Με κάθε τρόπο, το Πατριαρχείο της Μόσχας προσπαθεί -έχοντας τη στήριξη του Κρεμλίνου- να συσπειρώσει γύρω του τις ορθόδοξες Εκκλησίες με τις οποίες διατηρεί χρόνια τώρα καλές σχέσεις, θέλοντας έτσι να δώσει την εικόνα ότι όχι μόνο δεν έχασε τη «μάχη», αλλά, αντιθέτως, μπορεί άνετα να επικρατήσει στον παγκόσμιο ορθόδοξο χάρτη.
Ο κ.κ. Βαρθολομαίος, σε μια κίνηση με ιδιαίτερη συμβολική αξία, επέλεξε να υπογραφεί σήμερα Σάββατο (παρουσία του Ουκρανού προέδρου, Πέτρο Ποροσένκο) ο Τόμος Αυτοκεφαλίας, και αύριο Κυριακή, στη μεγάλη γιορτή των Θεοφανείων, να παραδοθεί στον νέο Προκαθήμενο, μητροπολίτη Κιέβου, Επιφάνιο (αναδείχθηκε ομόφωνα κατά τη διάρκεια της Ενωτικής Συνόδου στο Κίεβο στις 15 Δεκεμβρίου), επικυρώνοντας έτσι τη νέα αυτοκέφαλη ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας.

Ο Ουκρανός Προκαθήμενος στη συνέχεια και σύμφωνα με το τυπικό της διαδικασίας θα αποστείλει επιστολή προς όλες τις ορθόδοξες Εκκλησίες με την οποία θα ζητάει να συμπεριληφθεί το όνομά του στη μνημόνευση των Προκαθήμενων.

Αυτό που μένει είναι το τι θα πράξουν οι επικεφαλής των λοιπών ορθόδοξων εκκλησιών, οι οποίοι καλούνται πλέον να επιλέξουν με ποια πλευρά θα συνταχθούν. Δηλαδή εάν θα ακολουθήσουν το Οικουμενικό Πατριαρχείο και αναγνωρίσουν τον πρώτο Προκαθήμενο της Ουκρανικής Εκκλησίας ή τελικά υιοθετήσουν τη γραμμή της ρωσικής Εκκλησίας και τον αμφισβητήσουν.

Σαν μια πρώτη εικόνα, μια που στο εκκλησιαστικό γίγνεσθαι οι εξελίξεις «τρέχουν» διαρκώς, το Οικουμενικό Πατριαρχείο φαίνεται να έχει εξασφαλίσει τη στήριξη των περισσότερων ορθόδοξων εκκλησιών.

Μια η δικαστική διαμάχη για τη δικαιοδοσία του ναού του Αγίου Γεωργίου στο Κτήμα Προμπονά, μια η συμφωνία Τσίπρα – Ιερώνυμου που δείχνει και την έξοδο των κληρικών από το Δημόσιο και από την άλλη η εισαγωγή της «θρησκευτικής ουδετερότητας» στο ελληνικό Σύνταγμα, έχουν φέρει σε οριακό σημείο τις σχέσεις Αθήνας – Κωνσταντινούπολης. Παρ’ όλα αυτά, γνώστες των εκκλησιαστικών ζητημάτων θεωρούν βέβαιη τη στήριξη της ελλαδικής Εκκλησίας στο Φανάρι.

Αλλωστε, παραδοσιακά, σε περιόδους κρίσης, η Εκκλησία της Ελλάδος συντάσσεται με τις θέσεις του, όπως υπενθυμίζεται έπραξε στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, στο Κολυμπάρι Χανίων.

Στο πλευρό του κ.κ. Βαρθολομαίου εκτιμάται θα βρεθούν και οι Πατριάρχες Ιεροσολύμων Θεόφιλος, Αλεξανδρείας Θεόδωρος, αλλά και οι Αλβανίας Αναστάσιος και Κύπρου Χρυσόστομος.

Ενδιαφέρον έχει η στάση την οποία θα κρατήσει το Πατριαρχείο Ρουμανίας, το οποίο κάποιες φορές προτιμά να κινείται «αυτόνομα». Αναλυτές των εκκλησιαστικών πραγμάτων εκτιμούν ότι θα αναγνωρίσει τον Ουκρανό Προκαθήμενο, μητροπολίτη Κιέβου Επιφάνιο.

Ξεκάθαρη είναι η θέση της σερβικής Εκκλησίας, η οποία έχει ήδη γνωστοποιήσει ότι «δεν αποδεχόμαστε καμία κοινωνία με τους σχισματικούς της Ουκρανίας», ενώ οι Εκκλησίες της Πολωνίας και της Τσεχίας φαίνεται να «κλείνουν το μάτι» στο Πατριαρχείο Μόσχας.

Το δε Πατριαρχείο Αντιοχείας αναμένεται να προσφέρει στήριξη στη ρωσική Εκκλησία. Εξάλλου, τον περασμένο Οκτώβριο είχε καλέσει «την Αυτού Παναγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη να συγκαλέσει επείγουσα Σύναξη των Προκαθημένων των Αυτοκεφάλων Ορθοδόξων Εκκλησιών, για να συζητήσουν τις εξελίξεις στον ορθόδοξο κόσμο σχετικά με το θέμα της χορήγησης του αυτοκεφάλου εκκλησιαστικού καθεστώτος σε ορισμένες Εκκλησίες και την από κοινού αναζήτηση επιλύσεων, πριν από τη λήψη τελικής απόφασης».

Παραδοσιακός «δορυφόρος» του Πατριαρχείου Μόσχας θεωρείται τα τελευταία χρόνια το Πατριαρχείο της Βουλγαρίας, το οποίο βρίσκεται σε κόντρα με την Κωνσταντινούπολη για το θέμα της σχισματικής Εκκλησίας των Σκοπίων. Η βουλγαρική Εκκλησία κρατά για την ώρα κλειστά τα χαρτιά της, έχοντας παραπέμψει το ουκρανικό θέμα για εξέταση σε αρμόδιες επιτροπές.

Σε κάθε περίπτωση, η νέα ουκρανική Εκκλησία είναι πλέον πραγματικότητα. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, παρά τις πιέσεις και τις απειλές από τη ρωσική πλευρά, προχώρησε κανονικά στην υλοποίηση της απόφασής του. Η διαδικασία της χορήγησης αυτοκεφαλίας στους Ουκρανούς «απησχόλησε την περί ημάς Αγίαν και Ιεράν Σύνοδον από του παρελθόντος Απριλίου, και είμεθα έμπλεοι χαράς διά το γεγονός ότι αι προσπάθειαι ημών, αποκλειστικός σκοπός των οποίων ήτο η κανονικότης εν τη Εκκλησία της Ουκρανίας, η υπέρβασις των διασπάσεων και η ενότης, εκαρποφόρησαν», ανέφερε την Πρωτοχρονιά ο κ.κ. Βαρθολομαίος.

Από την πλευρά του, ο Πατριάρχης Μόσχας, Κύριλλος, πριν από λίγες ημέρες χαρακτήρισε πολιτική περιπέτεια την αναγνώριση της ουκρανικής Εκκλησίας, απειλώντας τον Οικουμενικό Πατριάρχη με απώλεια της πρωτοκαθεδρίας στον ορθόδοξο κόσμο.
Ενώ, μιλώντας στο Ανώτατο Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, είχε τονίσει, ανάμεσα στα άλλα: «Οσα συμβαίνουν σήμερα στην Ουκρανία, σίγουρα, θα έχουν ένα πάρα πολύ επικίνδυνο αποτέλεσμα στη ζωή πολλών χωρών. Τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία θα μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν ως προηγούμενο και συνεπώς όλα αυτά τα στοιχεία, τα οποία συντελούσαν στη διαθρησκειακή ειρήνη, στη θρησκευτική ελευθερία, στα πραγματικά ανθρώπινα δικαιώματα θα παύσουν, προφανώς, να είναι απαραβίαστα, εάν όλα αυτά σταθούν εμπόδιο στο δρόμο οποιουδήποτε επιτήδειου κατά την επίτευξη των α’ ή των β’ πολιτικών σκοπιμοτήτων».

Μάλιστα, στο πλαίσιο των έντονων αντιδράσεων για την ουκρανική αυτοκεφαλία και θέλοντας να απαντήσει στο Φανάρι, το Πατριαρχείο Μόσχας αποφάσισε να ιδρύσει δύο νέες εξαρχίες σε Δυτική Ευρώπη και Νοτιοανατολική Ασία, αλλά και μια μητρόπολη σε Ισπανία και Πορτογαλία.

Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής που κυκλοφορεί εκτάκτως το Σάββατο

[dynamic-sidebar id=”post-area-diabaste”]