Η αυλαία έπεσε για εκείνον λίγο πριν κλείσει τα 60 του χρόνια στο τραγούδι. Η διαδρομή του ήταν απόλυτα πλούσια και γόνιμη. Ξεκίνησε από το περίφημο και πολυτραγουδισμένο «Μια αγάπη για το καλοκαίρι», που τον καθιέρωσε σε έναν από τους κύριους δημιουργούς του Νέου Κύματος. Συνεχίστηκε με την περίφημη «Οδό Αριστοτέλους», που «περπάτησε» μαζί με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο και στην πολυακουσμένη «Κίτρινη Πόλη» του, ενώ με το καλοτάξιδο «Σπασμένο καράβι» του άνοιξε πανιά για απάνεμα λιμάνια.

Ανάμεσα στα πιο γνωστά τραγούδια του είναι και τα: «Σαν με κοιτάς», «Μια φορά θυμάμαι μ’ αγαπούσες», «Μαρκίζ», «Είπα να φύγω», «Βροχή και σήμερα», «Θα με θυμηθείς», «Στην αλάνα», «Μια Κυριακή» κ.ά.

Αυτοί είναι μερικοί μόνο από τους πολύ σημαντικούς σταθμούς της πορείας του κορυφαίου αυτού δημιουργού, που ευτυχώς πρόλαβε να ακούσει και εντός του χώρου του Ηρωδείου. Ενα όνειρο ζωής για τον ίδιο, που μπόρεσε να πραγματοποιηθεί το 2015, τότε που συμπλήρωνε 55 χρόνια στο τραγούδι, όταν επιτέλους το Ελληνικό Φεστιβάλ του παραχώρησε το ρωμαϊκό ωδείο, μετά από τρεις αρνήσεις. Η συναυλία είχε τίτλο «Τα τραγούδια μιας ζωής», είχε δοθεί στις 12 Ιουλίου 2015 και όσοι είχαμε την τύχη να την παρακολουθήσουμε ζήσαμε μια μοναδική βραδιά με τα αγαπημένα τραγούδια του συνθέτη να τα ερμηνεύουν μεγάλες φωνές που συνδέθηκαν άρρηκτα μαζί του, αλλά και νεότεροι τραγουδιστές, όπως οι: Αρλέτα, Μανώλης Μητσιάς, Τάνια Τσανακλίδου, Κώστας Καράλης, Ελένη Δήμου, Γιοβάννα, Μελίνα Ασλανίδου, Δώρος Δημοσθένους. Η μόνη άλλη μεγάλη συναυλία που είχε δοθεί προς τιμήν του είχε πραγματοποιηθεί το 2010 στο Καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό Στάδιο για τα 50 χρόνια παρουσίας του στο τραγούδι.

Εδώ και αρκετά χρόνια ο Γιάννης Σπανός είχε αποσυρθεί και ζούσε ήσυχα και διακριτικά στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Κιάτο, καθώς θέλησε να αποφύγει τους συχνά απάνθρωπους ρυθμούς της μεγαλούπολης, όπως ο ίδιος έλεγε. Εκεί εξακολουθούσε να γράφει τραγούδια, αρκετά από τα οποία έδινε σε νεότερους και ταλαντούχους ερμηνευτές. Κάποιες φορές ερχόταν στην Αθήνα, όπου έκανε σποραδικές εμφανίσεις

Προικισμένος με ένα διακριτό και ιδιαιτέρως χαρακτηριστικό προσωπικό στίγμα, ο Γιάννης Σπανός ενσωμάτωσε έναν ευρωπαϊκό αέρα στην ελληνική μουσική πραγματικότητα. Στο Κιάτο Κορινθίας όπου γεννήθηκε, το 1943, ξεκίνησε τις σπουδές του στο πιάνο και τη μουσική. Αλλωστε το ταλέντο του είχε φανεί από πολύ νωρίς. Καταγόταν από εύπορη οικογένεια, που ποτέ δεν στάθηκε εμπόδιο στο ταλέντο του.

Από το Ελληνικό Ωδείο στην Κόρινθο, πιανίστας στη Σχολή Χορού Ηρώς Σισμάνη, συνέχισε σε αυτούς τους δρόμους στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών και παράλληλα φοίτησε για ένα χρόνο στη Νομική Σχολή Αθηνών. Η αγάπη του για τη μουσική τον «έκλεψε» από το επάγγελμα του δικηγόρου, μετά το στρατιωτικό και την εκμάθηση ξένων γλωσσών, έφυγε για το Παρίσι σε μια προσπάθεια να εξερευνήσει τα νέα ρεύματα της μουσικής. Το ταξίδι ήταν δώρο του πατέρα του και τελικά έμεινε εκεί αρκετά χρόνια.

Ο καλλιτεχνικός αέρας της γαλλικής πρωτεύουσας και η παρέα των καλλιτεχνών της Αριστερής Οχθης του Σηκουάνα τον συνεπήραν. Εκεί γνώρισε τη Nouvelle Vague, την τζαζ μουσική και συνόδευσε με το πιάνο του πολλούς διάσημους τραγουδιστές, με πρώτο τον Σερζ Γκένσμπουργκ.

Εργάστηκε ως πιανίστας στις μπουάτ της Αριστερής Οχθης και σε σύντομο χρονικό διάστημα έγινε γνωστός ως συνθέτης υπογράφοντας τραγούδια που ερμήνευσαν προσωπικότητες της διεθνούς σκηνής όπως οι Ζιλιέτ Γκρεκό, Μπριζίτ Μπαρντό, Σερζ Γκένσμπουργκ.

Από τις μπουάτ του Παρισιού και τις λαμπερές συνεργασίες στη γαλλική σκηνή, ο νεαρός πιανίστας και συνθέτης από το Κιάτο Κορινθίας, Γιάννης Σπανός, επέστρεψε στην Αθήνα. Ηχογράφησε το πρώτο του ελληνικό τραγούδι -«Μια αγάπη για το καλοκαίρι», με τη φωνή της Καίτης Χωματά- και πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Νέου Κύματος.

Ο Μιχάλης Βιολάρης, η Πόπη Αστεριάδη, η Αρλέτα, η Αλέκα Μαβίλη ήταν οι φωνές που χρησιμοποίησε για να βγει ο νέος ήχος που ήθελε και να ξεκινήσει ένα ολόκληρο ρεύμα που πρώτος ο ίδιος αποκάλεσε και πρότεινε στον Πατσιφά να το πουν «Νέο Κύμα», μετάφραση από το γαλλικό Nouvelle Vague.

Εκτοτε, συνέθεσε για το ραδιόφωνο, το θέατρο, τον κινηματογράφο, την τηλεόραση. Μελοποίησε Γάλλους και Ελληνες ποιητές, συνεργάστηκε με τους μεγάλους στιχουργούς και ερμηνευτές.

Ανθολογίες

Ορόσημα στην πορεία του θεωρούνται οι τρεις «Ανθολογίες», στις οποίες μελοποίησε Ελληνες ποιητές, κύκλος που συμπληρώνεται με ένα ακόμα μελοποιημένο του έργο «Πλησιάζοντας τον Καβάφη». Το 1969 έγραψε το «Μια Κυριακή», που ερμήνευσε με ιδιαίτερο τρόπο ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης. Στις αρχές του ’70 ο Γιάννης Σπανός έβγαλε το γνήσιο λαϊκό ταλέντο που έκρυβε μέσα του, μ’ έναν όμως εντελώς δικό του φιλτραρισμένο ήχο, απεξαρτημένο από τους βαρείς «δρόμους» της Ανατολής. Επαιξε ρόλο βέβαια και ο Τάκης Λαμπρόπουλος, ο έτερος πυλώνας του ελληνικού τραγουδιού, με τον οποίο υπέγραψε συμβόλαιο για την Columbia. Ετσι χάραξε μια μοναδική πορεία μέσα από αξιόλογες συνεργασίες με τους Γιώργο Ζαμπέτα, Σταμάτη Κόκοτα, Βίκυ Μοσχολιού, Μανόλη Μητσιά, Γιώργο Νταλάρα, Μαρινέλλα, Γιάννη Πάριο, Δήμητρα Γαλάνη, Αλέκα Κανελλίδου, Χαρούλα Αλεξίου, Γιάννη Πουλόπουλο, Δημήτρη Μητροπάνο, Τάνια Τσανακλίδου, Αλκηστις Πρωτοψάλτη, Μανόλη Λιδάκη, Κατερίνα Κούκα κ.ά.

Εγραψε μουσική για τις κινηματογραφικές ταινίες «Ερωτική Συμφωνία», «Εκείνο το καλοκαίρι», «Σκιές στην άμμο», «Αναζήτηση» κ.ά. Στο θέατρο συνεργάστηκε με τον Αλέκο Σακελλάριο, την Ελλη Λαμπέτη τον Κώστα Καρρά κ.ά. Η μουσική από την κινηματογραφική ταινία «Εκείνο το καλοκαίρι» είναι από τις καλύτερες δουλειές του. Με αυτό το τραγούδι κέρδισε το Α’ Βραβείο Μουσικής Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1971. Τα τραγούδια από τη θεατρική παράσταση «Γλυκιά Ιρμα», με την Ελλη Λαμπέτη, έγραψαν ιστορία.

Είχε επίσης γράψει μουσική για την ταινία «Παύλος Μελάς». Ο δίσκος δεν είχε ευρεία αποδοχή, ωστόσο ο ίδιος τον θεωρούσε πολύ σπουδαίο. Σ’ αυτόν η Δήμητρα Γαλάνη τραγουδάει το θρήνο για τον Παύλο Μελά: «Σε κλαίει λαός…», σε ποίηση Κωστή Παλαμά.

Οι συνεργασίες του με τους μεγαλύτερους Ελληνες στιχουργούς και με τα μεγαλύτερα ονόματα του ελληνικού τραγουδιού τον ανέδειξαν ως έναν από τους μεγάλους σύγχρονους συνθέτες μας.

Εγραψε τραγούδια του σε στίχους σπουδαίων στιχουργών, όπως οι Λευτέρης Παπαδόπουλος, Γιώργος Παπαστεφάνου, Κώστας Κωτούλας, Πυθαγόρας, Μάνος Ελευθερίου (το εμβληματικό τραγούδι «Μαρκίζα») αλλά και ποιητών, όπως ο Βασίλης Ρώτας, ο Γιώργος Βιζυηνός, ο Νίκος Καββαδίας, ο Μίλτος Σαχτούρης.

Η μόνη συγγενής τού Γιάννη Σπανού είναι μια ανιψιά που έχει από την αδελφή του.

«Η συμβολή του στην ελληνική μουσική είναι ανεκτίμητη. Η απουσία του θα είναι αισθητή. Εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια στους οικείους του», δήλωσε ανάμεσα σε άλλα η υπ. Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ: Γλυκύτατος άνθρωπος, σπουδαίος μουσικός

Ο συνθέτης Γιώργος Κατσαρός, με τον οποίο μάλιστα είχαν συζητήσει το ενδεχόμενο να συνεργαστούν τον προσεχή Δεκέμβριο στο Γυάλινο Μουσικό Θέατρο, μαζί και με τον Μίμη Πλέσσα, συντετριμμένος δήλωσε στον «Ε.Τ.»: «Έμαθα για το χαμό του την ώρα που τον έπαιρνα στο τηλέφωνο για να του μιλήσω. Μου είχε πει ότι επρόκειτο να έρθει στην Αθήνα και ήθελα να τον ρωτήσω για το πότε και να βρεθούμε. Τότε μου τηλεφώνησε ένας μουσικός μου και μου το είπε. Τον είχα δει τελευταία φορά στις αρχές Σεπτέμβρη, που τον είχα επισκεφθεί στο Κιάτο, όπου διέμενε και είχαμε φάει μαζί. Ηταν πολύ καλά. Μας συνέδεε μια αμοιβαία φιλία. Εκτιμούσαμε πολύ ο ένας τον άλλον. Μάλιστα όταν είχε γράψει τα τραγούδια του Νέου Κύματος “Μια αγάπη για το καλοκαίρι”, το “Κι αν σ αγαπώ δεν σ’ ορίζω” και άλλα με φώναξαν από τη ΛΥΡΑ, ενώ εκείνος ήταν στο Παρίσι και τα ενορχήστρωσα εγώ. Ο δίσκος που κυκλοφόρησε τότε γράφει: “ενορχήστρωση Γιώργος Κατσαρός”. Από τότε πολύ συχνά συνέδεαν τα ονόματά μας. Ηταν ένας γλυκύτατος άνθρωπος, σπουδαίος μουσικός και συνθέτης».

ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΟΛΥΚΑΝΔΡΙΩΤΗΣ:  Αναγνωρίσιμος από την πρώτη νότα

Ο συνθέτης Θανάσης Πολυκανδριώτης, αλλά και κορυφαίος σολίστ του μπουζουκιού, δήλωσε σχετικά στον «Ε.Τ.»: «Με τον Γιάννη Σπανό πρωτοβρεθήκαμε το 1965 στη ΛΥΡΑ, όπου εκεί έκανα κι εγώ τα πρώτα μου βήματα πρώτα ως εκτελεστής και αργότερα ως συνθέτης. Οταν ο Γιάννης ήρθε από το Παρίσι κατέκτησε τους πάντες, πρώτα με το ταλέντο και την ευγένειά του και ύστερα με τις περγαμηνές του. Επαιξα χιλιάδες ώρες στο στούντιο τα τραγούδια του σε πολλούς δίσκους του Νέου Κύματος, στην “Οδό Αριστοτέλους” και σε άλλους. Ηθελε πάντα εμένα στην ηχογράφηση… Τον θαύμαζα απεριόριστα. Ηταν μεγάλη ιστορία. Είχε ένα δικό του χρώμα στα τραγούδια μια ιδιαίτερη προσωπικότητα, που έκανε αναγνωρίσιμη τη μουσική του από την πρώτη νότα».

ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ

1965 Ο Γιάννης Σπανός Παίζει Σπανό

1965 Αποδημίες – Καίτη Χωματά

1966 Η Σούλα Μπιρμπίλη σε τραγούδια του Γιάννη Σπανού και του Νότη Μαυρουδή

1967 Α’ Ανθολογία – Νέο Κύμα

1968 Β’ Ανθολογία – Νέο Κύμα

1968 Ο Γιάννης Σπανός διευθύνει Γιάννη Σπανό

1969 Σκιές στην άμμο – Καίτη Χωματά, Μιχάλης Βιολάρης

1969 Μια Κυριακή – Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Σταμάτης Κόκοτας, Βίκυ Μοσχολιού

1969 Ολο το καλοκαίρι -Μπέμπα Μπλανς

1971 Εκείνο το καλοκαίρι – Αφροδίτη Μάνου (Α’ Βραβείο Μουσικής Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης)

1972 Η γλυκιά Ιρμα – Ελλη Λαμπέτη

1973 Μέρες Αγάπης – Δήμητρα Γαλάνη

1974 Ο Μορμόλης – Χρήστος Λεττονός, Γιάννης Φέρτης, Ξένια Καλογεροπούλου, Τάνια Τσανακλίδου

1974 Οδός Αριστοτέλους -Γιάννης Πάριος, Χάρις Αλεξίου, Γιάννης Καλατζής

1975 Γ’ Ανθολογία – Αρλέτα, Κώστας Καράλης

1976 Η Αλέκα Κανελλίδου τραγουδάει Γιάννη Σπανό

1977 Η Βίκυ Μοσχολιού τραγουδάει Γιάννη Σπανό

1978 Μ’ αγαπούσες θυμάμαι -Δήμητρα Γαλάνη

1981 Στου καιρού τα ρέματα -Μανώλης Μητσιάς

1982 Φίλε -Τάνια Τσανακλίδου

1984 Εξοδος Κινδύνου -Αλκηστις Πρωτοψάλτη

1985 Χάρτινες Καρδιές – Γιάννης Πουλόπουλος

1988 Προσωπικά – Ελένη Δήμου

1991 Ανάμεσα σε δυο αγάπες (β’ πλευρά με στίχους Αντ. Ανδρικάκη) – Χριστίνα Μαραγκόζη

1992 Η Τάνια Τσανακλίδου τραγουδάει Γιάννη Σπανό

1992 Να’ χα δυο καρδιές να σ’ αγαπώ – Κατερίνα Κούκα

1993 Ο Δημήτρης Μητροπάνος τραγουδάει Γιάννη Σπανό

1996 Ακου λοιπόν – Ελένη Δήμου

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου