδομένου ότι κάποια έργα είναι αρμοδιότητας των δήμων, άλλα των περιφερειών και άλλα του υπουργείου Υποδομών. Ωστόσο, παραμένει αδιευκρίνιστο με ποια οικονομικά κριτήρια ή χαρακτηριστικά κατατάσσονται με κεντρική ή τοπική ευθύνη.
«Συνήθως τα πιο μεγάλα έργα γίνονται από το υπουργείο. Αλλά δεν υπάρχουν κριτήρια. Εξαρτάται από το ποιος έχει ωριμάσει τις μελέτες, ποιος τα δημοπρατεί, ποιος έχει εξασφαλίσει τη χρηματοδότηση. Λείπει ο συνολικός σχεδιασμός», προσθέτει ο κ. Στασινός.
Σε κάθε περίπτωση, το σημαντικό είναι ότι εντός Νοεμβρίου θα είναι έτοιμο το «Μητρώο Υποδομών». Οπως σημείωσε ο πρόεδρος του ΤΕΕ, μετά τις εκλογές θα ζητηθεί από δήμους και περιφέρειες να δηλώσουν τα έργα ανά περιοχή. «Οταν τα έργα δηλωθούν, θα μπορεί ο κάθε πολίτης να βλέπει σε τι κατάσταση είναι, τι συντηρείται και ποιος έχει την ευθύνη για κάθε έργο», κατέληξε.
Δρ Βασίλης Μπαρδάκης: «Δεκαπλάσιο κόστος για να αντέχουν “Ντάνιελ” οι γέφυρες»
«Η Ελληνική Πολιτεία θα πρέπει να επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στην αποτροπή των καταστροφών», είπε στον «Ε.Τ.» ο πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Ελλάδος, δρ Βασίλης Μπαρδάκης, με αφορμή τις ανυπολόγιστες ζημιές που προκάλεσε στη Θεσσαλία η κακοκαιρία «Daniel». Τόνισε ότι μόλις αποτραβηχτούν τα νερά θα πρέπει να γίνει έλεγχος όλων των πλημμυρισμένων οικημάτων.
Κλιμάκια αποτελούμενα από στελέχη της Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών και εθελοντών μηχανικών θα εξετάσουν όλα τα οικήματα. «Ηδη από τις φωτογραφίες βλέπουμε ορισμένα σπίτια να έχουν υποστεί σημαντικές ζημιές, οι οποίες ακόμη δεν γνωρίζουμε αν μπορούν να επιδιορθωθούν. Θα πρέπει να εξεταστεί η γενική ευστάθεια των ακινήτων και μετά από έρευνα και ανάλυση θα κριθεί αν θα κατεδαφιστούν ή θα επισκευαστούν. Θα πρέπει να εξεταστεί αν υπάρχει πρόβλημα και με το έδαφος πάνω στο οποίο υπάρχουν κτίρια. Υπάρχουν λύσεις για βελτίωση του εδάφους, αλλά όπως είναι φυσικό ανεβάζουν το κόστος της επισκευής», ανέφερε.
Σε ό,τι αφορά τις υποδομές, είπε πως ακόμη και αν είχαν γίνει με τον καλύτερο τρόπο και σχεδιασμό, θα υπήρχαν αστοχίες, καθώς επρόκειτο για ένα εξαιρετικά ακραίο φαινόμενο με απίστευτα ύψη βροχής. «Ενδεχομένως κάποιες σύγχρονες γέφυρες στην εθνική οδό να άντεχαν. Αλλά από ό,τι είδαμε υπήρξαν πολλές ζημιές σε δρόμους και γέφυρες. Του Ξηριά στον Αλμυρό άντεξε, αλλά υπήρξε πρόβλημα με τις επιχωματώσεις», ανέφερε. Στην ερώτηση τι πρέπει να γίνει για να αποφευχθούν παρόμοιες μελλοντικές καταστροφές και ζημιές, εκτίμησε πως η λύση βρίσκεται στην αποτροπή των καταστροφών. «Πρέπει να γίνουν φράγματα και ταμιευτήρες νερού, οι οποίοι θα μπορούν να αξιοποιηθούν και για αντιπλημμυρική θωράκιση.
Η Ελληνική Πολιτεία θα πρέπει να βρει τρόπους να περιορίσει το ενδεχόμενο πλημμυρών. Και θα πρέπει να το κάνει άμεσα. Διότι η κλιματική κρίση είναι παρούσα», είπε. Τέλος, υποστήριξε πως αν οι κατεστραμμένες γέφυρες κατασκευαστούν ξανά με την προϋπόθεση να αντέχουν σε καταιγίδες «Daniel+», τότε ενδεχομένως το κόστος να διπλασιαστεί!
Βασίλης Κικίλιας: «Δεν έχω μάθει να φυγομαχώ»
Με τη φράση «δεν έχω μάθει να φυγομαχώ», την οποία συμπλήρωσε λέγοντας πως «η σύνθεση της κυβέρνησης είναι προνόμιο του πρωθυπουργού», ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας, έκανε σαφές πως ο ίδιος δεν προτίθεται να παραιτηθεί. Για την κριτική που δέχεται για την αντίδραση του κρατικού μηχανισμού και ειδικότερα για το αν υπήρξε καθυστέρηση στην εμπλοκή του στρατού, ήταν κατηγορηματικός: «Δεν αργήσαμε να το ζητήσουμε, δεν άργησαν να εμπλακούν».
Στη συνέντευξή του στον Νίκο Χατζηνικολάου, στο δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1, ο Βασίλης Κικίλιας επεσήμανε πως είναι διαφορετικές οι διαδικασίες για τις φωτιές από ό,τι για τις πλημμύρες. «Δεν εκκενώνεις 230.000 κατοίκους στον θεσσαλικό κάμπο. Εγινε μόλις κατέστη εφικτό. Θα ήταν εγκληματικό να γίνουν εκκενώσεις νωρίτερα».
Σύμφωνα με τον κ. Κικίλια, η κλήση προς το στρατό έγινε από την Τετάρτη, αλλά τα ελικόπτερα δεν μπορούσαν να σηκωθούν εν μέσω κεραυνών. «Τα ελικόπτερα του Πυροσβεστικού Σώματος και του στρατού σηκώθηκαν μαζί. Εσωσαν 4.500 πολίτες».
Ο υπουργός ευχαρίστησε προσωπικά τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Κωνσταντίνο Φλώρο, και τις Ενοπλες Δυνάμεις για την άψογη συνεργασία.
Ερωτώμενος για το αν υπήρξαν λάθη, είπε πως «εκδώσαμε προληπτικά οδηγίες, στείλαμε επιστολές, έκανα συνέντευξη Τύπου, στάλθηκαν “112”. Η μεγάλη εικόνα δείχνει πως ο στρατός, η Πυροσβεστική, η Πολιτική Προστασία ήταν εκεί». Ωστόσο, άφησε αιχμές προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση, αναφέροντας πως στις έγκαιρες ενημερώσεις και όταν ζητήθηκαν τα τοπικά σχέδια «δεν πήραμε καμία απάντηση. Εχουμε χρόνο να αξιολογήσουμε τι έκανε και ποιος».
Ο κ. Κικίλιας κράτησε αποστάσεις και από τα αντιπλημμυρικά έργα, λέγοντας ότι έγιναν, αλλά δεν είναι δική του αρμοδιότητα να τα ελέγξει. Οπως είπε, ανήκουν στην ευθύνη των υπουργείων Περιβάλλοντος και Εσωτερικών, καθώς και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Αίσθηση προκάλεσε η αποστροφή του κ. Κικίλια στο θέμα της απορρόφησης κονδυλίων. «Είμαι 2,5 μήνες σε ένα υπουργείο συνεχών κρίσεων. Εχω εκκινήσει ήδη το σχεδιασμό για τις νέες τεχνολογίες. Παρέλαβα απορρόφηση 1%. Πρέπει το “112” να αναβαθμιστεί. Να προστεθεί Τεχνητή Νοημοσύνη, να έχουμε ραντάρ, μετεωρολογικούς σταθμούς, χάρτες, θερμικές κάμερες. Πράγματα που είναι στο πρόγραμμα “ΑΙΓΙΣ”».
«Να ακούσετε τον πρωθυπουργό στη ΔΕΘ. Aυτό που προέχει αυτή την ώρα είναι οι αλλαγές των δομών και όχι των προσώπων», αυτό τόνιζαν κυβερνητικές πηγές χθες το βράδυ, λίγο μετά την ορκωμοσία του νέου υπουργού Ναυτιλίας, Χρήστου Στυλιανίδη. Με αυτόν τον τρόπο εκτιμάται ότι προσπαθεί να «παγώσει» -για την ώρα- τα σενάρια ανασχηματισμού ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις εξελίξεις των επομένων ημερών.
Κακοκαιρία Daniel: 7 χωριά χωρίς οδική πρόσβαση
Πηνειάδα, Κεραμίδι, Βλοχός, Μεταμόρφωση, Μαραθέα, Κόρδα, Κοσκινάς. Επτά χωριά του Νομού Καρδίτσας παραμένουν χωρίς οδική πρόσβαση μία εβδομάδα μετά το «σαρωτικό» πέρασμα της κακοκαιρίας «Daniel». Η πρόσβαση σε αυτούς τους οικισμούς και σε ακόμα 14 που χτυπήθηκαν από τα έντονα φαινόμενα αποτέλεσε βασικό θέμα συζήτησης στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε χθες στο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων στη Λάρισα, παρουσία του υπουργού Εθνικής Αμυνας, Νίκου Δένδια, του υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργώ, Γιάννη Μπρατάκου, και όλων των αρμόδιων φορέων.
Είναι ενδεικτικό ότι στο ορεινό δίκτυο των Τρικάλων προς Ασπροπόταμο ο εφοδιασμός γίνεται μόνο με ελικόπτερο. Εκτός από την παροχή βοήθειας, στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο Συντονιστικό Κέντρο τέθηκαν επί τάπητος τα άμεσα έργα που θα πραγματοποιηθούν γαια την άντληση των υδάτων και τις διανοίξεις δρόμων γύρω από τα 21 χωριά της Θεσσαλίας που έχουν υποστεί τα μεγαλύτερα πλήγματα.
Χθες το πρωί, δύτες πραγματοποίησαν επιχειρήσεις στο βυθό της θάλασσας ανοιχτά από τα χωριά του Πηλίου αναζητώντας ίχνη αγνοουμένων. Υπενθυμίζεται ότι στην περιοχή εξακολουθεί να αγνοείται ένα ζευγάρι Αυστριακών, 35 περίπου χρόνων. Οι οικισμοί Μαραθέα, Κόρδα, Κοσκινά, Ψαθοχώρι, Καλογριανά και Πεδινό έχουν ερευνηθεί στο σύνολό τους, ενώ στον Παλαμά, στους Σοφάδες και στα Μεγάλα Καλύβια μέχρι στιγμής πραγματοποιούνται απαντλήσεις υδάτων.